Antoni Grocholski
 Syrokomla | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | Helena Justyna Bożeniec-Łeśnicka |
| Żona | Eleonora Bierzyńska |
| Odznaczenia | |
  | |
Antoni Grocholski herbu Syrokomla (ur. 7 czerwca 1767 w Tereszkach, zm. 22 kwietnia 1808 tamże) – komisarz Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej województwa bracławskiego, rotmistrz Kawalerii Narodowej w 1789, konsyliarz konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej w 1792[1]. Marszałek guberni bracławskiej.
Życiorys
Był starszym synem Franciszka Ksawerego Grocholskiego. 5 maja 1790 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława. 16 października 1793 odznaczony Orderem Orła Białego. Po śmierci ojca w wyniku podziału rodzinnego majątku objął dobra wołyńskie i Tereszki, w których zgromadził pokaźną bibliotekę i galerię obrazów obejmującą ponad 500 płócien mistrzów malarstwa włoskiego, francuskiego holenderskiego i flamandzkiego.
W 1798 zawarł małżeństwo z Eleonorą Bierzyńską, podkomorzanką kijowską, które jednak zakończyło się rozwodem w 1801[2]. Znany był ze swobodnego stylu bycia i licznych miłostek.
10 kwietnia 1805 wydał Ustawy dla Rolników Dóbr klucza Tereszkowskiego głoszące uwolnienie poddanych od robocizn i zawierające obietnicę pełnej dziedzicznej własności ziemi i zabudowań[3]. Do pełnego wprowadzenia i utrwalenia zapowiadanych reform nie doszło jednak z powodu śmierci Antoniego. Zmarł po krótkiej chorobie w rodzinnych Tereszkach, 3 maja 1808 pochowany został w grobach rodzinnych pod kościołem oo. dominikanów w Winnicy. Wobec bezpotomnej śmierci Antoniego jego majątek odziedziczył młodszy brat Jan Nepomucen, który do sprawy projektowanych reform już nie powrócił[4]
Przypisy
- ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. XII, Poznań 1890, s. 147.
- ↑ O Tereszkach, opracowanie rodzinne. Aneks F, s. 58–64. [dostęp 2013-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)].
- ↑ Grocholski Antoni (1767-1808). grocholski.pl. [dostęp 2018-09-13].
- ↑ Polski Słownik Biograficzny tom VIII, wyd. 1959–1960, s. 584
Bibliografia
- Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka NAN Ukrainy. Oddział Rękopisów. Zespół (fond) 141. Dział (opis) I 107. Akta konfederacji województwa wołyńskiego 1792 (targowickiej), k. 1297.
- Rodzina, herbarz szlachty polskiej, t. IV, Warszawa 1907, s. 379.
- Zaginiony podczas II wojny światowej portret Antoniego Grocholskiego
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Świętego Stanisława (Polska)
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Syrokomla