Antoni Prochaska

Antoni Prochaska
Data i miejsce urodzenia

24 maja 1852
Zaleszczyki Małe

Data i miejsce śmierci

23 września 1930
Lwów

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Antoni Prochaska (ur. 24 maja[1] 1852 w Zaleszczykach Małych, zm. 23 września 1930 we Lwowie) – polski historyk, zajmujący się dziejami polsko-litewskimi w XIV–XV w. oraz historią Rusi Czerwonej, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[2].

Nagrobek Antoniego Prochaski

Życiorys

Był najstarszym synem Antoniego (leśniczy) i Agnieszki z Soleckich. Nauki gimnazjalne pobierał w Buczaczu i we Lwowie, gdzie złożył maturę w 1871. Krótko studiował w seminarium duchownym i zapisał się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu we Lwowie. Studiował historię, przebywając również na stypendium w Wiedniu. Pracę doktorską (Polska a Czechy w czasach husyckich) obronił pod kierunkiem Ksawerego Liskego w 1874. Od 1878 do 1929 pracował jako archiwista (kustosz) w Archiwum Akt Grodzkich i Ziemskich we Lwowie[3]. Od 1893 członek Akademii Umiejętności. W 1894 został członkiem Moskiewskiego Towarzystwa Archeologicznego[4].

Autor książek historycznych. Wydawał też teksty źródłowe, m.in. Codex epistolaris Vitoldi... (1882) oraz Akta grodzkie i ziemskie... (t. 16–24, 1894–1931).

Ordery i odznaczenia

Wybrane publikacje

  • Sejmik wiszeński 1503 r., 1922.
  • Latopis litewski: rozbiór krytyczny, 1890 (dostępne w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej).
  • Rok 1410. Przyczyny wojny, 1910 (dostępne w KPBC).
  • Codex epistolaris Vitoldi Magni Ducis Lithuaniae 1376–1430 (dostępne w Cyfrowej Bibliotece Narodowej).
  • Błogosławiony Jan z Dukli (dostępne w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej).
  • Dzieje Witołda W. Księcia Litwy (dostępne w ŚBC); wyd. 2, Kraków: „Universitas” 2008.
  • Konfederacya Spytka z Melsztyna (dostępne w ŚBC).
  • Lwów a szlachta (dostępne w ŚBC).
  • Hołdy mazowieckie 1386–1430 (dostępne w ŚBC).
  • Hetman Stanisław Żółkiewski (dostępne w ŚBC).
  • Ostatnie lata Witołda. Studyum z dziejów intrygi dyplomatycznej (dostępne w ŚBC).
  • Charakterystyka Kazimierza Jagiellończyka (dostępne w ŚBC).
  • Szkice historyczne z XV wieku (dostępne w ŚBC).
  • Przymierze Władysława Jagiełły z Danią (dostępne w ŚBC).
  • Uwagi krytyczne o klęsce warneńskiej (dostępne w ŚBC).
  • Król Władysław Jagiełło (dostępne w ŚBC: tom 1 i tom 2).
  • Ścibor ze Ściborzyc (dostępne w KPBC).
  • Wyprawa na Smoleńsk: (z listów litewskiego kanclerza r. 1609–1611), 1911 (planowana publikacja w Repozytorium Cyfrowych Instytutów Naukowych).
  • Wyprawa św. Kazimierza na Węgry (wydrukowane w czasopiśmie Ateneum Wileńskie).
  • Czasy husyckie, wyd. 2, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998.

Przypisy

  1. ↑ Według inskrypcji nagrobnej 13 marca.
  2. ↑ Fryderyk Papée, Towarzystwo historyczne 1886–1900, [w:] Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1–2, Lwów 1937, s. 5.
  3. ↑ Nota o autorze, [w:] A. Prochaska, Sobór w Konstancji, Kraków 2015, s. 125.
  4. ↑ Maria Blombergowa, Polscy członkowie Cesarskiego Moskiewskiego Towarzystwa Archeologicznego (1864–1914), [w:] Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 25/3 (1980) s. 555.
  5. ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
  6. ↑ Kronika. Dekoracja Orderem Odrodzenia Polski. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 58 z 11 marca 1930. 

Bibliografia

  • Oskar Halecki, Śp. dr Antoni Prochaska, wspomnienie pośmiertne, „Miesięcznik Heraldyczny” nr 9 (1930), z. 8, s. 169.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Пам'ятник на могилі А. Прохаски..jpg
Autor: Igor Monchuk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nagrobek Antoniego Prochaski na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.