Anglesey

Anglesey
Państwo

 Wielka Brytania

Księstwo

 Walia

Powierzchnia

678,9 km²

Położenie na mapie Walii
Mapa konturowa Walii, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Anglesey”
Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right, CC BY-SA 3.0
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Anglesey”
53,29398°N 4,37673°W/53,293975 -4,376728
Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right (year), OS OpenData
Mapa wyspy

Anglesey (wym. [ˈæŋɡəlsi]; wal. Ynys Môn, wym. [ˈənɨs ˈmoːn]) – największa wyspa Walii, położona u jej północno-zachodniego wybrzeża, siódma pod względem powierzchni wyspa Wielkiej Brytanii (678,9 km²)[1]. Pod względem administracyjnym stanowi część hrabstwa Anglesey. Oblewają ją wody Morza Irlandzkiego (na północy) oraz Kanału Świętego Jerzego (na zachodzie). Na południowym wschodzie od stałego lądu (wyspy Wielka Brytania oddzielona jest wąską cieśniną Menai Strait. Wyspa połączona jest z lądem stałym za pomocą dwóch mostów. Menai Suspension Bridge wybudował Thomas Telford w 1826 roku jako połączenie drogowe. Po nowszym, dwukrotnie przebudowywanym Britannia Bridge, przechodzą droga i linia kolejowa.

Na wyspie rozwinął się przemysł włókienniczy[2]. Ludność wyspy zajmują się rybołówstwem oraz hodowlą bydła i owiec[2].

Główne miasta na wyspie to Menai Bridge i Llangefni.

Historia

Historia Anglesey długo była powiązana z historią druidów. W 60 roku n.e. wódz rzymski Swetoniusz Paulinus postanowił złamać ich potęgę, zaatakował wyspę, zniszczył celtyckie świątynie i święte groby. Rzymianie nazywali wyspę Mona. Następnie po Rzymianach wyspę najeżdżali wikingowie, Sasi, i Normanowie, jeszcze zanim angielski król Edward I opanował ją na dobre w XIII wieku.

Môn (wal. krowa) jest walijską nazwą wyspy. Angielska nazwa jest nieprawidłową formą nazwy pochodzącej z języka staronordyjskiego i oznacza "Wyspę Ongull". Natomiast starowalijskie nazwy to Ynys Dywyll ("Mroczna Wyspa") i Ynys y cedairn (cedyrn lub kedyrn, co oznacza "Wyspę dzielnego ludu").

Zobacz też

  • Isle of Anglesey Coastal Path – szlak turystyczny pieszy wokół wyspy Anglesey w Walii
  • Menai Suspension Bridge – most łączący wyspę z lądem
  • anglezyt – minerał znaleziony na wyspie Anglesey.

Przypisy

  1. ↑ Britain’s largest islands (ang.). Ordnance Survey Blog, 2018-06-28. [dostęp 2018-07-29].
  2. ↑ a b Anglesey, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-03-26].

Media użyte na tej stronie

Dark Green 004040 pog.svg
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
modded File:Blue pog.svg
Anglesey OS map.png
Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right (year), OS OpenData
Map of Anglesey
Wales relief location map.jpg
Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right, CC BY-SA 3.0

Relief map of Wales, UK.

Equirectangular map projection on WGS 84 datum, with N/S stretched 170%

  • West: 5.5W
  • East: 2.5W
  • North: 53.5N
  • South: 51.3N