Anser
Anser[1] | |||
Brisson, 1760[2] | |||
Przedstawiciel rodzaju – gęś tybetańska (A. indicus) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj | Anser | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Anser domesticus Brisson, 1760 (= Anas anser Linnaeus, 1758) | |||
Synonimy | |||
Gatunki | |||
|
Anser – rodzaj ptaka z podrodziny gęsi (Anserinae) w obrębie rodziny kaczkowatych (Anatidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i Eurazji[10].
Morfologia
Długość ciała 53–94 cm, rozpiętość skrzydeł 115–185 cm; masa ciała 1224–4560 g (samce są większe i cięższe od samic)[11].
Systematyka
Etymologia
- Anser: łac. anser, anseris „gęś”[12].
- Sarcopogon: autor nie wyjaśnił etymologii; gr. σαρξ sarx, σαρκος sarkos „ciało”; πωγων pōgōn, πωγωνος pōgōnos „zarost”[13]. Nomen nudum.
- Chen: gr. χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[14]. Gatunek typowy: Anser hyperboreus Pallas, 1769 (= Anas caerulescens Linnaeus, 1758).
- Cygnopsis: rodzaj Cygnus Bechstein, 1803, łabędź; gr. οψις opsis „wygląd”[15]. Gatunek typowy: Anas Cygnoid Linnaeus, 1758.
- Eulabeia: gr. ευλαβης eulabēs „ostrożny, dyskretny”, od ευ eu „dobry”; λαβειν labein „wziąć”[16]. Gatunek typowy: Anas indica Latham, 1790.
- Chionochen: gr. χιων khiōn, χιονος khionos „śnieg”; χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[17]. Gatunek typowy: Anser hyperboreus Pallas, 1769 (= Anas caerulescens Linnaeus, 1758).
- Marilochen: gr. μαριλη marilē „pył węglowy, węgiel drzewny”; χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[18]. Gatunek typowy: Anser brevirostris Thienemann, 1838 (= Anas erythropus Linnaeus, 1758).
- Exanthemops: gr. εξανθημα exanthēma „pryszcz, krosta”, od εξανθεω exantheō „wybuchnąć”; ωψ ōps, ωπος ōpos „twarz”[19]. Gatunek typowy: Anser rossii Cassin, 1861.
- Philacte: gr. φιλος philos „kochający”, od φιλεω phileō „kochać”; ακτη aktē „wybrzeże”[20]. Gatunek typowy: Anas canagicus Sewastianoff, 1802.
- Melanonyx: gr. μελας melas, μελανος melanos „czarny”; ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur”[21]. Gatunek typowy: Anas segetum J.F. Gmelin, 1789.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[22]:
- Anser indicus (Latham, 1790) – gęś tybetańska
- Anser canagicus (Sevastianov, 1802) – śnieżyca cesarska
- Anser caerulescens (Linnaeus, 1758) – śnieżyca duża
- Anser rossii Cassin, 1861 – śnieżyca mała
- Anser anser (Linnaeus, 1758) – gęgawa
- Anser cygnoid (Linnaeus, 1758) – gęś łabędzionosa
- Anser brachyrhynchus Baillon, 1834 – gęś krótkodzioba
- Anser fabalis (Latham, 1787) – gęś zbożowa
- Anser albifrons (Scopoli, 1769) – gęś białoczelna
- Anser erythropus (Linnaeus, 1758) – gęś mała
Fragment kladogramu z uwzględnieniem gatunków z rodzaju Anser[23]:
Anser |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
- ↑ Anser, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés : a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 1. Paryż: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 58. (łac.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteu, 1815, s. 72. (fr.).
- ↑ H. Boie. Ueber Classification, insonderheit der europäischen Vögel. „Isis von Oken”. 10, s. kol. 563, 1822. (niem.).
- ↑ J.F. von Brandt: Descriptiones et icones animalium rossicorum novorum vel minus rite cognitorum. Cz. 1: Aves. Petropoli: Jussu et sumptibus Academiae Scientiarum, 1836, s. 5. (łac.).
- ↑ a b c H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipizg: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. IX. (niem.).
- ↑ D.G. Elliot: The New and Heretofore Unfigured Species of the Birds of North America. Cz. 2. New York: Published by the author, 1869, s. ryc. 44. (ang.).
- ↑ B.H. Bannister. A Sketch of the Classification of the American Anserinæ. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 22, s. 131, 1870. (ang.).
- ↑ S. Buturlin. Dikie gusi Rossiiskoi Imperii. „Psovaia i Rusheinaia Okhota”. 1901, s. 22, 1901. (ros.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 12.1. [dostęp 2022-01-25]. (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ducks, Geese, and Waterfowl (Anatidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.anatid1.01. [dostęp 2022-01-25]. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Anser [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sarcopogon [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chen [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cygnopsis [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Eulabeia [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chionochen [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Marilochen [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Exanthemops [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philacte [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Melanonyx [dostęp 2021-12-25] .
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anserini Vigors, 1825 (1815) (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-25].
- ↑ J. Boyd III: Anatidae: Ducks, Geese, Swans. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).
Bibliografia
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Diliff, Licencja: CC BY 2.5
A Bar-headed Goose in St James's Park, London, England. Taken with a Canon 5D and 70-200mm f/2.8L lens.
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.