Antikleja

Antikleja
Ἀντίκλεια
ilustracja
Występowaniemitologia grecka
Rodzina
OjciecAutolykos
MatkaAmfitea
MążLaertes
DzieciOdyseusz

Antikleja (gr. Ἀντίκλεια Antíkleia) – w mitologii greckiej matka Odyseusza, córka Autolykosa, wnuczka Hermesa.

Ojcem Antiklei był Autolykos, syn Hermesa i Chione[1] bądź Stilbe[2], złodziej i argonauta[1]. Jej matka zaś nosiła imię Amfitea[3], jej brat zaś Ajsimos[4]. Autolykos próbował kiedyś skraść trzody należące do sąsiadującego z nim Syzyfa, czym rozgniewał swego sąsiada. W odwecie Syzyf uwiódł Antikleję, zaręczoną już z Laertesem[1], też argonautą i królem Itaki[5], a uczynił to w przeddzień ślubu. Rzadsza wersja mitu podaje, że Autolykos specjalnie podsunął Syzyfowi swą córkę, pragnąc dochować się inteligentnego wnuka[6].

Antikleja poślubiła Laertesa. Istnieje jednak wersja mitu, w której jeszcze przed ślubem[7], ale już po zaręczynach[8], w domu swego ojca[9] bądź już na Itace, współżyła[8] z wizytującym u jej ojca[9] bądź z bawiącym przejazdem na wyspie Syzyfem[8], dlatego też różne wersje mitu podają różne ojcostwo Odyseusza[7]. Jedne podają, że był synem Laertesa[10], inne widzą w nim nieślubnego syna Syzyfa[7]. Pierwszą wersję przyjmował Homer, drugą tragicy. W jednej wersji Antikleja urodziła Odyseusza na Itace, w deszczowy dzień, kiedy przez wodę nie mogła powrócić z góry Neriton. Mit ten ma związek z imieniem nowo narodzonego dziecka, łączonego z greckim zdaniem znaczącym Zeus padał deszczem na drodze[11]. Inna wersja mitu przeczy temu, podając, że imię nadał dziecku Syzyf, a także, że Odyseusz urodził się jeszcze przed dotarciem na Itakę, w beockim Alalkomenaj[12]. Prócz Odyseusza Antikleja urodziła Laertesowi córkę Ktimene, którą wydano za Eurylocha[4]. Pomimo tego Odyseusza zwano jedynym dzieckiem Laertesa[13].

Antikleja nie potrafiła poradzić sobie z przedłużającą się nieobecnością syna[7]. Odyseusz wyjechał na wojnę trojańską[14]. Lata mijały, a informacje o synu nie nadchodziły. W końcu zmarła ze strapienia[7] bądź wedle innej wersji dokonała samobójstwa[9]. Zanim zmarła, przyczyniła się jednak do śmierci Naupliosa, który w czasie nieobecności Odysa działał na korzyść zalotników o rękę Penelopy. Matka Odyseusza oszukała go, podając, jakoby jeden z synów Naupliosa zmarł. Oszukany pogrążył się w rozpaczy, popełniając samobójstwo[15]. Inna wersja mitu mówi, że to Nauplios rozpowiadał o rzekomej śmierci Odysa pod Troją, chcąc pomścić Palamedesa, i to z jego powodu Antikleja odebrała sobie życie[16].

Zstąpiwszy w trakcie swej podróży do świata umarłych, Odyseusz spotkał Antikleję jako drugą z napotkanych dusz umarłych, zaraz po wieszczu Tejrezjaszu[17].

W mitologii greckiej była jeszcze inna Antikleja, która urodziła Hefajstosowi olbrzyma Perifetesa[18].

Przypisy

  1. ↑ a b c Schmidt 2006 ↓, s. 56.
  2. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 51.
  3. ↑ Schmidt 2006 ↓, s. 232.
  4. ↑ a b Grimal 2008 ↓, s. 194.
  5. ↑ Schmidt 2006 ↓, s. 187.
  6. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 331.
  7. ↑ a b c d e Schmidt 2006 ↓, s. 39.
  8. ↑ a b c Schmidt 2006 ↓, s. 231.
  9. ↑ a b c Grimal 2008 ↓, s. 32.
  10. ↑ Parandowski 1979 ↓, s. 258.
  11. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 255.
  12. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 256.
  13. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 199.
  14. ↑ Parandowski 1979 ↓, s. 259.
  15. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 246.
  16. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 285.
  17. ↑ Parandowski 1979 ↓, s. 263.
  18. ↑ Schmidt 2006 ↓, s. 256.

Bibliografia

  • Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo we Wrocławiu, 2008. ISBN 978-83-04-04673-3.
  • Joël Schmidt: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Katowice: Książnica, 2006, seria: Słowniki Encyklopedyczne Książnicy. ISBN 978-83-7132-841-1.
  • Jan Parandowski: Mitologia. Warszawa: czytelnik, 1979. ISBN 83-07-00233-8.

Media użyte na tej stronie

Anticlea in the Underworld.jpg
Fuseli, Henry; Teiresias Foretells the Future to Odysseus; Amgueddfa Cymru - National Museum Wales; http://www.artuk.org/artworks/teiresias-foretells-the-future-to-odysseus-160183