Antoni Julian Nowowiejski

Antoni Julian Nowowiejski
Arcybiskup tytularny Silyum
Ilustracja
Herb duchownegoGratia Dei sum id quod sum
Z Bożej łaski jestem tym, kim jestem
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1858
Lubienia

Data i miejsce śmierci

28 maja 1941
Działdowo

Biskup diecezjalny płocki
Okres sprawowania

1908–1941

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

10 lipca 1881

Nominacja biskupia

12 czerwca 1908

Sakra biskupia

6 grudnia 1908

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

6 grudnia 1908

Konsekrator

Apolinary Wnukowski

Współkonsekratorzy

Stanisław Kazimierz Zdzitowiecki
Karol Antoni Niedziałkowski

Błogosławiony
Biskup, męczennik
Czczony przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

13 czerwca 1999
Warszawa
przez Jana Pawła II

Wspomnienie

12 czerwca

Szczególne miejsca kultu

diecezja płocka

Antoni Julian Nowowiejski (ur. 11 lutego 1858 w Lubieni, zm. 28 maja 1941 w Działdowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, historyk, biskup diecezjalny płocki w latach 1908–1941, arcybiskup ad personam od 1930, błogosławiony Kościoła katolickiego.

Życiorys

Syn Antoniego i Marianny z Sutkowskich. Ukończył gimnazjum w Radomiu i Seminarium Duchowne w Płocku. Naukę kontynuował w Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu. Święcenia kapłańskie przyjął 10 lipca 1881 z rąk biskupa Aleksandra Gintowta-Dziewałtowskiego. Był profesorem i rektorem Seminarium Duchownego w Płocku, otrzymał godność kanonika płockiego, pełnił funkcję wikariusza generalnego diecezji. W latach 1903–1908 był prepozytem płockiej kapituły katedralnej[1].

12 czerwca 1908 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji płockiej. 6 grudnia otrzymał sakrę biskupią w Petersburgu z rąk arcybiskupa Apolinarego Wnukowskiego, a ingres do katedry w Płocku odbył 10 stycznia 1909. Od 1918 do 1919 był pierwszym w historii sekretarzem generalnym Episkopatu Polski. 25 listopada 1930 został promowany przez papieża Piusa XI na arcybiskupa ad personam ze stolicą tytularną Silyum[2].

Jako zwierzchnik diecezji płockiej dokonał reformy administracyjnej, wiele uwagi poświęcał szkolnictwu katolickiemu (powołał do życia Niższe Seminarium Duchowne Diecezji Płockiej), w okresie I wojny światowej angażował się w działalność charytatywną. Dwukrotnie przeprowadził synod diecezjalny (1927, 1938) i zainicjował diecezjalną Akcję Katolicką.

Był autorem prac z zakresu historii, liturgii, komparatystyki kościelnej. Zajmował się m.in. dziejami Płocka. Ogłosił publikację Wykład liturgii Kościoła katolickiego.

W 1940 został aresztowany (wraz z bp. Leonem Wetmańskim) przez Niemców, był internowany w Słupnie k. Płocka, następnie więziony w piwnicy budynku obecnego ratusza w Płocku, a później w niemieckim obozie koncentracyjnym w Działdowie, gdzie zginął (prawdopodobnie rozstrzelany w lesie pod Białutami[3]). Przypuszcza się, że śmierć poniósł 28 maja 1941. Nie ustalono miejsca jego pochówku.

Odznaczenia, tytuły

Upamiętnienie

13 czerwca 1999 w Warszawie Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym w grupie 108 błogosławionych męczenników.

Decyzją biskupa diecezjalnego płockiego Piotra Libery rok 2008 był obchodzony jako rok bł. abp. Antoniego Juliana Nowowiejskiego.

Imieniem arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego został nazwany Zespół Szkół Usług i Przedsiębiorczości w Płocku[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. A.J. Nowowiejski, Płock : monografia historyczna / napisana podczas wojny wszechświatowej i wydrukowana w roku 1930, Płock [1931], s. 355.
  2. Acta Apostolicae Sedis 23 (1930) 15.
  3. Stefan Popiołek: Ze wspomnień czytelników – Niech trwa pamięć. Tygodnik Płocki, 26/04/2001. [dostęp 2016-10-19].
  4. M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu naukowo-kulturalnem”.
  5. Doktoraty HC. uw.edu.pl (arch.). [dostęp 2014-09-11].
  6. Muzeum Diecezjalne w Płocku
  7. Hubert Woźniak: Szkoła im. Antoniego Juliusza Nowowiejskiego. gazeta.pl, 2006-06-05. [dostęp 2010-05-12].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Emblem of the Papacy SE.svg
Emblem of the Papacy: Triple Tiara and Keys
SaintIcon.PNG
Autor: Tomasz Wachowski, Licencja: CC BY 3.0
ikona Święty
Herb ajnowowiejski.jpg
Autor: Konfawintersun, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Arcybiskupa Nowowiejskiego
Antoni Nowowiejski.png
Biskup Antoni Julian Nowowiejski