Aniela Urbanowicz

Aniela Urbanowicz
Data i miejsce urodzenia

31 maja 1899
Sosnowiec

Data i miejsce śmierci

3 grudnia 1988
Warszawa

Zawód, zajęcie

działaczka społeczno-polityczna

Aniela Urbanowicz z d. Reicher (ur. 31 maja 1899 w Sosnowcu[1], zm. 3 grudnia 1988 w Warszawie[2]) – działaczka społeczno-polityczna.

Życiorys

Urodziła się 31 maja 1899 w Sosnowcu, w rodzinie przemysłowców żydowskich, jako córka Stanisława Reichera i Marii z Perlmutterów. Jej bratem był Michał Reicher[3]. Po I wojnie światowej zamieszkała w Warszawie i rozpoczęła studia przyrodnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Naukę przerwała po wyjściu za mąż[1]. Jej mężem został Stefan Urbanowicz, adwokat, sympatyk ruchu ludowego, późniejszy obrońca Władysława Kiernika w procesie brzeskim. Miała dwie córki Halinę i Ewę[1][4].

W 1934 Aniela wraz z rodziną przeprowadziła się z Ożarowa do Warszawy, do willi na ul. Klonowej. Jej dom rodzinny – Dworek Reicherów oraz dom w Juracie stały się wówczas jedynie domami letniskowymi[4]. W czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie, jej mąż i córka Ewa zginęli w obozach koncentracyjnych. W czasie powstania warszawskiego prowadziła kuchnię polową dla harcerzy[1].

Po wojnie ponownie zamieszkała w domu rodzinnym w Ożarowie – willa na ul. Klonowej została skonfiskowana przez ówczesne władze. Nie trwało to jednak długo, gdyż dzięki protekcji Józefa Cyrankiewicza (ukrywała go w czasie okupacji) otrzymała przydział na dwupokojowe mieszkanie z kuchnią na Nowym Świecie w Warszawie[4]. Od lipca 1945 do początku 1949 kierowała Domem Matki i Dziecka w Słupsku, gdzie współpracowała z ks. Janem Zieją[5].

Władysław Bartoszewski wspomina:

(...)ks. Zieja założył na terenie ówczesnej strefy sowieckiej w Niemczech (dziś po stronie polskiej) dom dla samotnych matek, przyjmując do niego zarówno Polki, jak i Niemki, często ofiary gwałtów, młode, osamotnione i bezradne. Pomagała mu p. Aniela Urbanowicz, która straciła męża w obozie koncentracyjnym, nieletnią córkę w Oświęcimiu, a sama, ze starszą córką, działała w konspiracji w czasie wojny. Miała więc szczególne „prawo” do balastu nienawiści, ale pomagała nieszczęśliwym Niemkom.

Była aktywną działaczką warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, członkiem zarządu w latach 1960-1961, 1963-1964 i 1965-1966[6], zaangażowaną przede wszystkim w problematykę ekumeniczną i popularyzację prac Soboru Watykańskiego II, m.in. w 1959 doprowadziła do spotkania członków KIK z przedstawicielami innych wyznań chrześcijańskich, w 1961 zorganizowała Sesję Soborowo-Ekumeniczną, przez wiele lat kierowała Sekcją Ekumeniczną (z Janem Turnauem)[7]. W jej mieszkaniu na Nowym Świecie w Warszawie oraz domie w Ożarowie odbywało się wiele poufnych narad przedstawicieli ruchu Znak[8]. W 1967 była audytorem podczas III Światowego Kongresu Apostolstwa Świeckich w Rzymie[9].

Współpracowała z miesięcznikiem „Więź”[10].

W 1960 w czasie pobytu we Francji odwiedziła Wspólnotę Taizé i poświęciła jej następnie pierwszy w polskiej prasie artykuł „Taizé, klasztor protestancki” (opublikowany w Tygodniku Powszechnym z 19 lutego 1961[2] [11]. W kolejnych korespondowała z przeorem Wspólnoty, bratem Rogerem, tłumaczyła także jego teksty. W 1986 została pierwszą laureatką ustanowionej przez Wspólnotę Nagrody Pojednania im. Mahatmy Gandhiego[2][12].

Była ostatnią z rodu Reicherów właścicielką dworku w Ożarowie Mazowiecki. W Sosnowcu jest ulica jej imienia.

Przypisy

  1. ↑ a b c d Rottenberg 2005 ↓, s. 223.
  2. ↑ a b c Rottenberg 2005 ↓, s. 224.
  3. ↑ Biogram Michała Reichera – brata Anieli. [dostęp 2013-09-18].
  4. ↑ a b c maszynopis autorstwa L. Sedlaczka pt. Ślady ludzi i historycznych wydarzeń w gminie Ożarów Mazowiecki. [dostęp 2014-02-05].
  5. ↑ Kalendarium, w: Jan Zieja Życie Ewangelią (spisane przez Jacka Moskwę), wyd. Znak, Kraków 2017, s. 239, 241
  6. ↑ Friszke 1997 ↓, s. 297, 298.
  7. ↑ Friszke 1997 ↓, s. 69, 85, 86, 148.
  8. ↑ Friszke 1997 ↓, s. 58.
  9. ↑ Friszke 1997 ↓, s. 83.
  10. ↑ Portret Anieli Urbanowicz na stronie sosnowieckiefakty.pl. [dostęp 2013-08-20].
  11. ↑ Paweł Kwiatkowski Ks. Klinger w Taizé
  12. ↑ Artykuł Joanny Bątkiewicz-Brożek „Kościół pojednania”. [dostęp 2013-08-20].

Bibliografia

  • Andrzej Friszke: Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956–1989. Warszawa: Biblioteka „Więzi”, 1997. ISBN 83-85124-90-X.
  • Maria Krystyna Rottenberg: Aby byli jedno. Pasja życia siostry Joanny Lossow. Warszawa: Wydawnictwo Adam, 2005. ISBN 83-7232-670-3.

Linki zewnętrzne