Antoni Dobiszewski

Antoni Dobiszewski
Ilustracja
Antoni Dobiszewski
Data i miejsce urodzenia25 maja 1895
Goślice
Data i miejsce śmierci16 października 1942
Warszawa
Zawód, zajęcienauczyciel
Edukacjaszkoła średnia, kurs nauczycielski
PartiaKPRP/KPP (1922–1938)
PPR (1942)
Odznaczenia
Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Walecznych (1943–1989)

Antoni Dobiszewski, ps. „Tramwajarz” (ur. 25 maja 1895 w Goślicach, zm. 16 października 1942 w Warszawie) – polski działacz komunistyczny i związkowy, nauczyciel.

Życiorys

Grób Antoniego Dobiszewskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Pochodził z rodziny chłopskiej, był synem rolnika. Ukończył gimnazjum w Płocku (mimo trudnej sytuacji materialnej), następnie pracował jako nauczyciel w rodzinnej wsi Goślice. Zdobył również przygotowanie do zawodu nauczyciela matematyki na poziomie szkoły średniej na specjalnym kursie. Od 1918 był nauczycielem gimnazjum w Staszowie, później w gimnazjum w Płocku. Od 1922 działał w Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. Gdy został zwolniony z pracy, przeniósł się do Warszawy, otrzymując posadę nauczyciela fizyki i wychowawcy w gimnazjum Związku Nauczycielstwa Polskiego. Podjął także studia na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego.

W Warszawie kontynuował działalność w KPP, kierował szkołą wieczorową dla młodocianych robotników, był współzałożycielem Uniwersytetu Robotniczego w Warszawie (przy ul. Wolność); występował w obronie zagrożonych zwolnieniem działaczy komunistycznych. Prowadził również działalność kulturalno-oświatową. W 1934 został przez władze przeniesiony na emeryturę.

Po wybuchu II wojny światowej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Działał w Polskiej Partii Robotniczej. W kwietniu 1942 został aresztowany przez Gestapo. Po półrocznym więzieniu na Pawiaku wraz z 50 innymi członkami ruchu oporu zginął w publicznej egzekucji w Warszawie (16 października 1942). Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach (kwatera C6-5-8)[1].

W 1946 został pośmiertnie odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy[2] oraz Krzyżem Walecznych[3].

Upamiętnienie

Imię Antoniego Dobiszewskiego zostało nadane szkole podstawowej i XLIV Liceum Ogólnokształcącemu w Warszawie (przy ul. Dolnej), które nosiło je do 31 sierpnia 2018.

Od 24 listopada 1961 do 9 listopada 2017 był patronem ulicy w Warszawie na terenie dzielnicy Wola[4]. W grudniu 2018 Naczelny Sąd Administracyjny przywrócił dawną nazwę ulicy wraz z kilkudziesięcioma innymi zmienionymi[5].

Przypisy

  1. ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie. [dostęp 2020-04-20].
  2. ↑ M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 53.
  3. ↑ M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 327.
  4. ↑ Uchwała nr 28 Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 24 listopada 1961 r. w sprawie nadania nazw ulicom, Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, Warszawa, dnia 20 grudnia 1961 r., nr 22, poz. 96, s. 2; Zarządzenie Zastępcze Wojewody Mazowieckiego z dnia 9 listopada 2017 r. w sprawie nadania nazwy ulicy, „Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego”, Warszawa, dnia 10 listopada 2017 r., poz. 10141.
  5. ↑ Nieudana dekomunizacja. Nie będzie ulicy Lecha Kaczyńskiego, TVN Warszawa, 7 grudnia 2018 [dostęp 2020-04-20].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Order Krzyża Grunwaldu 3 Klasy BAR.svg
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Antoni Dobiszewski (grób) 01.jpg
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób działacza komunistycznego Antoniego Dobiszewskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
Antoni Dobiszewski.jpg
Antoni Dobiszewski (1895-1942) – nauczyciel, działacz związkowy, komunista. Członek PPR. Aresztowany przez Niemców i powieszony w publicznej egzekucji w dniu 16 października 1942.