Antoni Listowski
![]() | |
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1883–1921 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | 66 Butyrski Pułk Piechoty |
Stanowiska | dowódca dywizji piechoty |
Główne wojny i bitwy | wojna rosyjsko-japońska |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |

Antoni Listowski (ur. 29 marca 1865 w Warszawie, zm. 13 września 1927 tamże) – generał major Armii Imperium Rosyjskiego i generał dywizji Wojska Polskiego.
Życiorys
Ukończył szkołę realną w Sankt Petersburgu. W 1883 roku wstąpił do Pawłowskiej Szkoły Oficerskiej, którą ukończył dwa lata później z promocją na stopień podporucznika. W latach 1885–1915 służył w 66 Butyrskim pułku piechoty. Jako podpułkownik wziął udział w wojnie rosyjsko-japońskiej (Mandżuria, Korea) w latach 1904–1905. Po jej zakończeniu pozostawał wraz z pułkiem na terenie Mandżurii do marca 1907 roku. W 1913 r. został awansowany do stopnia pułkownika.
W czasie I wojny światowej dowodził walczącym na Lubelszczyźnie i w Małopolsce 66 Butyrskim pułkiem piechoty, a od lutego 1915 roku został dowódcą 150 Tamańskiego pułku piechoty na froncie w Galicji. 12 lutego 1915 r. został ranny. Po powrocie ze szpitala 1 maja przejął dowództwo nad 67 Tarutyńskim pułkiem piechoty, a od października 1916 roku dowodził brygadą w 17 Dywizji Piechoty. 30 grudnia mianowany został generałem majorem, 15 kwietnia 1917 r. objął dowództwo 138 Dywizji Piechoty, a 1 października został dowódcą XXXVII Korpusu. W grudniu 1917 roku wystąpił z armii rosyjskiej.
7 grudnia 1918 roku został mianowany przez Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego komendantem Rezerwy Oficerskiej Wojska Polskiego[1]. Pięć dni później został oficjalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała majora piechoty ze starszeństwem z dniem 13 września 1918 roku i przydzielony do Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko komendanta Rezerwy Oficerskiej Wojska Polskiego[2]. W czasie wojny polsko-bolszewickiej został 5 stycznia 1919 roku dowódcą Grupy Podlaskiej (Grupa Operacyjna „Podlasie” – od kwietnia przemianowana na „Poleską”) z zadaniem obrony linii Bugu od Włodawy do Wołczyn. 9 lutego zajął twierdzę w Brześciu, dzięki wynegocjowaniu opuszczenia jej przez wojska niemieckie. 3 czerwca 1919 roku został mianowany dowódcą 9 Dywizji Piechoty i dowódcą Frontu Poleskiego, a w lipcu Frontu Wołyńskiego[3]. W marcu 1920 roku został dowódcą 2 Armii, zastępując chwilowo Józefa Piłsudskiego na stanowisku Naczelnego Wodza.
21 kwietnia 1920 r. zatwierdzony został w stopniu generała porucznika z dniem 1 kwietnia tego roku. Od 26 maja do końca czerwca dowodził Frontem Ukraińskim, a potem do stycznia 1921 roku pozostawał w dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych. W październiku wziął udział w pertraktacjach rozejmowych w Mińsku oraz pełnił funkcję pomocnika dowódcy Okręgu Generalnego Warszawa. Z dniem 3 stycznia 1921 roku przeniesiony został w stan spoczynku, w stopniu generała porucznika.
26 października 1923 roku prezydent RP zatwierdził go w stopniu generała dywizji. Zamieszkał w Warszawie. Jako sekretarz YMCA zajmował się pracą społeczną na rzecz ociemniałych. Zmarł w Warszawie i został pochowany na Starych Powązkach (kwatera 4-6-25)[4].
Żonaty z Józefą z Łaniewskich, miał syna Anatola – wybitnego gleboznawcę.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Wojskowego Virtuti Militari – 10 lipca 1919 za sprawne dowodzenie – zdobycie Pińska 3 maja 1919, walki nad Styrem, Prypecią i Jasiołdą, zdobycie Łunińca
- Złota szabla „Za dzielność” – 12 lipca 1915
- Order św. Stanisława z Mieczami kl. 2 – 6 sierpnia 1915
- Order św. Anny kl. 2 – 1907
- Order św. Stanisława kl. 2 – 1905
- Order św. Włodzimierza z Mieczami kl. 3 – styczeń 1915
- Order św. Anny kl. 3 – 1902
- Order św. Stanisława kl. 3 – 1901
- Order św. Włodzimierza z Mieczami i Kokardą kl. 4 – styczeń 1915
Przypisy
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 13 z 23 grudnia 1918 r., poz. 356.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 14 z 30 grudnia 1918 r., poz. 428.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 67 z 17 czerwca 1919 roku, poz. 2134.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: EDWARD LISTOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19] .
Bibliografia
- Piotr Stawecki , Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159 .
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
- Andrzej Suchcitz, Generałowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920. Mały słownik biograficzny, Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok 1993.
Linki zewnętrzne
- Alexey Likhotvorik, Листовский Антон Эдуардович, Kartoteka projektu Armia rosyjska w Wielkiej Wojnie .
Media użyte na tej stronie
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Baretka Orderu św. Jerzego
Baretka Orderu św. Stanisława.
Baretka Orderu św. Anny.
Baretka Orderu św. Włodzimierza.
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Antoniego Listowskiego na Cmentarzu Powązkowskim
Naramiennik generała dywizji Wojska Polskiego (1919-39).
Antoni Listowski (1865-1927) – General of Russian Imperial Army, later General of the Polish Army