Antoni Sypek

Antoni Sypek
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia18 lutego 1946
Tarnów
Data i miejsce śmierci13 lutego 2020
Tarnów
Zawód, zajęciehistoryk, regionalista, społecznik, genealog
Alma MaterUniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
PartiaPorozumienie Samorządowe UCZCIWOŚĆ

Antoni Sypek (ur. 18 lutego 1946 w Tarnowie, zm. 13 lutego 2020 tamże) – polski historyk, regionalista, nauczyciel, wychowawca, działacz społeczny, genealog, pisarz oraz gawędziarz[1]. Autor książek, audycji. Radny miasta Tarnowa[2][3][4].

Życiorys

Antoni Sypek urodził się w Tarnowie w 1946. W 1966 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Brodzińskiego w Tarnowie. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie na kierunku historia. W wieku 23 lat osierociła go matka[5]. Tak wspominał swoje pochodzenie:

"Jedni dziadkowie czy pradziadkowie pochodzili z Lachów Sądeckich, spod Limanowej czy Tymbarku, inni z równin pod mieleckich. Babcia matczysta była rodowitą chyszowianką[5](...) Parafia Wadowice Górne, pomiędzy Radomyślem Wielkim a Mielcem, w niej wieś Wampierzów, to kolebka moich przodków. Na koniec życia coraz częściej odbywam wędrówkę myślami czy fizycznie do tej nieznanej mi wcześniej wsi na równinach Powiśla. Coraz częściej myślę o Sypkach, którzy w Wampierzowie siedzą już co najmniej 300 lat. Wracam więc myślami i fizycznie do mojej wsi rodzinnej, z której dziadek Józef, sierota bez ojca i matki, po wielkiej tragedii rodzinnej, osiadł przed Wielką Wojną w Tarnowie i dał początek tarnowskiej linii Sypków.[6]"

Współpracował z czasopismami m.in.: "Polska Gazeta Krakowska", "Echo Tarnowa", "Temi: galicyjski tygodnik informacyjny", dodatkiem krakowskim "Gazety Wyborczej"[7].

Współautor audioprzewodnika po powiecie tarnowskim[8] oraz audycji „Uwaga, człowiek” realizowanych przez Tarnowską Artystyczną Konfraternię[9]. Miał wiedzę i radiowy głos, dlatego bywał gościem w Radiu Kraków, Radiu Maks i Radiu RDN Małopolska[10].

Był bratem zmarłego w 2018 nauczyciela fizyki Tadeusza Sypka[11].

Antoni Sypek zmarł[12] 13 lutego 2020 roku, w wieku 74 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 18 lutego 2020 roku na Starym Cmentarzu w Tarnowie.

Działalność społeczna

Założyciel i prezes Komitetu Opieki nad Starym Cmentarzem w Tarnowie, organizator dorocznych kwest na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków na tej nekropolii.

Współzałożyciel Tarnowskiego Towarzystwa Kulturalnego. Współautor "Rocznika Tarnowskiego".

Przez dwie kadencje zasiadał w Radzie Miasta Tarnowa, pełnił m.in. funkcję przewodniczącego Komisji Kultury i Sportu. Działał również w Radzie Kultury przy prezydencie miasta[4].

Wraz z Andrzejem B. Krupińskim przewodnik po mieście w ramach tzw. "Spacerków historycznych" organizowanych przez Tarnowskie Regionalne Centrum Koordynacji i Obsługi Turystyki oraz Tarnowskie Centrum Kultury[13][14].

Odznaczony został "Ryngrafem Niepodległości" (2016)[15].

Publikacje książkowe (wybór)[16]

  • Karol Kaczkowski (1990)
  • Dzieje Bursy św. Kazimierza w Tarnowie (1991)
  • Przewodnik po Starym Cmentarzu cz. I (1991)
  • Jakub Bojko z Gręboszowa (1993)
  • Żywot św. Kingi (1994) (współredaktor książki)
  • Szkoła Męska im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie 1784-1966 (1994)
  • Szkoła Żeńska im. J. Słowackiego na Grabówce (nie opublikowana)
  • Przewodnik po Starym Cmentarzu cz. II (1994) ​ISBN 83-90152940​
  • 60 lat Zakładu Energetycznego Tarnów : 1937-1997 : zarys monograficzny energetyki tarnowskiej (1997) ​ISBN 83-90792001​
  • III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Tarnowie 1897-1997 (1997)
  • Najstarsza i najbogatsza córa Tarnowa : Od Kasy Oszczędności Miasta Tarnowa do Banku Przemysłowo-Handlowego S.A. : 1861-1996 (1998) ​ISBN 83-85988-22-X​
  • Przewodnik po Starym Cmentarzu cz. III (2000)
  • I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie 1945-1966 (2001) ​ISBN 83-87785113​
  • Szkoła Podstawowa im. K. Hoffmanowej w Tarnowie 1853-2003 (2003) ​ISBN 83-91985105​
  • Mój Tarnów (2005, II wyd. rozszerzone 2007, III wyd. uzupełnione i poprawione 2017[17]) ​ISBN 83-87183970​
  • Dzieje starego szpitala w Tarnowie 1998-2008 (2008) (współautor) ​ISBN 978-83-87785628​
  • 140 lat Towarzystwa Lekarskiego w Tarnowie: zarys historii 1870-2010 (2011)[7]
  • Kawiarnia Tatrzańska. Życie towarzyskie Tarnowa XIX-XX w. (2012) ​ISBN 978-83-93554300​
  • Tarnów cegłą murowany. Monografia cegielni tarnowskich 1330-2015 (2015)[18] ​ISBN 978-83-94371302​
  • Dzieje Koła Łowieckiego “Darz Bór” w Tarnowie (2018)[16] ​ISBN 978-83-94905705​

