Angela Bassett

Angela Bassett
Ilustracja
(c) Gage Skidmore, CC BY-SA 3.0

Angela Bassett (2015)
Imię i nazwisko

Angela Evelyn Bassett

Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1958
Nowy Jork

Zawód

aktorka, producentka, reżyserka, aktywistka

Współmałżonek

Courtney B. Vance
(od 1997)

Lata aktywności

od 1985

Angela Evelyn Bassett[1][2] (ur. 16 sierpnia 1958 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka i reżyserka. Laureatka Złotego Globu dla najlepszej aktorki w komedii lub musicalu oraz nominowana do Oscara za rolę Tiny Turner w filmie Tina[3], ponadto dziewięciokrotnie nominowana do nagrody Emmy.

Życiorys

Wczesne lata

Angela Basset z mężem, aktorem Courtneyem B. Vance’em (2007).

Urodziła się w Nowym Jorku[4] jako córka Betty Jane (z domu Gilbert; 1935–2014)[5][6], i Daniela Benjamina Bassetta (1924–1981)[7]. Dorastała w Harlemie. Po separacji rodziców przeniosła się z matką i młodszą siostrą D’nette z Winston-Salem w Północnej Karolinie do St. Petersburga na Florydzie, gdzie wychowywana była przez samotną matkę, która pracowała jako urzędnik państwowy[6] i pracownik socjalny[8]. Po ukończeniu szkoły podstawowej Jordan Park Elementary School, w 1970 zaczęła uczęszczać do Disston Middle School. Po ukończeniu siódmej klasy została przeniesiona do Azalea Middle School, gdzie ukończyła ósmą i dziewiątą klasę[9].

W młodości Bassett była „zakochana” w The Jackson 5 i wraz z rozwojem jej zainteresowań rozrywką z siostrą często wystawiały przedstawienia, czytały wiersze lub wykonywały muzykę popularną dla swojej rodziny. Nauczycielka szkoły średniej zachęciła ją do złożenia wniosku na Uniwersytet Yale[10]. Po ukończeniu Boca Ciega High School w Gulfport (1976)[3], otrzymała stypendium i podjęła afroamerykańskie studia na Uniwersytecie Yale’a w New Haven (1980)[3]. W roku 1983 uzyskała tytuł magistra sztuk pięknych w Yale School of Drama[9], a jako studentka poznała swojego przyszłego męża Courtneya B. Vance’a[11].

Podczas studiów w latach 1981–1982 występowała w przedstawieniu autorstwa Dereka Walcotta Beef, No Chicken w Yale Repertory Theatre[6]. W 1982 była obsadzona w produkcji off-Broadwayowskiej Colored People’s Time[6]. W latach 1984–1985 była związana z Hartford Stage Company w Hartford, gdzie wystąpiła jako Eve, Żona Noego, Mary i Gill w The Mystery Plays[6].

Kariera

W 1985 jej pierwszym występem na Broadwayu był spektakl Czarna kobieta w Second Stage Theatre. Wystąpiła także w dwóch dramatach Augusta Wilsona w Yale Repertory Theatre, pod kierunkiem swojego instruktora Lloyda Richardsa: Ma Rainey’s Black Bottom (1985) i Joe Turner’s Come and Gone (1985-1986) jako Martha Pentecost[12]. Zadebiutowała na szklanym ekranie jako prostytutka przy HQ w dreszczowcu telewizyjnym CBS Podwójne ujęcie (Doubletake, 1985)[13] z Richardem Crenną i Beverly D’Angelo. Jej pierwszym występem na kinowym ekranie była niewielka rola dziennikarki w filmie sensacyjnym F/X (1986)[10] u boku Bryana Browna i Briana Dennehy’ego. Potem przyłączyła się do Screen Actors Guild (SAG).

W 1988 przeniosła się do Los Angeles, gdzie podjęła pracę na planie dramatu gangsterskiego Johna Singletona Chłopaki z sąsiedztwa (1991)[13] u boku Laurence’a Fishburne’a, Cuby Goodinga Jr. i Ice’a Cube’a. Dwukrotnie zagrała postać Betty Shabazz, wdowy po Malcolmie X: w dramacie biograficznym Spike’a Lee Malcolm X (1992) z Denzelem Washingtonem i Maria Van Peeblesa Czarne Pantery (Panther, 1995)[14] z Kadeemem Hardisonem.

