Anton Raphael Mengs

Anton Raphael Mengs
Ilustracja
Autoportret, ok. 1775
Data i miejsce urodzenia

12 marca 1728
Uście nad Łabą

Data i miejsce śmierci

29 czerwca 1779
Rzym

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

Malarstwo

Epoka

Początkowo barokowy, potem klasycyzujący

Ważne dzieła
  • Perseusz i Andromeda
  • Gedanken über die Schönheit und über den Geschmack in der Malerei

Anton Raphael Mengs (ur. 12 marca 1728 w Uściu nad Łabą, zm. 29 czerwca 1779 w Rzymie) – niemiecki malarz i teoretyk sztuki.

Tworzył w Rzymie, Madrycie i Saksonii. Jeden z prekursorów neoklasycyzmu w malarstwie. Był jednym z najważniejszych reprezentantów Akademii Świętego Łukasza (jedna z najstarszych akademii malarstwa, rzeźby i architektury we Włoszech)[1].

Życiorys

Urodził się w Uściu nad Łabą w Czechach (niem. Aussig an der Elbe). Jego ojcem był Ismael Mengs, pochodzący z Łużyc (ale urodzony w Kopenhadze) malarz miniatur żydowskiego pochodzenia, który był jego pierwszym, surowym i czasem despotycznym nauczycielem. Ojciec kształcił także córki, odnoszącą sukcesy Teresę Concordię (1725–1806) i Julię.

Młody Anton w 1741 wyjechał z ojcem do Rzymu, gdzie zdobył uznanie freskiem Parnasus wykonanym na zamówienie kardynała Aleksandra Albaniego (Villa Albani). W 1746 Mengs po raz drugi wyjechał do Rzymu, gdzie przeszedł na katolicyzm i w 1748 ożenił się z jedną ze swoich modelek, Margaritą Guazzi. W 1749 powrócił do Drezna, gdzie w 1751 został mianowany pierwszym malarzem króla Polski i księcia Saksonii Augusta III Sasa, z roczną pensją 1000 talarów. Wkrótce potem powrócił do Rzymu, tu w 1754 został dyrektorem watykańskiej szkoły malarstwa. W 1755 poznał Johanna Joachima Winckelmanna, niemieckiego archeologa i historyka sztuki, który szybko stał się jego najbliższym przyjacielem i miał wielki wpływ na teorię sztuki, deklarowaną przez Mengsa. W późniejszych latach doszło między nimi do konfliktu m.in. o namalowany przez Antona falsyfikat Jowisz całujący Ganimedesa, sprawiający wrażenie obrazu pochodzącego z epoki antycznej i doskonale dopasowanego do oczekiwań ówczesnych mecenasów.

Anton Raphael Mengs wyjechał do Hiszpanii, gdzie szybko został mianowany pierwszym nadwornym malarzem króla Karola III. W Madrycie kierował Królewską Manufakturą Tapiserii Santa Bárbara. Zreorganizował fabrykę wyzwalając ją od dominujących flamandzkich wzorów, zwłaszcza od tematyki mitologicznej. Wprowadził do tapiserii zasady neoklasyczne, które stosował w tematyce rodzajowej oraz hiszpańskich pejzażach. Był to zabieg oświeceniowy, w myśl którego należało dążyć do zrozumienia rzeczywistości kraju[2]. Wspomagali go architekt Francesco Sabatini, malarz Mariano Salvador Maella, a później Francisco Bayeu, który został jego następcą na stanowisku artystycznego dyrektora manufaktury. Wspólnie zatrudnili młodych hiszpańskich i włoskich artystów[3], takich jak José del Castillo, Ginés Andrés de Aguirre, Antonio Barbazza, Mariano Nani, Zacarías González Velázquez, José Camarón y Meliá i Ramón Bayeu[4]. Zauważył talent młodego Francisca Goi (rekomendowanego przez Francisca Bayeu), zlecając mu wykonanie serii projektów gobelinów (kartonów do tapiserii).

Poza malarstwem, Mengs zajmował się również teorią sztuki malarskiej. W swoich pracach (napisanych po hiszpańsku, włosku i niemiecku) głosił, że drogą do osiągnięcia perfekcji w malarstwie jest zrównoważone połączenie klasycyzmu greckiego, ekspresji Rafaela, światłocienia Correggia i kolorystyki Tycjana.

Mengs przyjaźnił się z wieloma artystami, pisarzami i mecenasami sztuki m.in. z margrabiną Wilhelminą z Bayreuth. Giacomo Casanova wielokrotnie wspomniał o nim w swoich pamiętnikach.

W roku 1777 Mengs powrócił do Rzymu, gdzie zmarł 2 lata później, został pochowany w kościele Świętych Michała i Magnusa (wł. Santi Michele e Magno) w Rzymie.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Thomas Pelzel: Anton Raphael Mengs and neoclassicism, Tom I. Garland Pub., 1979.
  2. ↑ Gordon Campbell: The Grove Encyclopedia of Decorative Arts. Oxford University Press, 2006, s. 256. ISBN 01-9518-948-5.
  3. ↑ Alfonso Pérez Sánchez: Goya. Warszawa: Oficyna Imbir, 2009, s. 11. ISBN 978-83-60334-71-3.
  4. ↑ José Enrique García Melero: Arte español de la Ilustración y del siglo XIX: En torno a la imagen del pasado. Encuentro, 1998, s. 112–114. ISBN 84-7490-478-1.

Media użyte na tej stronie

Mengs, Noli me tangere.jpg
Noli me tangere, painting by Anton Raphael Mengs. All Souls College, Oxford (since 1997, on loan from the National Gallery, London). Oil on wood, 291 x 178 cm.
Mengs Parnasus.jpg
This painting was a sketch for Mengs's fresco of 1761 in the central part of the ceiling of the Villa Albani in Rome, commissioned by Cardinal Alessandro Albani.
Mengs - Maria Luisa of Parma, Prado.jpg
Retrato de la princesa de Asturias María Luisa de Parma (1751-1819), que llegaría a ser reina consorte de España por su matrimonio con el rey Carlos IV de España.