Anna Gostyńska

Anna Gostyńska
Ilustracja
Anna Gostyńska (przed 1905)
Imię i nazwisko

Anna Berta Dudtów Gostyńska

Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1847
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 lipca 1918
Lwów

Zawód

aktorka

Lata aktywności

1873–1910

Zdjęcie grobu Anny Gostyńskiej

Anna Berta Gostyńska z domu Dudtów (ur. 14 czerwca 1847 w Warszawie, zm. 13 lipca 1918 we Lwowie) – polska aktorka, dyrektorka teatru.

Życiorys

Na scenie po raz pierwszy wystąpiła w teatrzyku ogródkowym Pod Lipą w Warszawie 10 czerwca 1873. Następnie grała w zespołach prowincjonalnych w Królestwie Polskim. Kierowała teatrem, który występował w Zamościu i Włodawie w sezonie 1877/1878. Związana była też ze sceną w Łodzi i Lublinie. Blisko czterdzieści lat poświęciła teatrowi polskiemu we Lwowie (mającemu swoją siedzibę początkowo w teatrze Skarbkowskim, a następnie w Teatrze Miejskim) do którego została zaangażowana przez dyrektora Jana Dobrzańskiego w 1880. Ze sceną tą pozostała związana do końca życia.

W teatrze lwowskim zadebiutowała 12 kwietnia 1880 roku, jeszcze jako Anna Dudtów. We Lwowie uzyskała miano jednej z najwybitniejszych polskich aktorek. Skala jej możliwości scenicznych była ogromna – grała role rodzajowe, które podkreślały jej wielki talent. Krytyka podkreślała psychologiczną prawdę, realizm granych przez nią postaci. Miała wielkie wyczucie epoki i stylu. Była niezapomnianą Panią Dulską w Moralności pani Dulskiej, Matką w Balladynie, Gospodynią w Weselu. Inne znakomite kreacje Anny Gostyńskiej to: Dorota w Krakowiakach i Góralach, Pani Jowialska w Panu Jowialskim, Aza w Peer Gyncie, Pani Pernelle w Świętoszku, Dorota w Grubych rybach, Matylda w Adamie i Maryli Z. Sarneckiego. Występowała również w przedstawieniach operowych i operetkowych (Wieśniaczka w Widmach-Dziadach St. Moniuszki). Z zespołem lwowskim gościnnie grała na scenach polskich i zagranicznych (Kraków, Paryż, Wiedeń). We Lwowie dwukrotnie obchodzono uroczystości jubileuszowe pracy artystycznej Anny Gostyńskiej w 1898 i 1910.

Pochowana została na cmentarzu Łyczakowskim w alei zasłużonych, obok Gabrieli Zapolskiej[1].

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Sławomir Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988. ISBN 83-04-02817-4.

Bibliografia

  • Elżbieta Kowalska, Anna Gostyńska (1847-1918), Roczniki Humanistyczne KUL, t. 52:2004, z. 1: Dramat i teatr.
  • Praca doktorska Elżbiety Kowalskiej – Anna Gostyńska. Biografia artystyczna KUL, 2005.
  • Franciszek Pajączkowski – Teatr lwowski pod dyrekcją Tadeusza Pawlikowskiego 1900-1906 Wydawnictwo Literackie, Kraków 1961

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Anna Gostyńska.jpg
Anna Gostyńska, 1900 r.
Пам'ятник на могилі А. Гостинської..jpg
Autor: Igor Monchuk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Пам'ятник на могилі А. Гостинської. Личаківський цвинтар , поле № 1.