Antoni Gładysz

Antoni Gładysz

Data i miejsce urodzenia	31 grudnia 1907 Iwonicz
Data i miejsce śmierci	27 września 1991 Filadelfia
Poseł II kadencji Sejmu PRL
Okres	od 20 lutego 1957 do 20 lutego 1961
Przynależność polityczna	poseł bezpartyjny
Odznaczenia

Antoni Gładysz (ur. 31 grudnia 1907 w Iwoniczu, zm. 27 września 1991 w Filadelfii) – polski działacz społeczny, sadownik, poseł na Sejm PRL II kadencji w latach 1957–1961, przejściowo członek koła posłów „Znak”.

Absolwent Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (1936), doktor inżynier rolnik (1962), specjalista w dziedzinie sadownictwa, założył i redagował „Hasło Ogrodniczo-Rolnicze” (ukazujące się w latach 1932–1939, 1946–1949 i 1957–1964). Autor książek poświęconych tej dziedzinie, jak m.in. Drzewa i krzewy w sadzie owocującym (1935), Urządzanie i pielęgnowanie sadu (1935), Sadownictwo dla praktyków (1965).

Życiorys

Związany z Tarnowem. Przed II wojną światową zakładał kółka rolnicze i koła młodzieży wiejskiej, był wojewódzkim inspektorem ogrodnictwa. W czasie wojny działał w Związku Walki Zbrojnej, aresztowany 31 marca 1941 przez Gestapo, był więźniem obozu w KL Groß-Rosen (1942–1945). Po wojnie działał w Polskim Związku b. Więźniów Politycznych (w latach 1947–1948 był prezesem oddziału tarnowskiego), w niezależnym ruchu katolickim w Tarnowie, współpracował z kurią tarnowską. Czynił nieudane próby stworzenia w swoim mieście oficjalnego Klubu Katolickiego.

W 1957 wybrany do Sejmu w okręgu wyborczym nr 41 w Tarnowie jako kandydat bezpartyjny, wspierany przez ruch „Znak”. Koło poselskie „Znaku” opuścił po kilku miesiącach, z uwagi na różnice w stosunku do władz komunistycznych, wobec których był znacznie bardziej radykalny. Po zakończeniu kadencji nie angażował się politycznie. W 1967 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował m.in. jako sekretarz prasowy w Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown. Zajmował się tam działalnością wydawniczą i dziennikarską. Pozostawił wspomnienia obozowe: Obóz śmierci (1961), Piekło na ziemi: wspomnienia z lat 1939–1945 (1972).

Został odznaczony przez władze RP na uchodźstwie Krzyżem Kawalerskim (20 stycznia 1977)^[1] i Krzyżem Oficerskim (1987) Orderu Odrodzenia Polski. W 2021 pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Friszke: Koło posłów Znak w Sejmie PRL 1957–1976, Wyd. Sejmowe, Warszawa 2002
• Janusz Zabłocki: Dzienniki 1956–1965. Tom 1, wyd. IPN, Warszawa 2008
• Paweł Skorut: 26 lat inwigilacji, "Dziennik Polski", nr 5, 6 I 2006
• Paweł Skorut: Dr inż. Antoni Gładysz – 26 lat inwigilacji. Z archiwum IPN, "Odpowiedź" nr 165, XII 2006
• Paweł Skorut: Antoni Gładysz (1907–1991) – w rocznicę śmierci, w: "Biuletyn IPN" nr 10 z 2011

Linki zewnętrzne

• Sylwetka Antoniego Gładysza. tarnow.kik.opoka.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-22)].