Antoni Gramatyka

Antoni Gramatyka
Ilustracja
zdjęcie opublikowane w 1922 roku
Data i miejsce urodzenia

1841
Kalwaria Zebrzydowska

Data i miejsce śmierci

1922
Kraków

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

realizm

Antoni Gramatyka (ur. 1841 w Kalwarii Zebrzydowskiej, zm. 23 grudnia 1922 w Krakowie[1]) – polski malarz twórczością związany z Krakowem i jego okolicami.

Życiorys

W 1870 (według niektórych źródeł studiował od 1866 do 1870) rozpoczął studia w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, jego nauczycielami byli Władysław Łuszczkiewicz i Jan Matejko. Po ich ukończeniu naukę kontynuował w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Christiana Rubena i Josepha von Führicha. Po powrocie do Krakowa kontynuował naukę w Szkole Sztuk Pięknych. Swoje prace wystawiał we Lwowie i Krakowie z Towarzystwem Przyjaciół Sztuk Pięknych oraz z warszawskim Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych. Należał do malarzy realistów, w swoich obrazach przedstawiał codzienne życie mieszkańców Krakowa i podkrakowskich wsi. Malował pejzaże z okolic rodzinnej Kalwarii Zebrzydowskiej, Żywiecczyzny, Podhala, Spiszu i okolic Krakowa. Ponadto był portrecistą oraz twórcą malującym sceny historyczne i religijne, tworzył również polichromie kościelne m.in. w bazylice katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku. Brał udział w pracach renowacyjno-konserwatorskich, odnawiał malowidła w kaplicy św. Zofii na Wawelu i kościoła Najświętszej Marii Panny[2].

Zmarł w Krakowie i spoczywa na Cmentarzu Rakowickim (kw. 44)[3]. Miał córkę Annę Gramatyka-Ostrowską, malarkę[4].

Wybrane dzieła

  • Św. Jacek unoszący figurę N.P. Maryi nad Tatrami
  • Św. Jadwiga ks. śląska
  • Miłosierdzie
  • Długosz
  • Św. Wojciech uczący pieśni
  • Spowiedź ks. Robaka
  • Św. Franciszek rozmawiający z ptaszkami
  • Kopernik
  • Miłosierdzie

Upamiętnienie

W Krakowie w dzielnicy Krowodrza w sąsiedztwie Miasteczka Studenckiego znajduje się ulica Antoniego Gramatyka (w takiej nieodmienionej formie), jednakże pochodzenie nazwy jest wątpliwe. W XVIII wieku teren ten trafił w ręce Akademii Krakowskiej z przeznaczeniem na budowę katedry gramatyki. Miejscowość, która powstała w tym miejscu otrzymała nazwę Gramatyka. W 1910 roku wieś włączona została w granice Krakowa a jednej z powstałych ulic nadano nazwę Gramatyka. Obecnie na wszystkich mapach Krakowa widnieje nazwa owej ulicy – Antoniego Gramatyka. Żadne źródło nie podaje pochodzenia tej nazwy[5].

Przypisy

  1. ↑ Nekrolog Wiadomości krakowskie 1922 nr 59 z 24 grudnia s.20
  2. ↑ Nad mogiłą nestora krakowskich malarzy Nowości Illustrowane 1922 nr 47 s. 4 (zdjęcie) [1]
  3. ↑ Antoni Gramatyka (pol.). agraart.pl. [dostęp 2017-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-02)].
  4. ↑ ś.p. Antoni Gramatyka Wiadomości Krakowskie 1922 nr 61 z 30 grudnia s. 3 [2]
  5. ↑ SymiSun* - symisun.com, www.kmk.krakow.pl - wykaz charakterystycznych, dziwnych i śmiesznych nazw ulic w Krakowie, kmk.krakow.pl [dostęp 2018-10-14].

Media użyte na tej stronie

Antoni Gramatyka.jpg
Polish painter