Annopol

Annopol
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Most na Wiśle
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

kraśnicki

Gmina

Annopol

Data założenia

XVI / XVII w.

Prawa miejskie

1 stycznia 1996 roku

Burmistrz

Mirosław Gazda

Powierzchnia

7,75 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


2488[1]
321 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 15

Kod pocztowy

23-235

Tablice rejestracyjne

LKR

Położenie na mapie gminy Annopol
Mapa konturowa gminy Annopol, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Annopol”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Annopol”
Położenie na mapie powiatu kraśnickiego
Mapa konturowa powiatu kraśnickiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Annopol”
Ziemia50°53′08″N 21°51′28″E/50,885556 21,857778
TERC (TERYT)

0607024

SIMC

0786213

Urząd miejski
ul. Rynek 1
23-235 Annopol
Strona internetowa

Annopolmiasto w Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Annopol, w pobliżu Wisły, na skraju Małopolskiego Przełomu Wisły.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. tarnobrzeskiego.

Annopol leży w dawnej ziemi lubelskiej na obszarze historycznej Małopolski[2].

Historia

Annopol powstał na byłych gruntach wsi Rachów, notowanej od XV wieku, która była w XVI i XVII wieku własnością szlacheckich rodzin Rachowskich, Czyżowskich, Morsztynów i Tymińskich. W roku 1415 był własnością szlachecką Jana Dłuto ze Słupia[3]. W następnych stuleciach powstał port rzeczny na Wiśle. Wykorzystując ten fakt właściciele lokowali tutaj miasto.

Kościół parafialny pw. śś. Joachima i Anny z XVIII wieku

Pierwsza informacja o istnieniu Rachowa pochodzi z 1724 r., kiedy to Rachów otrzymał przywilej na jarmarki. Nowy dokument na nie dostał właściciel J.T. Morsztyn w 1740 r. Z kolei w 1761 r. Antoni Jabłonowski wystawił dokument, którym nadał miastu, na cześć swej żony Anny, nazwę Annopol. Jednakże, jak to było w przypadku wielu lokowanych miast, nowa nazwa nie od razu się przyjęła[4]. Wielokrotnie, jeszcze w drugiej połowie XVIII w., nazywano miasteczko Rachowem. Tak było w latach 1765 i 1778. W 1781 r. po raz pierwszy w spisach oficjalnych odnotowano Annopol[4]. Podobnie zapisano w latach 1786 i 1787, zaś w 1790 r. ponownie widnieje Rachów. W 1792 r. zwano je Hannopol, zaś w wizytacji kościelnej z 1806 r. zapisano obydwie nazwy „oppidum Annopol seu Rachów”. Od 1827 r. używano nazwy Annopol[4].

Po rozbiorach Polski, decyzją władz rosyjskich 13 stycznia 1870 r. pozbawiono Annopol praw miejskich[5]. W 1914 r. w pobliżu Annopola przeprawiły się przez Wisłę oddziały Legionów Polskich oraz oddziały krakowskie 12 Dywizji Piechoty armii austriackiej, które stoczyły pod miastem 23 sierpnia 1914 bój z Rosjanami. Obszerny opis walk pod Annopolem wraz z mapą znalazły się w pamiętnikach gen. Tadeusza Rozwadowskiego dowodzącego austriacką artylerią[6].

Z dniem 1 stycznia 1996 roku, Rada Ministrów nadała miejscowości ponownie status miasta.

Historia Żydów w Annopolu

W XVII i XVIII stuleciu w miejscowości zaczęli osiedlać się Żydzi, choć najstarsze dokumenty potwierdzające ich obecność w mieście pochodzą dopiero z XVIII stulecia. W 1764 r. mieszkało ich tu 136, a w 1787 r. 106, co stanowiło 44% ogółu mieszkańców. Z czasem następował wzrost liczebności ludności żydowskiej – w 1897 r. w Annopolu mieszkało 575 wyznawców religii mojżeszowej, a w 1921 r. 1251, co stanowiło 72,9% ogółu ludności. Annopolscy Żydzi zajmowali się głównie handlem zbożem i bydłem, propinacją alkoholu, dzierżawą karczm, składów solnych i sadów, a także rzemiosłem i lichwą.

