Antoni Olszewski (minister)
| ||
 | ||
| Data i miejsce urodzenia | 1879 Sankt-Petersburg, Imperium Rosyjskie | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | grudzień 1942 Pustków, Polska pod okupacją, III Rzeszy | |
| Minister przemysłu i handlu | ||
| Okres | od 13 grudnia 1919 do 9 czerwca 1920 | |
| Poprzednik | Ignacy Szczeniowski | |
| Następca | Wiesław Chrzanowski | |
| Prezes delegacji polskich w Komisji Mieszanej Reewakuacyjnej i Komisji Mieszanej Specjalnej w Moskwie | ||
| Okres | od 1921 do 1922 | |
| Następca | Edward Kuntze | |
Antoni Olszewski (ur. w 1879 w Sankt Petersburgu[a], zm. w grudniu 1942 w Pustkowie) – polski inżynier, minister przemysłu i handlu, dyplomata.
Życiorys
Urodził się w polskiej rodzinie inteligenckiej. Ukończył Petersburski Instytut Technologiczny[1]. W czasie studiów działał w Zecie, później związany z Ligą Narodową. Przed I wojną światową członek Rady Stowarzyszenia Techników (m.in. w 1913 członek tzw. Delegacji Informacyjnej, sprawdzającej kwalifikacje kandydatów na członków Stowarzyszenia)[2]. W 1914 krótko więziony w Cytadeli w Warszawie. Członek Zarządu Głównego Komitetu Ratunkowego (1918).
Minister przemysłu i handlu w rządzie Leopolda Skulskiego (13 grudnia 1919 – 9 czerwca 1920) i kierownik tego ministerstwa w pierwszym rządzie Władysława Grabskiego (od 23 czerwca 1920 do chwili powołania ministra Wiesława Chrzanowskiego 26 czerwca 1920).
W latach 1921–1922 prezes delegacji polskich w Komisji Mieszanej Reewakuacyjnej i Specjalnej Komisji Mieszanej, utworzonych w Moskwie na podstawie art. XII, XIV i następnych traktatu ryskiego, w randze posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego. Znawca problematyki odszkodowań i międzynarodowych rewindykacji. W latach 1932-39 kierował warszawską delegaturą Unii Polskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego. Członek Zarządu Centralnego Związku Przemysłu Polskiego "Lewiatan" (1932)[3].
Inicjator utworzenia początku listopada 1939 konspiracyjnej komisji[b] dokumentującej poniesione w wyniku działań wojennych przez państwo polskie strat. Komisja spotykała się w mieszkaniu Olszewskiego[c] przy al. Szucha 8/12. Komisja ta stała się później (na początku 1941) częścią tajnego Departamentu Likwidacji Skutków Wojny (pod kierownictwem Olszewskiego) w ramach Delegatury Rządu na Kraj i raportowała do Londynu wszelkie udokumentowane doniesienia o zniszczeniach i rabunkach okupanta na terenach polskich.
W 1942 wyjechał do Krakowa, by podjąć starania o uwolnienie aresztowanego przez Niemców brata; sam został aresztowany i osadzony w obozie w Pustkowie koło Dębicy, gdzie zmarł. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 50-1-15/16)[4].
Uwagi
- ↑ był synem przedstawiciela firmy Lilpop, Rau i Loewenstein w Petersburgu
- ↑ działem kultury w tej komisji kierował prof. Stanisław Lorentz, przed wojną dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie; dział piśmiennictwa i sprawy kościelne Olszewski powierzył prof. Wacławowi Borowemu, a temat przemysłu i finansów – byłemu ministrowi skarbu Czesławowi Klarnerowi
- ↑ w Wielkanoc 1940 min. Olszewski urządził przyjęcie ze "święconem", na które zaprosił ponad dwudziestu członków i współpracowników tej komisji, ale wzajemna dekonspiracja tych osób nie spowodowała jednak rozpadu tajnej struktury komisji
Przypisy
- ↑ Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu : (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa , 1933, s. 94.
- ↑ "Przegląd Techniczny" nr 21/LII z 20 maja 1914, Warszawa, str. 274
- ↑ Przegląd Gospodarczy, 1932, z. 11, s. 429
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: OLSZEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-31].
Bibliografia
- Polski słownik biograficzny, tom XXIV.
- Jacek Majchrowski (red.): Kto był kim w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1994.
Linki zewnętrzne
- Publikacje Antoniego Olszewskiego w bibliotece Polona
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
Media użyte na tej stronie
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Stanisława Olszewskiego na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 50, rząd 1, grób 15, 16)
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Władysław Grabski