Antoni Żychiewicz

Antoni Marian Piotr Żychiewicz

Rudolf Hobler
Piotr Płoński
Piotr Uzdecki
Edmund Zaleski

Listek, Przerwa, Puszczyk

Antoni Żychiewicz (ze zbiorów NAC)
podporucznik artylerii
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1919 Lwów
Data i miejsce śmierci	25 sierpnia 2005 Sól-Kiczora
Przebieg służby
Lata służby	1939–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Jednostki	1 Pułk Artylerii Motorowej 4 Pułk Artylerii Lekkiej Oddział Rozpoznawczy I Korpusu Polskiego 10 Pułk Artylerii Lekkiej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, kampania wrześniowa, obrona Lwowa 1939, powstanie warszawskie
Późniejsza praca	pomocnik w piekarni, asystent na Politechnice Wrocławskiej
Odznaczenia

Antoni Marian Piotr Żychiewicz vel Rudolf Hobler vel Piotr Płoński vel Piotr Uzdecki vel Edmund Zaleski pseud.: „Listek”, „Przerwa”, „Puszczyk” (ur. 17 stycznia 1919 we Lwowie, zm. 25 sierpnia 2005 w Soli-Kiczorze) – żołnierz Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, podporucznik artylerii, cichociemny.

Życiorys

Po ukończeniu VIII Państwowego Gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkiego we Lwowie, zdaniu matury w 1937 roku i odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim rozpoczął w 1938 roku studia na Wydziale Elektrotechnicznym Politechniki Lwowskiej. W październiku 1938 roku brał udział w zajęciu Zaolzia z 1 pułkiem artylerii motorowej Korpusu Interwencyjnego.

W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany do Ośrodka Zapasowego tego pułku. W czasie kampanii wrześniowej brał udział w obronie Lwowa przed wojskami niemieckimi i radzieckimi. 18 września przekroczył granicę polsko-węgierską. Został internowany na Węgrzech. Po ucieczce dotarł w listopadzie do Francji, gdzie służył jako instruktor w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Camp de Coëtquidan. Następnie służył w 4 pułku artylerii lekkiej. Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie odbył staż w oddziałach brytyjskich. Służył w 10 dywizjonie artylerii motorowej, od października 1940 roku – w 1 Oddziale Rozpoznawczym I Korpusu Polskiego, a od lutego 1942 roku – w 10 pułku artylerii lekkiej.

Zgłosił się do służby w kraju. Przeszedł szkolenie konspiracyjne w zakresie dywersji i szkolenie pancerne, został zaprzysiężony 29 listopada 1942 roku na rotę Armii Krajowej w Oddziale VI Naczelnego Wodza. W nocy z 17 na 18 lutego 1943 roku został zrzucony do kraju w ramach operacji „Wall” (zrzut na placówkę odbiorczą „Lis” 14 km na południowy wschód od Mińska Mazowieckiego). Po aklimatyzacji w Warszawie dostał przydział do oddziału dywersyjnego mjra Jana Mielczarskiego „Sana” działającego w ramach Kedywu Obszaru Zachodniego AK. Uczestniczył w wielu akcjach dywersyjnych, m.in.:

• wysadzenie pociągu towarowego między Błoniem a Bożą Wolą (w nocy z 15 na 16 lutego 1944 roku),
• cięcie torów w pobliżu Łubna (w nocy z 8 na 9 marca),
• 3 akcje likwidacyjne.

W czasie powstania warszawskiego w pierwszej połowie sierpnia został ujęty przez Niemców na Mokotowie i wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Po wyzwoleniu ciężko chory wrócił w 1945 roku do Polski.

Rozpoczął pracę jako pomocnik w piekarni. Był początkowo poszukiwany, później prześladowany przez UB. Od 1946 roku studiował na Wydziale Elektromechanicznym, a od 1949 roku na Wydziale Łączności Politechniki Wrocławskiej. W grudniu 1950 roku uzyskał dyplom magistra inżyniera. Pracował jako młodszy asystent, a później asystent na Politechnice Wrocławskiej. Od 1953 roku pracował jako kierownik Laboratorium Badawczego Zakładu Budowy Naukowej Aparatury Elektronicznej, a od 1955 roku jako kierownik oddziałów produkcyjnych w Gliwicach i Katowicach Zjednoczonych Zespołów Gospodarczych „Inco”. W latach 1959–1961 był zatrudniony w Głównym Instytucie Górnictwa jako asystent, a później starszy asystent. W 1961 roku pracował jako konstruktor i później główny konstruktor w Hutniczym Przedsiębiorstwie Pomiarowym. W tymże roku zmienił pracę i zatrudnił się jako kierownik wydziału w Zakładzie Doświadczalnym Hutnictwa Żelaza i Stali Politechniki Śląskiej, a od 1971 roku jako pracownik kontroli jakości i później kierownik Zakładu Doświadczalnego Elektroniki i Mechaniki Precyzyjnej Politechniki Śląskiej. Odszedł na emeryturę w 1979 roku.

Awanse

• podporucznik – 1 grudnia 1942 roku.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari.

Życie rodzinne

Był synem Emila, wicedyrektora spółki Książnica-Atlas, i Marii z domu Wierzyckiej. Najmłodszy z trójki rodzeństwa, miał starszego brata Emila oraz siostrę Marię. W 1943 roku ożenił się Ireną Siwicką (1920–1970)^[1]. Mieli dwójkę dzieci: Martę (ur. w 1947 roku) i Pawła (ur. w 1953 roku). W 1971 roku powtórnie ożenił się, z Hanną Żwiryk (ur. w 1940 roku).

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 145–146. ISBN 83-902499-0-1.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 446. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 127–128.