Anna Sabaudzka

Anna Sabaudzka
(c) Goran tek-en, CC BY-SA 4.0
cesarzowa bizantyńska
Okres	od 1326 do 15 czerwca 1341
Jako żona	Andronika III Paleologa
Poprzedniczka	Adelajda Brunszwicka
Następczyni	Helena Kantakuzena
regentka Cesarstwa Bizantyńskiego
Okres	od 15 czerwca 1341
W imieniu	Jan V Paleolog
Poprzednik	Andronika III Paleologa
Następca	Jan V Paleolog
Dane biograficzne
Dynastia	sabaudzka
Data urodzenia	1306
Data śmierci	1365
Ojciec	Amadeusz V Wielki
Matka	Maria Brabancka
Rodzeństwo	Maria Katarzyna Beatrycze przyrodnie Jan Bona Beatrycze Eleonora Edward Szczodry Agnieszka Aimone Spokojny Małgorzata
Mąż	Andronik III Paleolog
Dzieci	Jan V Paleolog Michał Maria Irena

Anna Sabaudzka (ur. 1306, zm. 1365) – cesarzowa bizantyńska 1326–1341.

Życiorys

Była córką hrabiego Sabaudii Amadeusza V Wielkiego i jego drugiej żony – Marii Brabanckiej. Była od 1326 roku żoną Andronika III Paleologa. Po śmierci swego męża w 1341 sprawowała regencję w imieniu syna Jana V Paleologa. Okres ten był czasami walk z Janem Kantakuzenem. Anna początkowo kazała uwięzić Kantakuzena i jego zwolenników, ale sam Kantakuzen zbiegł i przez przeciwników regentki został obwołany cesarzem, jako Jan VI. Rozpoczął się okres dwuwładzy. Mimo formalnych współrządów w państwie trwał stan ukrytej wojny domowej. Kryzys cesarstwa pogłębiały najazdy Turków, Bułgarów, Serbów i łacinników zamieszkujących feudalne państewka na terenie dzisiejszej Grecji. Po 6 latach doszło do eskalacji konfliktu w lutym 1347 Jan Kantakuzen wkroczył do Konstantynopola i 13 maja został koronowany na cesarza, detronizując Jana V. Wówczas Anna zawarła ugodę z Kantakuzenem, a Jan V został ożeniony z córką Kantakuzena – Heleną Kantakuzen. Jan V i jego matka cieszyli się poparciem patriarchy Konstantynopola oraz niższych warstw społecznych. Możnowładztwo stanęło po stronie Kantakuzena. Ostatecznie w 1351 Anna wycofała się z życia politycznego i udała się do Tessaloniki. Anna w Związku z Andronikiem III Paleologiem miała czwórkę dzieci:

• Jana V Paleologa (1332–1391),
• Michała Paleologa (1337–1370),
• Marię (nazwaną potem Ireną, (1327–1356), żonę Michała Asena IV, cara Bułgarii,
• Irenę (nazwaną potem Marią, zm. 1401), żonę Franciszka I z Lesbos

Rodowód

Bibliografia

• Małgorzata Dąbrowska, Anna Sabaudzka [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, redakcja Oktawiusz Jurewicz, Warszawa 2002, s. 25–36.
• Małgorzata Dąbrowska, Łacinniczki nad Bosforem. Małżeństwa bizantyńsko – łacińskie w cesarskiej rodzinie Paleologów (XIII–XV w.), Łódź: Wydawnictwo UŁ 1996