Antoni Janusz (1929–2019)
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | 3 października 2019 |
| Zawód, zajęcie | biolog, wykładowca akademicki |
| Tytuł naukowy | profesor doktor habilitowany |
| Alma Mater | |
| Uczelnia | Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, |
| Stanowisko | profesor zwyczajny, |
| Odznaczenia | |
 | |
Antoni Janusz (ur. 16 kwietnia 1929 w Ptaszkowej[1][2], zm. 3 października 2019[3]) – polski biolog, specjalizujący się w antropologii dynamicznej[4]; nauczyciel akademicki, związany z uczelniami wyższymi na Dolnym Śląsku; rektor Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu w latach 1981–1982[2].
Życiorys
Urodził się w 1929 roku w Ptaszkowej, na terenie obecnego powiatu nowosądeckiego w Małopolsce. Po ukończeniu kolejno szkoły podstawowej i średniej podjął w 1949 roku studia biologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, po czym w 1952 roku przeniósł się do Wrocławia, gdzie uzyskał w 1954 roku dyplom magistra antropologii[2].
Bezpośrednio po zakończeniu studiów podjął pracę w Katedrze i Zakładzie Antropologii i Biometrii Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, z którą związał całe swoje życie zawodowe i naukowe. Uzyskał tam kolejno stopnie naukowe doktora w 1962 roku (na podstawie pracy Zróżnicowanie czołowych lekkoatletów polskich napisanej pod kierunkiem Adama Wanke) oraz doktora habilitowanego nauk przyrodniczych w zakresie antropologii w 1973 roku, na podstawie pracy Zastosowanie analizy wielocechowej do zagadnień wzrastania osobniczego na materiale z badań ciągłych dziewcząt wrocławskich w wieku 8–11 lat. Zajmował tam początkowo stanowisko asystenta, od 1962 adiunkta, a od 1973 roku docenta. W 1987 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1990 roku profesorem zwyczajnym[2][1]. W tym samym roku prezydent Polski Wojciech Jaruzelski nadał mu tytuł profesora nauk przyrodniczych[4].
Od samego początku zaangażowany był w rozwój Akademii Wychowania Fizycznego, pełniąc w niej najważniejsze funkcje. Do 2002 roku był kierownikiem Katedry Antropologii i Biometrii, dziekanem Wydziału Wychowania Fizycznego w latach 1973–1976, a w 1981 roku powołano go na rektora tej uczelni. Został zmuszony do ustąpienia ze stanowiska w czasie stanu wojennego, kiedy stanął po stronie relegowanych studentów. W latach 1998–2000 pełnił funkcję prorektora do spraw nauki i współpracy z zagranicą[5].
Był członkiem kilku towarzystw naukowych, w tym Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego i Europejskiego Towarzystwa Antropologicznego. W swoich badań naukowych koncentrował się na antropologii sportu, w tym głównie na poszukiwaniu związków między antropomorfologią układu mięśniowego a budową ciała, rozwojem ontogenetycznym młodzieży oraz morfologicznymi, fizjologicznymi i motorycznymi kierunkami doboru dzieci i młodzieży do sportu[2].
Od 2004 roku związany był z Polsko-Czeską Wyższą Szkołą Biznesu i Sportu „Collegium Glacense” w Nowej Rudzie, gdzie w latach 2008–2010 pełnił funkcję rektora. Poza tym wykładał w Zakładzie Anatomii Wyższej Szkoły Fizjoterapii we Wrocławiu. Wcześniej pracował w Wydziale Zamiejscowym w Wałbrzychu Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej[4]. Za swoją działalność naukową, dydaktyczną i społeczną został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi[5].
Główne prace
- Ocena wieku morfologicznego dziewcząt wrocławskich w okresie przedpokwitaniowym, 1977.
- Podstawowa wydolność fizyczna a zróżnicowany stopień dojrzałości biologicznej dzieci i młodzieży szkół wrocławskich, 1992.
- Zmienność cech wydolności fizycznej u dzieci młodzieży wiejskiej, 1994.
- Porównanie stanu zaawansowanego rozwoju cech morfofunkcjonalnych dzieci i młodzieży miejskiej i wiejskiej, 1997.
Przypisy
- ↑ a b Tadeusz Krupiński Informacja o osobach pracujących w Polsce w zawodzie antropologa, w: Przegląd antropologiczny, tom 54, z. 1–2, 1988, wyd. Poznań 1990, s. 210
- ↑ a b c d e Encyklopedia Wrocławia, pod red. J. Harasimowicza, Wrocław 2001, s. 304.
- ↑ Anto Janusz. Nekrolog
- ↑ a b c Prof. Antoni Janusz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2009-05-26].
- ↑ a b Antoni Janusz, (w:) „Wrocławskie Środowisko Akademickie”. wsa.dbc.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-20)]. [on-line] [dostęp: 15.10.2013]
Bibliografia
- Prof. dr hab. Antoni Janusz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2009-05-26].
- Encyklopedia Wrocławia, pod red. J. Harasimowicza, Wrocław 2001, s. 304.
- 50 lat nauk o kulturze fizycznej we Wrocławiu, pod red. A. Janusza, Wrocław 1996.