Anna pomorska (1590–1660)

Anna pomorska (Gryfitka)
Portret Anny de Croy obraz olejny z epitafium księżniczki w kościele zamkowym w Słupsku.
księżniczka pomorska, księżna Croy
Jako żona	Ernesta de Croÿa
Dane biograficzne
Dynastia	Gryfici
Data i miejsce urodzenia	3 października 1590 Barth
Data i miejsce śmierci	7 lipca 1660 Słupsk
Miejsce spoczynku	w kościele św. Jacka w Słupsku
Ojciec	Bogusław XIII
Matka	Klara
Mąż	Ernest de Croÿ
Dzieci	Ernest Bogusław de Croÿ

Anna pomorska, Anna von Croy und Aerschot, Anna de Croÿ, Anna Gryfitka (ur. 3 października 1590 w Bardzie, zm. 7 lipca 1660 w Słupsku^[1]) – księżniczka pomorska, księżna Croy, córka Bogusława XIII, księcia pomorskiego. Ostatnia przedstawicielka dynastii Gryfitów.

Życiorys

Najmłodsze (jedenaste) dziecko, a zarazem piąta córka (i druga, która dożyła wieku dojrzałego) ówczesnego księcia na Bardzie i Nowopolu (Neuencamp), Bogusława XIII i jego pierwszej żony Klary, księżniczki brunszwickiej. Została wydana za mąż za Ernesta, księcia Croy i Aerschot, hrabiego Fontenoy i Bayon^[2]. Ślub odbył się na zamku w Szczecinie dnia 4 sierpnia 1619. Po niewiele ponad roku, Anna owdowiała – książę Ernest zmarł w trakcie jednej z francuskich wypraw wojennych 7 października 1620^[3].

Wobec skonfliktowania się z katolicką rodziną zmarłego męża opuściła wkrótce wraz ze swoim jedynym dzieckiem – synem Ernestem Bogusławem, późniejszym ostatnim luterańskim biskupem kamieńskim, posiadłość Vinstingen i osiadła na rodzinnym Pomorzu Zachodnim, gdzie zaopiekował się nimi starszy brat Anny, książę szczeciński Bogusław XIV. Najpierw nadał on jej w 1622 majątek w Smołdzinie koło Słupska, w roku następnym zaś posiadłość w samym Słupsku, a posiadłość (pałacyk) w Smołdzinie stał się letnią rezydencją^[4]. W 1627 Bogusław XIV nadał jej także zamek Ludwigsburg, który sprzedała w 1650^[5][6]. Po śmierci ostatniego z książąt pomorskich w 1637 została wraz z synem jego spadkobierczynią^[4].

Portret Anny de Croy dłuta gdańskiego rzeźbiarza Hansa Caspara Gockhellera.

Rodzina

Ze związku małżeńskiego z Ernestem, księciem Croy i Aerschot, hrabiego Fontenoy i Bayon miała jedynego syna, tj.

• Ernesta Bogusława de Croÿ (ur. 26 sierpnia 1620, zm. 7 lutego 1684) – biskupa kamieńskiego; tytularnego księcia Croy i Aerschot; margrabiego Hawru; hrabiego Fontenoy i Bayon; pana na Dommartin i Vinstingen oraz księcia Rzeszy^[7].

Genealogia

Śmierć

Epitafium Anny de Croÿ w kościele św. Jacka w Słupsku

Do swojej śmierci, która nastąpiła po krótkiej chorobie (na którą zapadła 26 czerwca) 7 lipca 1660, mieszkała w Słupsku^[2]. Pochowana została w kościele św. Jacka przy Zamku Książąt Pomorskich przed wielkim ołtarzem dopiero jednak 21 października 1663 po uroczystościach trwających cztery dni. W 1682 Ernest Bogusław ufundował dodatkowo epitafium istniejące do dziś, a w dwa lata później sam został zgodnie ze swoją wolą pochowany obok matki. Skarby z jej otwartego w latach siedemdziesiątych XX w. sarkofagu znajdują się w Muzeum Pomorza Środkowego na słupskim zamku^[4].

Przypisy

Bibliografia

Opracowania

• EdwardE. Rymar EdwardE., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056 .

Opracowania online

• Kwasniak I., Zamek Ludwigsburg (pol.) [w:] Kochanowska J. (pod red.), Śladami książąt pomorskich (pol.), [dostęp 2012-08-13].
• Madsen U. Anna. Prinzessin von Pommern-Stettin. Herzogin von Croy-Havré (niem.), [dostęp 2012-08-14].
• Pyl T., Müller von der Lühne, Burchard (niem.) [w:] NDB, ADB Deutsche Biographie (niem.), [dostęp 2012-08-13].

Linki zewnętrzne

• Księżna Anna de Croy będzie miała swój park? [w:] "Gazeta Kaszubska.pl", [dostęp 2012-08-10].