Antoni Olszewski (minister)

Antoni Olszewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia1879
Sankt-Petersburg, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmiercigrudzień 1942
Pustków, Polska pod okupacją, III Rzeszy
Minister przemysłu i handlu
Okresod 13 grudnia 1919
do 9 czerwca 1920
PoprzednikIgnacy Szczeniowski
NastępcaWiesław Chrzanowski
Prezes delegacji polskich w Komisji Mieszanej Reewakuacyjnej i Komisji Mieszanej Specjalnej w Moskwie
Okresod 1921
do 1922
NastępcaEdward Kuntze
Grób Antoniego Olszewskiego na cmentarzu Powązkowskim

Antoni Olszewski (ur. w 1879 w Sankt Petersburgu[a], zm. w grudniu 1942 w Pustkowie) – polski inżynier, minister przemysłu i handlu, dyplomata.

Życiorys

Urodził się w polskiej rodzinie inteligenckiej. Ukończył Petersburski Instytut Technologiczny[1]. W czasie studiów działał w Zecie, później związany z Ligą Narodową. Przed I wojną światową członek Rady Stowarzyszenia Techników (m.in. w 1913 członek tzw. Delegacji Informacyjnej, sprawdzającej kwalifikacje kandydatów na członków Stowarzyszenia)[2]. W 1914 krótko więziony w Cytadeli w Warszawie. Członek Zarządu Głównego Komitetu Ratunkowego (1918).

Minister przemysłu i handlu w rządzie Leopolda Skulskiego (13 grudnia 1919 – 9 czerwca 1920) i kierownik tego ministerstwa w pierwszym rządzie Władysława Grabskiego (od 23 czerwca 1920 do chwili powołania ministra Wiesława Chrzanowskiego 26 czerwca 1920).

W latach 1921–1922 prezes delegacji polskich w Komisji Mieszanej Reewakuacyjnej i Specjalnej Komisji Mieszanej, utworzonych w Moskwie na podstawie art. XII, XIV i następnych traktatu ryskiego, w randze posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego. Znawca problematyki odszkodowań i międzynarodowych rewindykacji. W latach 1932-39 kierował warszawską delegaturą Unii Polskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego. Członek Zarządu Centralnego Związku Przemysłu Polskiego "Lewiatan" (1932)[3].

Inicjator utworzenia początku listopada 1939 konspiracyjnej komisji[b] dokumentującej poniesione w wyniku działań wojennych przez państwo polskie strat. Komisja spotykała się w mieszkaniu Olszewskiego[c] przy al. Szucha 8/12. Komisja ta stała się później (na początku 1941) częścią tajnego Departamentu Likwidacji Skutków Wojny (pod kierownictwem Olszewskiego) w ramach Delegatury Rządu na Kraj i raportowała do Londynu wszelkie udokumentowane doniesienia o zniszczeniach i rabunkach okupanta na terenach polskich.

W 1942 wyjechał do Krakowa, by podjąć starania o uwolnienie aresztowanego przez Niemców brata; sam został aresztowany i osadzony w obozie w Pustkowie koło Dębicy, gdzie zmarł. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 50-1-15/16)[4].

Uwagi

  1. był synem przedstawiciela firmy Lilpop, Rau i Loewenstein w Petersburgu
  2. działem kultury w tej komisji kierował prof. Stanisław Lorentz, przed wojną dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie; dział piśmiennictwa i sprawy kościelne Olszewski powierzył prof. Wacławowi Borowemu, a temat przemysłu i finansów – byłemu ministrowi skarbu Czesławowi Klarnerowi
  3. w Wielkanoc 1940 min. Olszewski urządził przyjęcie ze "święconem", na które zaprosił ponad dwudziestu członków i współpracowników tej komisji, ale wzajemna dekonspiracja tych osób nie spowodowała jednak rozpadu tajnej struktury komisji

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Stanisław Olszewski - grób.png
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Stanisława Olszewskiego na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 50, rząd 1, grób 15, 16)
Antoni Olszewski.jpg
Antoni Olszewski – Polish engineer, Minister of Industry and Trade 1919-20
Władysław Grabski 1925.jpg
Władysław Grabski