Antoni Antczak

Antoni Antczak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 maja 1890
Wolenice

Data i miejsce śmierci

31 sierpnia 1952
Wronki

poseł na Sejm II kadencji (1928-1930) i do Krajowej Rady Narodowej (1945–1946)
Przynależność polityczna

Stronnictwo Pracy

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Grób polityka Antoniego Antczaka na Starych Powązkach w Warszawie

Antoni Antczak, ps. Ida, Adamski (ur. 15 maja 1890 w Wolenicach, zm. 31 sierpnia 1952 we Wronkach) – polski dziennikarz i działacz chadecki, samorządowiec, poseł na Sejm II kadencji (1929–1930) i do Krajowej Rady Narodowej (1945–1946), delegat okręgowy na Pomorze Delegatury Rządu na ziemie włączone do III Rzeszy[1].

Życiorys

W 1914 wyjechał do Westfalii, gdzie działał w Narodowym Stronnictwie Robotników. Po powrocie do Polski w 1920 zamieszkał w Toruniu, gdzie od 1923 stał na czele Drukarni Robotniczej, był również redaktorem naczelnym i wydawcą „Głosu Robotnika” oraz „Obrony Ludu”. Pełnił obowiązki prezesa Pomorskiego Związku Śpiewaczego i Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego.

Pełnił mandat posła na Sejm II kadencji (1929–1930). Był przewodniczącym Rady Miasta Torunia. W 1937 został prezesem Zarządu Wojewódzkiego Stronnictwa Pracy. Od 1941 do 1944 przebywał w Warszawie jako Delegat Rządu dla Pomorza, jednak często udawał się w misje na teren województwa. Działał w podziemnej organizacji wojskowej „Grunwald”.

Po upadku powstania warszawskiego w obozie przejściowym w Pruszkowie (Dulag-121)[2] a następnie wywieziony na roboty do Niemiec.

W latach 1944–1945 przebywał na robotach przymusowych w Niemczech. Po 1945 został wybrany wiceprezesem SP i z jego nominacji wszedł w skład KRN, w której zasiadał do września 1946. W 1948 został aresztowany przez UBP, a po trzech latach procesu skazano go na 15 lat więzienia za „prowadzenie nielegalnej działalności w latach 1945-1948" (nielegalne ZZP), a także „za współpracę z Gestapo w czasie okupacji”[2]. W rok po wydaniu wyroku zmarł we Wronkach. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 171-2-5)[3].

W 1958 uniewinniony i zrehabilitowany. Obecnie jest patronem ulic w Gdańsku[4] i Toruniu[5].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Waldemar Grabowski, Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945. Warszawa 2003, s. 106.
  2. ↑ a b Powstańcze Biogramy - Antoni Antczak, www.1944.pl [dostęp 2018-09-30] (ang.).
  3. ↑ Cmentarz Stare Powązki: ANTONI ANTCZAK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-04-15].
  4. ↑ Nazwy gdańskich ulic
  5. ↑ Mapa Zumi. [dostęp 2009-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Bibliografia

  • Bydgoskie miejsca pamięci. zse.bydgoszcz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-24)].
  • (red. odp. Jan Guranowski), Sojusznicy Gestapo. Proces Kwasiborskiego i innych, Warszawa 1951 [materiały ze sfingowanego procesu]
  • (red. Romuald Turkowski), Opozycja parlamentarna w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym 1945-1947, Warszawa 1997
  • Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.2. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 27–28. ISBN 83-211-0758-3.

Media użyte na tej stronie

Antoni Antczak grób.JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób polityka Antoniego Antczaka na Starych Powązkach w Warszawie