Antoni Kazimierz Ostrowski
| Prymas Polski i Litwy | ||
 portret pędzla Łukasza Smuglewicza z 1777 roku | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 31 marca 1713 | |
| Data śmierci | ||
| Arcybiskup gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania | 1777–1784 | |
| Prymas Polski | ||
| Okres sprawowania | 1777–1784 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat | 1736[1] | |
| Nominacja biskupia | 9 kwietnia 1753[1] | |
| Sakra biskupia | 2 czerwca 1753 | |
| Odznaczenia | ||
  | ||
| Data konsekracji | 2 czerwca 1753 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Antoni Kazimierz Ostrowski herbu Grzymała (ur. 31 marca 1713[1] w Ostrowie koło Magnuszewa[3] – zm. 26 sierpnia 1784 roku[4] we Francji) – arcybiskup gnieźnieński, a wcześniej biskup włocławski (1763-1776), konsyliarz Rady Nieustającej w 1775 roku[5], opat komendatoryjny tyniecki i lądzki w 1782 roku[6], kanonik łucki w 1737 roku, pleban goszczyński, proboszcz mniszewski, kapelan konwentualny maltański ad honorem (w zakonie po 1739 roku)[7].
Życiorys
Syn Ludwika chorążego pancernego i Katarzyny ze Służewskich. Uczył się w Górze, i Drohiczynie, później w seminarium misjonarzy w Warszawie[3]. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1736 roku. Szybko zdobył zaufanie biskupów krakowskich: Jana Aleksandra Lipskiego i Andrzeja Stanisława Załuskiego.
Sakrę biskupią otrzymał 2 czerwca 1753 zostając biskupem inflanckim, a następnie kujawskim. Dnia 2 października 1758 został biskupem koadiutorem Włocławka[8]. Biskupem ordynariuszem został 17 września 1763[9].
Był członkiem konfederacji Czartoryskich w 1764 roku[10]. W 1764 roku podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego[11], podpisał jego pacta conventa[12]. W 1764 roku na sejmie koronacyjnym wyznaczony do komisji do compositio inter status[13].
Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego był powolnym narzędziem Rosji. W 1764 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[14]. Był członkiem konfederacji radomskiej 1767 roku[15]. 23 października 1767 roku wszedł w skład delegacji Sejmu, wyłonionej pod naciskiem posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, powołanej w celu określenia ustroju Rzeczypospolitej[16]. Członek konfederacji 1773 roku, podpisał się na pierwszym zniszczonym egzemplarzu aktu konfederacji, następnie 16 kwietnia 1773 roku złożył przyrzeczenie (sponsję), że podpisze ponownie konfederację[17]. Na Sejmie Rozbiorowym (1773-1775) odegrał dużą rolę jako prezes delegacji, traktującej z mocarstwami ościennymi. Pobierał jurgielt z ambasady rosyjskiej w wysokości 1 500 czerwonych złotych w 1775 roku. Suma ta stanowiła połowę rocznej pensji pobranej od Rosjan w 1778 roku[18].
18 września 1773 roku podpisał traktaty cesji przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów ziem zagarniętych przez Rosję, Prusy i Austrię w I rozbiorze Polski[19].
Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku[20]
23 czerwca 1777 został arcybiskupem gnieźnieńskim[4] i sprawował ten urząd aż do śmierci. Rozwijał na tym stanowisku energiczną działalność, stworzył sufraganię łowicką, odrestaurował pałac warszawski, podniósł gospodarkę w dobrach arcybiskupich, wybudował kilka kościołów, równocześnie występował w życiu politycznemu na sejmach i w Radzie Nieustającej.
Jeden z dwóch kartuszy z jego herbem wisi w kościele pw. Świętego Ignacego Loyoli w Gdańsku na Starych Szkotach. W tym kościele był konsekratorem.
W 1758 odznaczony Orderem Orła Białego, kawaler Orderu Świętego Stanisława[21].
Przypisy
- ↑ a b c Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. VI, Patavii 1958, s. 435. (łac.)
- ↑ Krzysztof R. Prokop, Wiadomości do biografii biskupów oraz opatów i ksień z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729-1795), w: Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, t. 86, 2006, s. 313.
- ↑ a b Michał Kowalski, Dzieje Mniszewa, Warszawa 1984, s. 17.
- ↑ a b Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. VI, Patavii 1958, s. 226. (łac.)
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 86.
- ↑ Kolęda warszawska na rok 1782, [b.n.s].
- ↑ Jerzy Baranowski, Marcin Libicki, Andrzej Rottermund, Maria Starnawska, Zakon Maltański w Polsce, Warszawa 2000, s. 220.
- ↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. VI, Patavii 1958, s. 445. (łac.)
- ↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. VI, Patavii 1958, s. 444. (łac.)
- ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 90.
- ↑ Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 259.
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 19.
- ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1850, s. 150.
- ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 169.
- ↑ Korwin [Kossakowski] S., Trzeci Maj i Targowica, Kraków 1890, s. 226.
- ↑ Volumina Legum t. VII, Petersburg 1860, s. 244-248.
- ↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 559.
- ↑ Gazeta Rządowa nr 53, 23 sierpnia 1794, s. 213.
- ↑ Volumina Legum t. VIII, Petersburg 1860, s. 20-48.
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 192.
Bibliografia
- H. Dymnicka-Wołoszyńska, Antoni Kazimierz Ostrowski [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV, 1979, s. 540-546.
- Marceli Kosman, Między tronem a ołtarzem, Poznań, 2000, ISBN 83-7272-017-7
Linki zewnętrzne
- Arcybiskup Antoni Kazimierz Ostrowski (ang.)
- Mowy Antoniego Kazimierza Ostrowskiego w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Świętego Stanisława (Polska)
Antoni Ostrowski by Łukasz Smuglewicz
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Grzymała