Po wybuchu II wojny światowej do Annopola przybyło wielu żydowskich uciekinierów z innych części Polski, m.in. z Kalisza i Łodzi. W maju 1942 w Annopolu było około 2000 Żydów. Niemcy utworzyli dwa obozy pracy dla Żydów w Rachowie i Janiszowie, a wiosną 1940 utworzyli getto. 15 października 1943 okupanci zaczęli likwidować getto. Po wstępnej selekcji, zdrowe i silne osoby zostały skierowane do obozów pracy w Janiszowie i Gościeradowie. Osoby stare i niedołężne zostały na miejscu zamordowane. Resztę ludności żydowskiej wysłano do getta w Kraśniku i potem do obozu w Bełżcu, gdzie zostali zamordowani[7][8].

Żydzi w Annopolu mieli dwie synagogistarą i nową i dwa cmentarzestary i nowy[9][10].

Zabytki i atrakcje turystyczne

Wnętrze drewnianego kościoła św. Joachima i Anny (1740)
  • Brama, mur./kam. – XIX wiek (Dzisiaj zabudowana)
  • Gorzelnia – 1909 r., od około 1920 r. młyn
  • Kościół parafialny – drewniany św. Joachima i Anny z 1740 r.
  • Kapliczka przy ulicy Radomskiej
  • Małopolski Przełom Wisły
  • Ośmiorak, mur. – druga połowa XIX wieku
  • Park krajobrazowy – XIX/XX wiek
  • Spichlerz, mur., – XIX/XX wiek
  • ul. Kościuszki: domy nr 4, 8, 10, 12 – początek XX wieku
  • ul. Lubelska: domy nr 1, 9, 13, 27 – mur. lata 20. XX wieku
  • Murowany kościół według projektu Stanisława Fertnera – 1936–1938
  • Wzniesienia Urzędowskie
  • Cmentarz żydowski

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Annopola w 2014 roku[11].


Piramida wieku Annopol.png

Transport

W Annopolu znajduje się most przez Wisłę w ciągu drogi krajowej nr 74. Przez miasto przebiegają również drogi wojewódzkie nr 824 i droga wojewódzka nr 854. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto miało 2488 mieszkańców[1].

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół murowany św. Joachima i Anny

Przypisy

  1. a b Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-18].
  2. Henryk Seroka: Herby miast małopolskich do końca XVIII wieku. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2002, s. 177. ISBN 83-7181-233-7. [dostęp 2022-06-22]. Cytat: Ostatnimi miastami prywatnymi, które otrzymały takie godła, były lokowane w ziemi lubelskiej, Annopol (ok. 1724 r .) oraz Frampol (1736 r .). (pol.)
  3. Słownik Historyczno-Geograficzny Lubelszczyzny, s. 193.
  4. a b c Stefan Wojciechowski, Anna Sochacka, Ryszard Szczygieł: Dzieje Lubelszczyzny – Osady zaginione i o zmienionych nazwach. T. Tom IV. Lublin: Lubelskie Towarzystwo naukowe, 1986. ISBN 83-01-05651-7.
  5. Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 471).
  6. Generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski, Wspomnienia Wielkiej Wojny, Warszawa 2015, ISBN 978-83-7181-899-8.
  7. Annopol-Rachow, [w:] Shumel Spector, Geoffrey Wigoder (red.), Encyclopedia of Jewish Life Before and Durinfg the Holocaust, New York 2001, s. 46.
  8. Historia społeczności | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2021-10-23].
  9. Zobacz stronę Żydowskiego Instytutu Historycznego poświęconą Annopolowi https://web.archive.org/web/20101227010319/http://www.jewishinstitute.org.pl/pl/gminy/miasto/521.html.
  10. Zobacz stronę poświęconą cmentarzowi żydowskiemu w Annopolu http://www.kirkuty.xip.pl/annopol.htm.
  11. Annopol w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  12. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-24].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
POL województwo lubelskie COA.svg
herb województwa lubelskiego
Drewniany kościół w Annopolu.jpg
Autor: Epegeiro, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Annopol, ul. Kościuszki 2 - kościół parafialny p.w. śś. Joachima i Anny (drewn., XVIII w.)
Cmentarz kościelny
zabytek nr A/99 z 30.11.1966 i z 24.02.1977
Kościół murowany w Annopolu 2.jpg
Autor: Epegeiro, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Annopol - Kościół par. pw. św. Joachima i św. Anny, ul. Kościuszki 2
Piramida wieku Annopol.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Annopola, 2014
Annopol-most na Wiśle.jpg
Most na Wiśle w Annopolu
Annopol, kosciół drewniany.JPG
Autor: Stanisław Gurba, Licencja: CC BY-SA 3.0
Annopol, kosciół drewniany