Antoni Rogalewicz

Antoni Rogalewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia1822
Grzybów
Data i miejsce śmierci24 kwietnia 1886
Warszawa
Miejsce spoczynkucmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęciechemik, nauczyciel rządowy, publicysta
Miejsce zamieszkaniaWarszawa, Kielce
Tytuł naukowyasesor kolegialny
Alma MaterUniwersytet Petersburski
Wyznaniekatolicyzm
RodziceTomasz Rogalewicz, Antonina z Głuchowskich
MałżeństwoBalbina z Osieckich
Krewni i powinowaciMichalina Rogalewiczówna (siostra), Zdzisław Tomasz Rogalewicz (wnuk), Marian Kenig (prawnuk), Michał Zwoliński (zięć)
Grób Antoniego Rogalewicza na cmentarzu Powązkowskim

Antoni Rogalewicz (ur. w 1822, zm. 24 kwietnia 1886 r. w Warszawie) – związany z Warszawą pedagog, chemik, popularyzator nowoczesnej wiedzy rolniczej w XIX wieku.

Życiorys

Ukończył w 1845 r. wydział filozoficzny uniwersytetu w Petersburgu (otrzymując tytuł rzeczywistego studenta).

Rogalewicz był nauczycielem w realnych szkołach rządowych w Królestwie Polskim (w Warszawie w latach 1845–1853 oraz 1859–1874, a także w Kielcach w latach 1853-1859). Pod koniec swojej pracy nauczycielskiej tytułował się asesorem kolegialnym (ósma ranga w rosyjskiej Tabeli Rang urzędniczych). Jak pisał przyrodnik Karol Jurkiewicz: "obok obowiązków nauczycielskich, pochłaniających cały czas zmarłemu, w wolniejszych chwilach starał się on także pracować i piórem [...] jeżeli imię zgasłego pracownika [nauki] głośniejszym na polu naukowym nie rozbrzmiało echem, to zapominać nie trzeba, że był on przede wszystkim nauczycielem, który całe życie ciężko na chleb powszedni pracować musiał"[1].

Był autorem wielu publikacji i artykułów na tematy związane z chemią, rolnictwem i dziedzinami pokrewnymi (np. jedwabnictwa i garbarstwa). Opracowywał hasła do Encyklopedii Rolniczej, wydawanej w II połowie XIX wieku. W 1853 r. wszedł w skład dwunastoosobowego zespołu, który miał opracować Projekt do słownictwa chemicznego. Pod koniec życia pracował nad katalogowaniem przyrodniczych zbiorów bibliotecznych Władysława Michała Branickiego[1]. Był jednym z autorów haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii.[2]

Był autorem Przewodnika dla garbarzy, wydanego w Warszawie w 1862 r[3].

Należał (jako członek rzeczywisty) do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych[4].

Zmarł w swoim mieszkaniu przy ul. Hożej. Jego ciało spoczęło na cmentarzu Powązkowskim w grobie Seifertów i Zwolińskich (kwatera 12-5-22/23)[5].

Rodzina

Herb Rogalewiczów Rogala

Pochodził ze szlacheckiej rodziny herbu Rogala z Litwy, która jednak nie była wylegitymowana w Królestwie Polskim (stąd niekiedy mylne przypisywanie mu przez współczesnych historyków nauki pochodzenia mieszczańskiego, czy nawet chłopskiego[6]). Był synem Tomasza, oficera kawalerii i powstańca listopadowego i Antoniny z Głuchowskich. Jego siostrą była m.in. Michalina Rogalewiczówna. Ożenił się z Balbiną Osiecką herbu Dołęga i miał z nią pięcioro dzieci: Marię Michalinę (żonę Michała Antoniego Zwolińskiego), Helenę Zofię, Bronisławę Antoninę, Mieczysława Piotra i Bronisława Antoniego. Balbina była siostrą Piotra Osieckiego, podporucznika i uczestnika powstania listopadowego. Jej wujem (mężem Rozalii Osieckiej) był Wawrzyniec Rawicz Mikulski, zamożny obywatel m. Warszawy, właściciel dóbr Bartodzieje, a także cegielni i sporego gruntu w Mokotowie.

Wnukiem Rogalewicza był Zdzisław Tomasz Rogalewicz, a prawnukiem Marian Kenig - działacze PPS.

Bibliografia

  • Przegląd tygodniowy nr 18 z 1886 r.
  • Wszechświat nr 20 z 1886 r.
  • Bibliografia polska K. Estreichera
  • Kielce w pamiętnikach i wspomnieniach z XIX wieku, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce 1992
  • Akt zgonu nr 243 z 1886 r. z parafii św. Aleksandra w Warszawie

Przypisy

  1. a b Karol Jurkiewicz. Ś.p. Antoni Rogalewicz. „Wszechświat”. 5 (20), s. 305–307, 1886-05-16. [dostęp 2018-02-05]. 
  2. "Encyklopedia Powszechna", tom I, wyd. Samuel Orgelbrand, Warszawa, 1859.
  3. Antoni Rogalewicz, Przewodnik dla garbarzy, Warszawa 1862.
  4. Sprawozdania Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1872, [Warszawa 1873]
  5. Cmentarz Stare Powązki: SEIFERTOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-23].
  6. Np. A. Massalski, Słownik biograficzny: nauczyciele szkół średnich rządowych męskich w Królestwie Polskim 1833-1862, Warszawa 2007, s. 355.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL COA Rogala.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Rogala
Antoni Rogalewicz - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Antoniego Rogalewicza na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 12, rząd 5, grób 22, 23)
Antoni Rogalewicz (1822-1886).jpg
Autor: Malgo61, Licencja: CC BY-SA 4.0
Antoni Rogalewicz (1822-1886), a Polish naturalist and chemist