W miniserialu biograficznym ABC The Jacksons: An American Dream (1992)[13] w reżyserii Karena Arthura wystąpiła jako Katherine Jackson, matka słynnych dzieci (Michael Jackson, Randy Jackson, Jackie Jackson, Jermaine Jackson, Marlon Jackson, Tito Jackson, La Toya Jackson i Janet Jackson)[15]. W 1993 przyjęła rolę Tiny Turner (do roli kandydowały też Halle Berry i Robin Givens)[14] w dramacie biograficznym Briana Gibsona Tina (Tina – What’s Love Got To With It), za którą otrzymała Złoty Glob dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu[15] i zdobyła nominację do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej[8] (nagrodę odebrała Holly Hunter za Fortepian).

W 1995 zagrała w komedii grozy Wesa Cravena Wampir w Brooklynie[13] jako torturowana policjant detektyw Rita Veder z mroczną tajemnicą u boku Eddiego Murphy’ego, dreszczowcu Kathryn Bigelow Dziwne dni[13] jako szofer i ochroniarz Lornette „Mace” Mason (Nagroda Saturn w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa) z Ralphem Fiennesem i melodramacie Foresta Whitakera Czekając na miłość[8] wg powieści Terry McMillan jako Bernadine Harris z Whitney Houston.

Trzy razy zdobyła NAACP Image Awards: jako Ruby Delacroix, zamężna właścicielka baru w Luizjanie w dramacie Showtime Gdzieś w Luizjanie (Ruby’s Bucket of Blood, 2001), za kreację Rosy Parks w dramacie telewizyjnym CBS Droga do wolności – historia Rosy Parks (The Rosa Parks Story, 2002) i za rolę Cate Banfield w serialu NBC Ostry dyżur (2008–2009).

Była sześciokrotnie nominowana do nagrody Emmy: w 1996 za występ w programie PBS Storytime, w 2002 za Droga do wolności – historia Rosy Parks (The Rosa Parks Story, 2002), w 2003 jako producentka dramatu Showtime Ich Ameryka (Our America, 2002) z Joshem Charlesem, w 2014 jako Marie Laveau w American Horror Story: Sabat (2013–14), w 2015 za rolę Desiree Dupree w American Horror Story: Freak Show (2014–15) oraz w 2017 jako Catherine w jednym z odcinków serialu Netflix Specjalista od niczego – pt. „Thanksgiving” (2017).

Życie prywatne

12 października 1997 wyszła za mąż za Courtneya B. Vance’a[6]. 27 stycznia 2006 zostali rodzicami bliźniaków: Bronwyn Golden i Slatera Josiaha, urodzonymi w Kalifornii przez surogatkę[9].

Ambasadorka dobrej woli UNICEF[9]. Zwolenniczka Boys & Girls Clubs of America (BGCA)[14].

Jest osobą wierzącą, uczęszcza na nabożeństwa do Kościoła Bożego w Los Angeles wraz ze swoim kolegą Denzelem Washingtonem[9].

Filmografia

Legenda
Oczekuje na premierę
AAktorka
RReżyserka
PProducentka
WProducentka wykonawcza

