Antonín Švehla

Antonín Švehla

Data i miejsce urodzenia	15 kwietnia 1873 Praga
Data i miejsce śmierci	12 grudnia 1933 Praga
Premier Czechosłowacji
Okres	od 7 października 1922 do 18 marca 1926
Poprzednik	Edvard Beneš
Następca	Jan Černý
Premier Czechosłowacji
Okres	od 12 października 1926 do 1 lutego 1929
Poprzednik	Jan Černý
Następca	František Udržal
Minister Spraw Wewnętrznych Czechosłowacji
Okres	od 14 listopada 1918 do 15 września 1920
Poprzednik	funkcja utworzona
Następca	Jan Černý
Przewodniczący Partii Agrarnej
Okres	od 21 października 1909 do 12 grudnia 1933
Poprzednik	Josef Žďárský
Następca	Rudolf Beran (od 1935)
Odznaczenia

Antonín Švehla (ur. 15 kwietnia 1873 w Pradze, zm. 12 grudnia 1933 tamże) – czechosłowacki polityk i mąż stanu, dwukrotny premier Czechosłowacji (1922–1925 i 1926–1929).

Życiorys

Był właścicielem ziemskim w Hostivaře, od końca lat 90. XIX w. działał w ruchu agrarnym, w latach 1908–1913 był deputowanym czeskiego parlamentu, w 1909 został przewodniczącym Komitetu Wykonawczego Czeskiej Partii Agrarnej. Był zwolennikiem czeskiego historycznego prawa państwowego. Przed I wojną światową walczył o równouprawnienie Czechów i Niemców na ziemiach czeskich, a od początku I wojny światowej dążył do ujednolicenia stanowiska czeskich partii wobec kwestii politycznych i konstytucyjnych, w 1916 brał udział w zakładaniu Českiego Svazu i Národníego Výboru. W pierwszym okresie wojny zajmował stanowisko umiarkowanie oportunistyczne, powstrzymując otwarcie proaustriacki aktywizm niektórych czeskich polityków. Po uwięzieniu Karela Kramářa stał się głową czeskiej reprezentacji politycznej. Pod koniec wojny kierował przygotowaniami do przejęcia władzy i utworzenia niepodległej Czechosłowacji, zakładając Radę Gospodarczą i Czeskie Serce, w lipcu 1918 został wiceprzewodniczącym Národnego Výboru, a 28 października 1918 był jednym z organizatorów i przywódców przewrotu w Pradze. W 1918 został członkiem czechosłowackiego parlamentu i (do 1920) ministrem spraw wewnętrznych, a w 1919 objął przywództwo Partii Republikańskiej. Od 7 października 1922 do 18 marca 1926 stał na czele rządu Czechosłowacji (kierował kolejno dwoma gabinetami), ponownie pełnił tę funkcję od 12 października 1926 do 1 lutego 1929.

Wniósł znaczny wkład w konsolidację wewnętrznej sytuacji politycznej Czechosłowacji i rozwój kraju w okresie międzywojennym. Usiłował przezwyciężyć sprzeczności między partiami w koalicji rządzącej na rzecz interesu narodowego i utworzył tzw. koalicyjną piątkę jako nieformalny organ współpracy tych partii. Z powodzeniem wykorzystywał swoje zdolności organizacyjne i energię w codziennej pracy politycznej. Był bliskim współpracownikiem prezydenta Masaryka, któremu udzielił poparcia w 1927, gdy sam odmówił startu w wyborach prezydenckich. W 1929 z powodu poważnej choroby wycofał się z życia politycznego.

W 2018 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Lwa Białego I klasy^[1].

Przypisy

Bibliografia

• https://www.vlada.cz/cz/clenove-vlady/historie-minulych-vlad/rejstrik-predsedu-vlad/antonin-svehla-431/ (czes.)