Filmografia

  • 2014 – Film dokumentalno-fabularyzowany Ks. Roman Sitko. Bohater z wiary[19] (reż. Dawid Szpara[20])
  • 2018 – Film dokumentalno-fabularyzowany Stefania Łącka. Anioł w pasiaku (reż. Dawid Szpara)[21]
  • 2019 – Film Skrzypek (reż. Łukasz Olszówka)[22]

Upamiętnienie

Na wniosek Stanisława Siekierskiego (przyjaciela historyka) i mieszkańców miasta Rada Miejska w Tarnowie nadała nazwę nieruchomości przylegającej do Starego Cmentarza. Od 23.04.2020 część ul. Narutowicza na wschód od Wątoku i przylegająca do Starego Cmentarza, nosi nazwę Skweru Antoniego Sypka[23].

Przypisy

  1. ↑ Zmarł znany tarnowski historyk, Antoni Sypek, Radio RDN | Radio Dobrze Nastawione [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  2. ↑ Łukasz Winczura, Nie żyje Antoni Sypek, wybitny tarnowski historyk, Gazeta Krakowska, 13 lutego 2020 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  3. ↑ Zmarł historyk i dokumentalista dziejów Tarnowa Antoni Sypek - Tarnów - Wiadomości - Radio Kraków, radiokrakow.pl [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  4. ↑ a b Odszedł Antoni Sypek, TARNÓW - Polski Biegun Ciepła [dostęp 2020-02-14] (pol.).
  5. ↑ a b Wywiad: Antoni Sypek - Człowiek Instytucja, Zdrowy-Senior.org, 21 marca 2016 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  6. ↑ Antoni Sypek, wpis z 26 listopada 2019 na FB, www.facebook.com [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  7. ↑ a b SOWA OPAC : Bibliografia Małopolski, bibliografia.malopolska.pl [dostęp 2020-02-13].
  8. ↑ Audioprzewodnik w nowej wersji, Tarnów, 25 lipca 2016 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  9. ↑ Dobiegł końca projekt „Uwaga, człowiek” realizowany przez Tarnowską Artystyczną Konfraternię, polegający na archiwizacji wspomnień ludzi - częstokroć zapomnianych, www1.atlas.intarnet.pl [dostęp 2020-02-13].
  10. ↑ Antoni Sypek, Radio RDN | Radio Dobrze Nastawione [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  11. ↑ We wtorek pogrzeb Tadeusza Sypka, Radio RDN | Radio Dobrze Nastawione [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  12. ↑ Odszedł Antoni Sypek, TARNÓW - Polski Biegun Ciepła [dostęp 2020-02-18] (pol.).
  13. ↑ ZIOB, Od wodociągów po hotelarstwo, Dziennik Polski, 30 czerwca 2010 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  14. ↑ Redakcja, Spacery po Tarnowie i Starym Cmentarzu, Dziennik Polski, 7 sierpnia 2004 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  15. ↑ s, Festiwalowe nagrody dla M. Żychowskiej, A. Sypka i chor. R. Głowackiego, www.ryglice-okolice.pl [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  16. ↑ a b Antoni Sypek, Kultura.Tarnów [dostęp 2020-02-13] (pol.).
  17. ↑ Mój Tarnów - Antoni Sypek - Księgarnia Współczesna, www.ksiegarnia.tarnow.pl [dostęp 2020-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-16].
  18. ↑ Tarnów cegłą murowany [dostęp 2020-02-13].
  19. ↑ Ks. Roman Sitko. Bohater z wiary [dostęp 2020-02-28].
  20. ↑ Dawid Szpara [dostęp 2020-03-05].
  21. ↑ Film o Stefanii Łąckiej na ekranie kina Sokół [dostęp 2020-02-28].
  22. ↑ Paulina Marcinek, Film Łukasza Olszówki z Woli Rzędzińskiej będzie pokazywany w Hollywood, Gazeta Krakowska, 17 października 2019 [dostęp 2020-02-16] (pol.).
  23. ↑ Ronda i skwer nie są już bezimienne, TARNÓW - Polski Biegun Ciepła [dostęp 2020-04-24] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Antoni Sypek 1946-2020.jpg
Autor: Paweł Topolski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Antoni Sypek 1946-2020, fot. Paweł Topolski, za zgodą autora