Filmy

RokTytułProfesjeRolaDodatkowe informacje
A
R
P
W
1985Podwójne ujęcieprostytutkafilm telewizyjny
1986F/Xreporterka telewizyjna
LibertyLinda Thorntonfilm telewizyjny
1990ChallengerCheryl McNairfilm telewizyjny
Gliniarz w przedszkolustewardesa
Dla dobra dzieckaLorifilm telewizyjny
Perry Mason: Urwany śpiewCarla Petersfilm telewizyjny
1991Chłopaki z sąsiedztwaReva Devereaux
Inna strona miłościWilliefilm telewizyjny
Pożar. Uwięzieni na 37 piętrzeAllisonfilm telewizyjny
Miasto nadzieiReesha
Wyjątkowe zwycięstwoLoisfilm telewizyjny
Bohaterowie „Pustynnej Burzy”Phoebe Jeterfilm telewizyjny
Line of Fire: The Morris Dees StoryPat
1992Malcolm XBetty Shabaz
Critters 4Fran
Niewinna krewSinclair
Wygrać z losemDawn / Rhonda
1993TinaAnna Mae Bullock / Tina Turner
1995Dziwne dniLornette Mace Mason
Czekając na miłośćBernadine Harris
Wampir w BrooklynieRita Verder
Czarne PanteryBetty Shabazz
1997KontaktRachel Constantine
1998Jak Stella zdobyła miłośćStella Payne
1999Nasz przyjaciel, Martinmatka Milesadubbing
Koncert na 50 sercKoncert na 50 serc
2000SupernovaKaela Evers
SłoniątkoGroovedubbing
Boesman i LenaLena
2001RozgrywkaDiane
Gdzieś w LuizjanieRuby Delacroixfilm telewizyjny
2002Ich Amerykafilm telewizyjny
Miasto słońcaDesiree
The Rosa Parks StoryRosa McCauley Parksfilm telewizyjny
2003Jeźdźcy Apokalipsykochanka
Unchained Memorieslektorkagłos
2004Pan 3000Mo
Uwięziona we śnieElizabeth Chase
2005Pan i pani Smithszefowa pana Smithagłos, niewymieniona w napisach
2006Akeelah i jej nauczycielWanda
Bomba zegarowaJill Greco
2007Rodzinka RobinsonówMildreddubbing
2008Meet the BrownsBrenda Brown
Gospel HillSarah Malcolm
Cena prawdyBonnie Benjamin
Of Boys and MenRieta Cole
2009NotoriousVoletta Wallace
2011Green LanternAmanda Waller
Skok przez miotłęClaudine Watson
IdentityMartha Adamsfilm telewizyjny
2012A więc wojnaCollins
RogueAlice Vargasfilm telewizyjny
2013Rodzinne świętaAretha Cobbs
Olimp w ogniuLynn Jacobs
Betty i CorettaCoretta Scott Kingfilm telewizyjny
2014Biały ptak w zamiecidr Thaler
2015Whitneyfilm telewizyjny
Ciekawski George 3: Powrót do dżunglidr Kulindadubbing, film direct-to-video
OcalonaMaureen Crane
Chi-Raqpanna Helen
2016Londyn w ogniuLynne Jacobs
2017Remandnarratorkafilm dokumentalny
2018Czarna PanteraRamonda
Mission: Impossible – FalloutErica Sloan
BumblebeeShatterdubbing
2019Avengers: Koniec gryRamonda
Mamusie bez synusiówCarol Walker
2020Co w duszy graDorthea Williamsdubbing
2021Gunpowder MilkshakeAnna May
Mission: Impossible 7Erika Sloane
2022Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu[16]Ramondaw trakcie zdjęć

