Antoni Bartkowiak
podporucznik pilot | |
Data i miejsce urodzenia | 25 kwietnia 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 1 maja 1922 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | Luftstreitkräfte |
Jednostki | 412 eskadra lotnicza |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
, |
Antoni Bartkowiak (ur. 25 kwietnia 1897 w Nochowie, zm. 1 maja 1922 w Warszawie) – podporucznik pilot Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Życiorys
Antoni Bartkowiak urodził się 25 kwietnia 1897 roku w Nochowie[1], w powiecie śremskim ówczesnego Wielkiego Księstwa Poznańskiego, w rodzinie Stanisława i Antoniny z Olejniczaków[2]. Był starszym bratem sierżanta pilota Władysława Bartkowiaka (1900-1920)[3].
20 października 1915 roku został wcielony do Armii Cesarstwa Niemieckiego. Walczył na froncie zachodnim w oddziałach łączności, jako telegrafista „iskrowiec”. Na początku lutego 1917 roku został przyjęty do Poznańskiej Szkoły Lotniczej. Kursy wyższego pilotażu ukończył w Legnicy, Szumergu, Pile i Bydgoszczy. Po uzyskaniu dyplomu pilota pozostał w Szkole Obserwatorów w Bydgoszczy, w charakterze pilota-instruktora. 20 listopada 1918 roku został przydzielony do 412 eskadry lotniczej.
13 stycznia 1919 roku uciekł z Bydgoszczy na samolocie myśliwskim Albatros D.III, przeleciał przez linię frontu polsko-niemieckiego i wylądował pod Gnieznem. Został przydzielony do dyspozycji Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu i odbył szereg lotów bojowych na Górny Śląsk i Pomorze. Awansowany na sierżanta.
6 lutego 1920 roku został przydzielony do 15 eskadry myśliwskiej, z którą 29 kwietnia odleciał na front, na Ukrainie. W sierpniu 1920 roku wyróżnił się w bitwie o Lwów i bitwie pod Komarowem, w czasie których atakował z powietrza oddziały 1 Armii Konnej. Został mianowany podporucznikiem przez dowódcę Frontu Południowego, a 14 października 1920 roku zatwierdzony w tym stopniu, „w wojskach lotniczych, z zaliczeniem do Rezerwy Armii i powołany do czynnej służby na czas wojny, aż do demobilizacji”[4]. 31 maja 1921 otrzymał awans na stopień porucznika[1].
Po zakończeniu wojny został przydzielony do Wyższej Szkoły Lotniczej w Poznaniu-Ławicy, następnie przeniesionej do Grudziądza, na stanowisko pilota-instruktora. Jego oddziałem macierzystym był 3 pułk lotniczy w Poznaniu[5]. W 1922 roku został na własną prośbę urlopowany z wojska na jeden rok by objąć funkcję szefa pilotów w Zakładach Mechanicznych E. Plage i T. Laśkiewicz w Lublinie. Zmarł 1 maja 1922 roku w Warszawie w następstwie obrażeń ciała doznanych podczas wypadku na samolocie Ansaldo A.1 Balilla. W czasie przymusowego lądowania w przygodnym terenie pod Lublinem został wyrzucony z siedzenia, gdy samolot kapotował, a następnie przygnieciony przez skrzydło. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 14A-7-1)[6].
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 81. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych. Lista stopni i starszeństwa oficerów zawodowych Wojska Polskiego została ogłoszona 8 czerwca 1922 roku[7].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 292[8]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie –1921[9]
- Polowa Odznaka Pilota – pośmiertnie 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”[10]
- Francuska odznaka pilota[1]
Przypisy
- ↑ a b c Zieliński i Wójcik 2005 ↓, s. 11.
- ↑ Księga Pamiątkowa 1933 ↓, s. 324, błędnie podano, że urodził się w Nockowie.
- ↑ Księga Pamiątkowa 1933 ↓, s. 307, poprawnie podano, że urodził się w Nochowie.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1920 roku, s. 1090.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 355, 547.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 249.
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 15.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 23 listopada 1921 roku, s. 1557.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 435.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Edward Lewandowski, Garść wspomnień z walk dawnej 15. myśliwskiej eskadry lotniczej (obecnie 132) w: Księga pamiątkowa 3-go Pułku Lotniczego 1918-1928, Nakładem 3-go Pułku Lotniczego w Poznaniu-Ławicy, Poznań 1928, s. 46-48.
- Ś.p. ppor. Antoni Bartkowiak, „Polska Zbrojna” Nr 137 z 24 maja 1922 r. s. 3.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy − Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari. T. 1. Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Warszawa–Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, 1933.
Media użyte na tej stronie
Standarte seiner Majestät des Deutschen Kaisers
„Die Standarte, 4 m im Quadrat, besteht aus goldgelber Seide und zeigt das eiserne Kreuz, belegt mit dem kleineren Wappen Sr. Majestät. In den Winkeln des Kreuzes erscheinen je eine Kaiserkrone und drei rotbewehrte, schwarze Adler. Auf dem Kreuz steht "GO TT MIT UNS 18 70". Sobald Se. Majestät sich an Bord eines Schiffes begibt, wird die Kaiserstandarte am Topp des Grossmastes gehisst und alle anderen Kommando- und Unterscheidungszeichen gestrichen“.(Ströhl: Deutsche Wappenrolle, S. 80)
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Wielkopolskich wz. 1919
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Naramiennik podporucznika polskiego lotnictwa wojskowego (do 1952).
Antoni Bartkowiak porucznik pilot
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Antoniego Bartkowiaka na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach