Antoni Szczerkowski
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przynależność polityczna | |
Antoni Szczerkowski (ur. 16 maja 1881 we wsi Gorzew w gminie Górka Pabianicka, zm. 18 października 1960 w Pabianicach)[1] – włókniarz, działacz związkowy i socjalistyczny okresu II RP, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I, II i III kadencji.
Życiorys
Pochodził z rodziny chłopskiej. Syn Mateusza i Katarzyny z Kałużków. Od piętnastego roku życia terminował u tkacza w Pabianicach. Wyzwolony na czeladnika, rozpoczął pracę jako tkacz w fabryce Burucha w Pabianicach i w Łodzi.
Od 1904 członek Narodowego Związku Robotniczego. Od 1905 członek PPS, a po rozłamie w 1906 w Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewicy. Jeden z organizatorów Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Włóknistego w Pabianicach. W 1912 aresztowany (łącznie sześciokrotnie).
Działał na rzecz pojednania PPS i PPS-Lewicy, co doprowadziło czerwcu 1918 do powstania grupy niepodległościowej PPS-Lewicy, wydającej „Informator opozycji robotniczej PPS-Lewicy”, a zakończyło się przystąpieniem większości członków łódzkiej i pabianickiej PPS-Lewicy do PPS w 1918. 11 listopada 1918 przemawiał do uczestników pochodu niepodległościowego przed zamkiem pabianickim[2].
W listopadzie 1919 współtwórca Związku Zawodowego Robotników i Robotnic Przemysłu Włóknistego w Polsce[3]. Był też długoletnim przewodniczący oddziału pabianickiego tego Związku.
Od zjazdu 1937 r. jeden z trzech wiceprzewodniczących pepesowskiej centrali związkowej Komisji Centralnej Związków Zawodowych i członek rady generalnej Międzynarodówki Włókienniczej. Od 1926 przewodniczący Rady Miejskiej w Pabianicach.
Poseł na Sejm Ustawodawczy II RP oraz I, II i III kadencji. Członek Rady Naczelnej i Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS. Przewodniczący Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS Łódź-Podmiejska.
W 1939 uczestnik Organizacji Orła Białego w okręgu łódzkim.
Na początku listopada 1939 r. aresztowany z wieloma innymi pabianiczanami przez łódzkie gestapo w ramach akcji skierowanej przeciwko inteligencji Łodzi i okręgu łódzkiego (Intelligenzaktion Litzmannstadt. Przez doraźne miejsce odosobnienia w pabianickim kinie „Zachęta” trafił do obozu przejściowego w fabryce Michała Glazera na Radogoszczu w Łodzi. Zwolniony 29 stycznia 1940 roku[4].
Po opuszczeniu obozu zaangażował się w działalność konspiracyjną PPS – Wolność-Równość-Niepodległość. Od 1943 r. w Centralnym Kierownictwie Ruchu.
W 1945 zaangażował się wraz z Zygmuntem Żuławskim w tworzenie Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. Następnie członek „lubelskiej” PPS, potem w PZPR. Działacz pabianickiego oddziału Związku Weteranów Walk Rewolucyjnych 1905–1918.
Przypisy
- ↑ Antoni Szczerkowski (ID: psb.33379.1). sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-03-17].
- ↑ Strona gminy Pabianice. [dostęp 2009-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-25)].
- ↑ jego centrala mieściła się w Łodzi. Autor sprawozdania ze zjazdu założycielskiego.
- ↑ Walter-Janke Zygmunt, op. cit.; Rapalski Stanisław, op. cit.
Bibliografia
- Sprawozdanie z 4-go Zjazdu Delegatów (I-go Ogólno-Krajowego) Zw. Zaw. Robotników i Robotnic Przem. Włóknistego w Polsce, odbytego w Łodzi, w dniach 23 i 24 listopada 1919. Oprac. A.S. [Antoni Szczerkowski]. Łódź-Pabianice 1920.
- Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1927. Pod redakcją Henryka Mościckiego i Włodzimierza Dzwonkowskiego, Warszawa 1928
- Witold Trzciński, Z minionych dni Polski Podziemnej (1905–1918), Warszawa 1937.
- Walter-Janke Zygmunt, W Armii Krajowej w Łodzi i na Śląsku. Łódź 1969, s. 40.
- Rapalski Stanisław, Byłem w piekle. Wspomnienia z Radogoszcza. Wyd. 3. Łódź 1969, ss. 139, 142, 166.
- My tu żyjemy jak w obozie warownym. Listy PPS-WRN Warszawa-Londyn 1940-1945, Londyn 1992.
- Polski Słownik Biograficzny, Warszawa-Kraków 2011, tom 47, strony 412-416.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Nieznany, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Antoni Szczerkowski ((1881-1960) działacz PPS