Anna Jachnina
 Tablica pamiątkowa (ul. Francuska 15 w Warszawie) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | reporter radiowy |
Anna Jachnina, z d. Grzelecka (ur. 26 maja 1914 w Ciechocinku, zm. 20 lipca 1996) – polska reporterka radiowa, autorka tekstu piosenki Siekiera, motyka.
Życiorys
W 1933 ukończyła Liceum ss. Urszulanek we Włocławku. W 1935 wyszła za mąż za Juliana Jachnę, oficera 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej i zamieszkała z nim w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej pracowała w szpitalu, od listopada 1941 służyła w Związku Walki Zbrojnej, od lutego 1942 w Armii Krajowej, pracowała w komórce "Sztuka" i tzw. "KOPR" (Komisji Propagandy) Biura Informacji i Propagandy AK. Zimą 1942, prawdopodobnie w mieszkaniu przy ul. Francuskiej na Saskiej Kępie, napisała słowa piosenki Siekiera, motyka[1]. Zredagowała też broszury Anegdoty i dowcipy wojenne (z Marianem Ruth Buczkowskim) i Posłuchajcie ludzie. W tym samym roku wygrała konspiracyjny konkurs na "pamiętnik z oblężonej Warszawy" (jej praca została opublikowana w broszurze Pamiętniki z obrony Warszawy we wrześniu 1942). W listopadzie 1942 została aresztowana przez gestapo i trafiła na Pawiak i jeszcze w 1942 do obozu w Auschwitz. W październiku 1944 została przeniesiona do obozu w Ravensbrück, skąd została uwolniona w kwietniu 1945 w ramach akcji hrabiego Folke Bernadotte.
Od maja 1945 przebywała w Szwecji, wróciła do Polski w kwietniu 1946. Początkowo pracowała w gdańskim Biurze Odbudowy Portu. Od 1947 mieszkała w Bydgoszczy, od 1948 do przejścia na emeryturę w 1974 była pracownikiem Rozgłośni Regionalnej Polskiego Radia w Bydgoszczy. Była m.in. kierownikiem redakcji kulturalnej oraz regionalnej oraz zastępcą kierownika audycji literackich. Od 1950 dokumentowała sztukę i kulturę ludową, której poświęciła ponad 300 audycji radiowych. Ponad 800 taśm magnetofonowych przekazała Muzeum Etnograficznemu w Toruniu. Organizowała także wystawy i konkursy folklorystyczne, uczestniczyła w przygotowaniu licznych publikacji poświęconych kulturze ludowej, w tym śpiewników. Należała do założycieli Kujawsko-Pomorskiego Towarzystwa Kulturalnego, była członkiem jego zarządu.
W 1975 otrzymała Medal Stolema[2], w 1979 Nagrodę im. Oskara Kolberga[3].
Przypisy
- ↑ Wojciech Lada: Historia jednej piosenki. „Siekiera, motyka...” – tajna broń Armii Krajowej. gazetaprawna.pl, 2017-09-01. [dostęp 2017-09-07].
- ↑ Medal Stolema, Klub Studencki "Pomorania", 16 marca 2017 [dostęp 2021-01-15] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-21] (pol.).
- ↑ Anna Jachnina Anna Jachnina, laureat Nagrody im. Kolberga, 1979, www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2021-01-15].
Bibliografia
- Katarzyna Maniewska Anna Jachnina (1914–1996) – autorka najpopularniejszej piosenki okupowanej Warszawy. Biografia zapomniana, w: Nie tylko niezłomni i kolaboranci... Postawy dziennikarzy w kraju i na emigracji 1945-1989, wyd. IPN, Warszawa 2014, s. 109–133
- Marcin Karnowski, Ziarnko piasku. Rzecz o Annie Jachninie, Fundacja Vlepvnet, Warszawa 2016.
- Marcin Karnowski, Mapy czasu (słuchowisko), Bydgoszcz, Warszawa, Oświęcim 2019.
Linki zewnętrzne
- Anna Jachnina (1914–1996), dziennikarka radiowa, członkini ZWZ-AK
- Zabić wojnę śmiechem. Opowieść o Annie Jachninie – autorce słów piosenki "Siekiera, motyka...". Strefa Biznesu (Media Regionalne), 28 czerwca 2010. [dostęp 2012-08-30].
- Poznaj Annę Jachninę, autorkę "Siekiery, motyki...". MM Moje Miasto, 14 listopada 2010. [dostęp 2012-08-30].
Media użyte na tej stronie
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica upamiętniająca Annę Jachninę. Warszawa, Saska Kępa, ul. Francuska 15.