Antoni Kozubowski

Antoni Kozubowski
Data i miejsce urodzenia

11 sierpnia 1805
Brzóstowa

Data i miejsce śmierci

3 września 1880
Kraków

Profesor nauk medycznych
Specjalność: anatomia
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

28 czerwca 1833
Uniwersytet w Würzburgu

Profesura

1835

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek nadzwyczajny

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Okres zatrudn.

1834-1868

Antoni Augustyn Dominik Kozubowski herbu Mora (ur. 11 sierpnia 1805 w Brzóstowej, zm. 3 września 1880 w Krakowie) – lekarz, profesor anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego, działacz gospodarczy.

Życiorys

Ukończył szkołę powszechną w Wąchocku i szkoły średnie w Kielcach i Lublinie[1]. W latach 1827–1831 studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego[1]. Po przerwaniu studiów brał udział w powstaniu listopadowym, podczas którego służył jako zastępca lekarza batalionu 5. pułku strzelców pieszych[2]. Po upadku powstania znalazł się na terenie Prus, skąd przedostał się do Rzeczypospolitej Krakowskiej. Tu ukończył studia lekarskie na Uniwersytecie Jagiellońskim[2][3]. Po wydaleniu go z Krakowa za udział w powstaniu wyjechał do Niemiec, gdzie uzupełniał studia medyczne na uniwersytetach we Wrocławiu, Dreźnie, Monachium i Würzburgu. Na tym ostatnim uniwersytecie uzyskał 28 czerwca 1833 stopień doktora medycyny i chirurgii na podstawie rozprawy o wrzodach kołtunowych[1][2][3].

Następnie powrócił do kraju, gdzie osiedlił się na stałe w Krakowie. Początkowo w latach 1833–1834 był adiunktem kliniki chirurgicznej pod kierownictwem Ludwika Bierkowskiego[1][2]. W latach 1834–1868 pracował na Wydziale Lekarskim uniw. w Krakowie: najpierw jako profesor anatomii i fizjologii (1834–1848), potem profesor anatomii (1848-1854)[3]. W 1848 był sekretarzem Wydziału Lekarskiego UJ. W okresie obowiązywania na UJ języka niemieckiego wykładowca anatomii porównawczej (1854–1861)[3]. W latach 1861–1868 powtórnie był profesorem anatomii, aż do przeniesienia na emeryturę[2]. Znakomity wykładowca, o powszechnie ustalonej renomie. Zorganizował i urządził gabinet anatomii nie ustępujący podobnym na innych uniwersytetach[1][2].

Drugą jego pasją było rolnictwo, gdzie interesował się ogrodnictwem, pszczelarstwem, a szczególnie jedwabnictwem[2]. Był autorem wielu fachowych tekstów na ten temat, z których część w postaci artykułów opublikował w dodatku do "Czasu", poświęconym przemysłowi i rolnictwu, i w "Tygodniku Rolniczo-Przemysłowym"[2]. Inicjator powstania w 1865 Towarzystwa Pszczelno-jedwabniczego i Sadowniczego w Krakowie. Następnie był jego organizatorem i dyrektorem (1865–1868)[4]. W 1868 ciężko chory wycofał się z aktywnego życia społecznego.

Członek Towarzystwa Naukowego Krakowskiego (1835–1872), a następnie członek nadzwyczajny Akademii Umiejętności w Krakowie (1872–1880). Był również członkiem Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego oraz Towarzystwa Fizjokratycznego. Od 1868 członek honorowy Krakowskiego Towarzystwa Lekarskiego. Członek korespondent Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego (1862–1880)[5].

Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kw. 17, gr. rodz.)[6].

Prace Antoniego Kozubowskiego

prace z zakresu medycyny:

prace z zakresu gospodarstwa wiejskiego:

  • Sposoby rozmnażania morw, Kraków 1861
  • Jedwabnictwo czyli nauka o wychowaniu jedwabników morwowych ze stanowiska nowych badań naukowych, Kraków 1872 RCiN - wersja cyfrowa
  • Jedwabniki dębowe i bałwianowe pod względem pochodzenia, właściwych im znamion i sposobu chowania, Kraków 1877 RCiN - wersja cyfrowa
  • Różne sposoby szczepienia drzew owocowych i narzędzia ogrodnicze do tego potrzebne, Kraków 1878 POLONA - wersja cyfrowa

Rodzina

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Był synem Michała (1770–1826) i Małgorzaty z Szymańskich (1777–1876). Miał braci: literata i publicystę Feliksa (1799–1855), architekta Aleksandra Ludwika (1803–1853) oraz ziemianina Ferdynanda (1818–1902). Nie był żonaty[2][7].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Stanisław Kośmiński, Słownik lekarzów polskich, Warszawa 1883, s. 248
  2. ↑ a b c d e f g h i Zdzisław Kosiek, Kamila Mrozowska, Kozubowski Augustyn Dominik Antoni (1805-1880), Polski Słownik Biograficzny, t. 15 Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 43-44
  3. ↑ a b c d Anna Strzelecka, Kozubowski, Antoni (1805-1880), Anatom, Österreichisches Biographisches Lexikon, 1815-1950, Bd. 4 (Lfg. 17, 1967), S. 181f
  4. ↑ Sprawozdanie z czynności całorocznych Tow. Pszczelno-Jedwabniczego i Sadowniczego w Krakowie, za lata 1867-1877, Kraków 1878
  5. ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1860, s. -271; 1861, s. 403; 1862, s. 415; 1863, s. 426; 1864, s. 435; 1865, s. 448; 1866, s. 463; Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1868, s. 809; 1869, s. 533; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 570; 1871, s. 504; 1872, s. 502; 1873, s. 518; 1874, s. 562; 1875, s. 565; 1876, s. 575; 1877, s. 551; 1878, s. 539; 1879, s. 535; 1880, s. 542;
  6. ↑ Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (osoby pochowane do 1939 r.) - Cmentarium - online [10.05.2020]
  7. ↑ Augustyn Dominik Antoni Kozubowski z Kozub h. Mora - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego - online [10.05.2020]

Bibliografia

Linki zewnętrzne