Antoni Adam Piotrowski
![]() Portet artysty z 1885 (aut. Stanisław Bizański) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |
Antoni Adam Piotrowski (ur. 7 września 1853 w Nietulisku Dużym koło Kunowa, zm. 12 grudnia 1924 w Warszawie[1]) – polski malarz, rysownik, ilustrator oraz poeta, twórca bajek dla dzieci. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” i członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych[2].
W ciągu życia zilustrował ponad tysiąc książek, 3 tysiące artykułów oraz ponad 500 czasopism[3]. Namalował prawie 3,5 tysiąca obrazów[3].
Życiorys
Był jednym z synów Wincentego i Marianny Zabierzewskich[4]. Ojciec artysty był urzędnikiem w walcowni żelaza w Nietulisku (ur. około 1804[5]). Pradziadek malarza był herbu Junosza[6]. Pierwsze obrazy zaczął tworzyć jako dziesięciolatek[4]. W 1874 roku odbyła się pierwsza wystawa prac Antoniego Piotrowskiego w gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Od 1875 był rysownikiem Tygodnika Ilustrowanego[7].
Piotrowski uczył się malarstwa u Wojciecha Gersona, w 1875 roku za stypendium wyjechał na studia do Monachium (w końcu października 1875 r. zgłosił się do Akademii Sztuk Pięknych – Naturklasse)[8]. Edukował się tam do 1877 pod kierunkiem Wilhelma Lindenschmita(ang.)[9]. W roku ukończenia studiów został uczniem Jana Matejki w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (od 1777 do 1779[9]). W latach 1879−1884 przebywał w Paryżu[9].
W 1885 roku wyjechał do Bułgarii jako korespondent i rysownik brytyjskich czasopism The Graphic London News(ang.) i The Illustrated London News(ang.) oraz francuskich Illustration i Le Monde illustré(fr.)[9].

Brał udział jako ochotnik w wojnie serbsko-bułgarskiej (1885−1886), będąc odznaczony bułgarskim Orderem Św. Aleksandra II klasy[10], Orderem Waleczności i Medalem Wojskowym, a dziewięć obrazów i wszystkie rysunki z wojny zostały zakupione przez rząd bułgarski. Na zamówienie księcia Ferdynanda namalował jego portret, za co otrzymał odznaczenie Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Cywilnej. Jego cykl obrazów z czasów tej wojny został zakupiony przez cara Battenberga do Muzeum w Sofji[11].
W 1900 roku osiadł w Warszawie. Pracował wówczas m.in. dla pisma „Daily Graphic”, dzięki któremu służbowo wyjeżdżał m.in. do Serbii.
Zmarł w 1925 roku w Warszawie; został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwat. 226)[5]. W 1925 roku odbyła się pośmiertna wystawa jego prac w „Zachęcie”.
Życie prywatne
Adam Piotrowski ożenił się za Marię Plirabelkę 12 października 1879 roku w Krakowie, miał dwóch synów (urodzone w 1880 i 1882 roku)[5].
Najważniejsze prace
Do ważniejszych prac należą:
- cykl obrazów z wojny serbsko-bułgarskiej
- cykl rysunków z wojny grecko-tureckiej
- Egzekucja powstańca (1885)
- Rzeź w Bataku (1889)
- Bezdomna (1896)
- Wiosna (1902)
- Intencja (1912)
- obrazy fantastyczno-symboliczne, np. (ok. 1900)[2]:
- Nimfy i satyry
- Idylla pasterska
- Prawda i Obłuda
- panoramy, m.in.[7]:
- Panorama Tatrzańska
- Przejście Napoleona przez Berezynę w 1812 roku (oraz Wojciech Kossak, Julian Fałat i Michał Gorstkin-Wywiórski)
- Panorama Ukrzyżowania Chrystusa Pana (oraz Stanisław Radziejowski i Ludwig Boller)
- portrety:
- księcia Aleksandra Battenberga
- księcia Ferdynanda Koburga
- szereg ilustracji w czasopismach polskich.
Publikacje

Był także autorem książek[12]:
- Autobiografia (1911)[13]
- Nosił wilk, ponieśli wilka (1916) – bajka[a]
- O chłopie co dyabła oszukał (1916) – bajka[a]
- Od Bałtyku do Karpat (1917) – zbiór bajek
- O sewcykowy dusycce (1917) – bajka[a]
- O takim co rozumiał jak dzwirzęta gwarzom (1917) – bajka[a]
- O wilcku (1917) – bajka[a]
- Józef Chełmoński: wspomnienie (1925) – biografia Józefa Chełmońskiego
Galeria (wybrane obrazy)
![]() | Pełna lista zdigitalizowanych obrazów Antoniego Piotrowskiego w Wikimedia Commons. (ponad 100 z około 3 tys.) |
Uwagi
Przypisy
- ↑ Antoni Piotrowski - Desa Unicum, desa.pl [dostęp 2022-04-05] .
- ↑ a b Antoni Piotrowski - malarz, Polska, baza artystów Agra-Art, sztuka.agraart.pl [dostęp 2022-04-05] .
- ↑ a b Temat: Piotrowski, Antoni (1853-1924) - Prolib Integro, luna.collegiumwitelona.pl [dostęp 2022-04-05] .
- ↑ a b Archiwalne, www.polswissart.pl [dostęp 2022-04-11] .
- ↑ a b c Antoni Piotrowski, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-04-05] .
- ↑ Pokrewieństwo Antoniego Piotrowskiego, Sejm-Wielki.pl
- ↑ a b Antoni Piotrowski | CONNAISSEUR Kraków - Salon Dzieł Sztuki, koneser.krakow.pl [dostęp 2022-04-05] .
- ↑ I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych..., [w:] H. Stępień , M. Liczbińska , Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914 (materiały źródłowe), wyd. 2, Kraków: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors, 1994, s. 12, ISBN 83-903086-1-4 .
- ↑ a b c d Joanna Tomalska, Antoni Piotrowski - batalista i korespondent wojenny, „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, 12, Białystok 1998, s. 168-172 .
- ↑ Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. T. VII. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2003, s. 211
- ↑ Przewodnik po wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych No VII Warszawa, listopad 1925 roku, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, 1925 .
- ↑ Publikacje Antoniego Piotrowskiego w serwisie Polona.pl
- ↑ Eliza Ptaszyńska, Leon Wyczółkowski na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium
Linki zewnętrzne
- Publikacje Antoniego Piotrowskiego w serwisie Polona.pl
- Antoni Piotrowski w portalu NiezlaSztuka.net
- Леонора Ангелова, Антони Пьотровски – свидетел и хроникьор на княжеското време (bul.)
Media użyte na tej stronie
ilustracja zamieszczona w tygodniku Świat nr 11
Der Abschied, signiert A. Piotrowski, Mischtechnik auf Karton, 31 x 40 cm
Order of St. Alexander in Bulgaria - ribbon
Pogrzeb malarza Antoniego Piotrowskiego (1924)
Pożegnanie (1922)
W odwiedziny do powstańców
Spotkanie na przełęczy 1896
Ribbon of the Public Service Medal – Bulgaria
skan książeczki PL
Baretka: Order Wojskowy za Odwagę (Waleczność) – Księstwo i Królestwo Bułgarii.
Portret Antoniego Piotrowskiego