Seriale

RokTytułProfesjeRolaOdcinkiDodatkowe informacje
A
R
W
1985Search for TomorrowSalina McCulla
Spenser: For Hirecórka Joego„The Choice”
Bill Cosby Showpani Mitchell„Mr. Quiet”
1987Ryan’s HopeLeonie Peachnieznane odcinki
1988Bill Cosby ShowSari„Bookworm”
1989HeartBeatJeanette Calder R.N.„Gestalt and Battery”
A Man Called HawkBailey Webster
Tour of DutyCamilla Patterson
227Amy Burnett„A Pampered Tale”
ThirtysomethingKate Harriton„Legacy”
1990Rodzina szpiegówBev Andressminiserial
Alien NationRenee Longstreet„Eyewitness News”
Equal JusticeJanet Fields„Goodbye, Judge Green”
1991FlashLinda Lake„Beat the Clock”
StatWillie Burns„Ladyfinger”
1992The Jacksons: An American DreamKatherine Jacksonminiserial
Bar widmoEvelyn„Sanctuary for a Child”
1995Get Smartmodelka„Pilot”niewymieniona w napisach
1998Africans in America: America’s Journey Through Slaverynarratorkaminiserial dokumentalny
2003Freedom: A History of UsSheyann Webb„Marching to Freedom Land”dubbing
Melba Pattillo„Let Freedom Ring”dubbing
The Bernie Mac Showona sama„Laughing Matters”
2005Agentka o stu twarzachHayden Chase
2008–2009Ostry dyżurCate Banfield
2010SimpsonowieMichelle Obama„Bart zdobywa pierwszą bazę”dubbing
2013–2018American Horror StoryMarie LaveauSabat (sezon trzeci)
Apokalipsa (sezon ósmy)
Desiree DupreeFreak Show (sezon czwarty)
Ramona RoyaleHotel (sezon piąty)
Lee HarrisRoanoke (sezon szósty)
Monet Tumusiime
„Lojalność” (reżyseria)Kult (sezon siódmy)
2015–2018BoJack HorsemanAna Spanikopitadubbing
2015Megaodkrycianarratorka„Wodna apokalipsa”serial dokumentalny
2016Na usługach wrogaEvaminiserial
2017Undergroundpołożna„Ache”niewymieniona w napisach
Specjalista od niczegoCatherine„Dziękczynienie”
2018–obecnie9-1-1Athena Grant46 odcinków (wszystkie)
2019A Black Lady Sketch ShowMo„Angela Bassett Is the Baddest Bitch”
2019–obecnieThe Imagineering Storynarratorka6 odcinków (wszystkie)
20209-1-1: Teksas10 odcinków (wszystkie)

Gra wideo

RokTytułRola
2015Tom Clancy’s Rainbow Six SiegeAgentka Six

Teatr

RokTytułRolaTeatr
1986Black GirlnieznanaMcGinn-Cazale Theatre, Nowy Jork
1987Henryk IV, część 1Lady PercyDelacorte Theater, Nowy Jork
1988Joe Turner’s Come and GoneMartha PentecostEthel Barrymore Theatre, Nowy Jork
1998MakbetLady MakbetJoseph Papp Public Theater / Martinson Theater, Nowy Jork
2011–2012The MountaintopCamaeBernard B. Jacobs Theatre, Nowy Jork

Przypisy

  1. Personalidade: Angela Bassett (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2019-06-23].
  2. Angela Bassett (ang.). Listal. [dostęp 2019-06-23].
  3. a b c Angela Bassett Pictures (ang.). FanPix.Net. [dostęp 2017-10-15].
  4. Angela Bassett – Životopis / Info (cz.). FDb.cz. [dostęp 2019-06-23].
  5. Angela Bassett – What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2011-04-28].
  6. a b c d e f Angela Bassett Biography (1958?-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2019-06-23].
  7. Daniel Benjamin Bassett, Jr (1924–1981) (ang.). Find A Grave. [dostęp 2019-06-23].
  8. a b c Angela Bassett (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2016-05-01].
  9. a b c d e Angela Bassett – Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2017-10-15].
  10. a b Angela Bassett (ang.). TV.com. [dostęp 2019-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-24)].
  11. Charli Penn (2011-10-12): Black Love: Angela Bassett and Courtney B. Vance (ang.). Essence. [dostęp 2017-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-23)].
  12. Angela Bassett (wł.). MYmovies.it. [dostęp 2019-06-23].
  13. a b c d e Angela Bassett Biography (ang.). Film Reference. [dostęp 2019-06-23].
  14. a b c Angela Bassett Actor, Producer (ang.). TV Guide. [dostęp 2018-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-23)].
  15. a b Angela Bassett (16 de Agosto de 1958) (port.). Filmow.com. [dostęp 2019-06-23].
  16. Borys Kit, Aaron Couch: Marvel's 'Black Panther' Sequel Shoot to Begin in July (Exclusive) (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-21)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Golden Globe icon.svg
Autor: User:Bryan Derksen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stylized silhouette of the Golden Globe award, for use as an icon.
Angela Bassett by Gage Skidmoe.jpg
(c) Gage Skidmore, CC BY-SA 3.0
Angela Bassett at the 2015 San Diego Comic Con International in San Diego, California.