Antoni Potocki (literat)

Antoni Potocki
Jerzy Grot, A.P. Ordyński
Ilustracja
Antoni Potocki
Pełne imię i nazwisko

Antoni Michał Emilian Potocki

Data i miejsce urodzenia

17 września 1867
Kojdanów

Data i miejsce śmierci

5 października 1939
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski

Zawód, zajęcie

pisarz, krytyk literacki

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Wawrzyn Akademicki Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Antoni Michał Emilian Potocki h. Szeliga (ps. Jerzy Grot, A.P. Ordyński) (ur. 17 września 1867 w Kojdanowie, zm. 5 października 1939 w Warszawie) – polski pisarz i krytyk literacki, brat Józefa Karola.

Życiorys

Był synem Aleksandra Potockiego i Kasyldy z Jabłońskich. Szkołę średnią ukończył w Mińsku i Warszawie, studia wyższe odbył w latach 1894–1897 w Szkole Nauk Politycznych (Ecole des Science Politiques) w Paryżu. Tematem jego pracy była Kwestia germanizacji na ziemiach polskich w Poznańskiem. Gdy w 1897 w Paryżu powstało Koło Polskie Artystyczno-Literackie, został jego sekretarzem. Był członkiem Ligi Narodowej[1]. W roku 1900 powrócił do Paryża po nieudanym małżeństwie z Marią Przybyłkówną – artystką dramatyczną, z którą miał córkę Łucję. W tym okresie działalności (1900–1917) nazwany został ambasadorem polskiej kultury we Francji. Obok pracy redaktorskiej, publicystycznej i wydawniczej pełnił różne funkcje w organizacjach polonijnych (Komitet Francusko-Polski, Towarzystwo Polskie Literacko-artystyczne; był wiceprezesem w Zarządzie Towarzystwa Pracy Społeczno-Kulturalnej dla Wychodźstwa Polskiego we Francji). W czasie I wojny światowej był wiceprezesem Związku Narodowego Polskiego. W roku 1931 był komisarzem rządu polskiego na wystawie światowej „Rok 1830–1930” w Paryżu. Tuż przed wybuchem II wojny światowej wrócił do Warszawy i zamieszkał w Hotelu Sejmowym, skąd – wraz z innymi mieszkańcami – został wyrzucony przez Niemców. Był związany z obozem Narodowej Demokracji.

Zmarł w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 257b-2-4)[2].

Twórczość

Autor zbioru nowel: „Martosia i my” (1899), studiów literackich o Stanisławie Wyspiańskim (1902) i Marii Konopnickiej (1902), „Szkiców i wrażeń literackich” (1903), „Polskiej literatury współczesnej 1860–1910” (1911–1912, 2 tomy), obok książki Wilhelma Feldmana, najlepszego zarysu historycznego tego okresu literatury polskiej; z dziedziny historii sztuki: „Portret i krajobraz angielski” (1907), „Grottger” (1907, monografia); po francusku: „Mickiewicz” (1929); nadto licznych studiów i artykułów w czasopismach polskich i francuskich. Od 1900 mieszkał w Paryżu i tam był animatorem polskiego ruchu kulturalnego i jego propagandy zagranicznej[3].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1964, s. 581.
  2. Cmentarz Stare Powązki: ANTONI POTOCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-24].
  3. Kurier Poranny, Kurier Poranny nr 275, Warszawa 9 października 1939, s. 2. Gazeta znajduje się w zbiorach cyfrowych biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego.
  4. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu propagandy sprawy polskiej zagranicą”.
  5. M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za wybitną twórczość krytyczno-literacką, naukową i publicystyczną w dziedzinie literatury pięknej”.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie