Antoni Szoja

Antoni Szoja (ur. 18 lipca 1910 w Zarzeczu, zm. 10 marca 1943 w Nisku) – plutonowy podchorąży, student Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, twórca i organizator placówki ZWZ-AK w Zarzeczu, odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 oraz Krzyżem Armii Krajowej.

Rodowód

Pochodził z zasłużonej dla Zarzecza rodziny Szojów. Był synem Józefa (1878-1916), sekretarza gminnego, po kursach specjalistycznych we Lwowie, i Franciszki Jasnosz. Stryjem Antoniego był Paweł Szoja oraz Franciszek (1900-1944), uczestnik konspiracji, zamordowany przez NKWD. Brat Józef (1916-1943), również żołnierz konspiracji, został zamordowany przez gestapo miesiąc po Antonim. Drugi brat Mieczysław był mechanikiem w polskich siłach powietrznych w Anglii w czasie II wojny[1].

Życiorys

Po śmierci ojca (ospa) był wychowywany przez matkę. Szkołę powszechną ukończył w 1921 r., następnie uczęszczał do niżańskiego Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego, gdzie w 1929 r. zdał maturę. Tego samego roku rozpoczął służbę w Szkole Podchorążych Wojsk Łączności w Zegrzu. W kolejnym roku został studentem na UJ. Na uczelni tej w 1936 r. ukończył Szkołę Nauk Politycznych. We wrześniu 1939 r. walczył w okolicach Łańcuta, Przemyśla i Lwowa. Dostawszy się do niewoli radzieckiej, zbiegł z transportu kolejowego jadącego na wschód. Powróciwszy do Zarzecza zaangażował się w konspirację wojskową (zaprzysiężony przez dr n. med. Kazimierza Henricha 12 listopada 1939 r.). Placówka ZWZ-AK, którą utworzył i którą dowodził, miała siłę plutonu. Przyjął pseudonim „Brzoza”. W trakcie przewożenia z Przeworska tzw. „bibuły” został postrzelony uciekając przed Niemcami tuż przed Niskiem. Pochowany na cmentarzu w Racławicach.

Rodzina

W 1931 r. ożenił się z Rozalią. Miał dwoje dzieci: Stanisława (ur. 1932) i Annę (1939 r.). Syn Stanisław (1932-2009) był chodzącą encyklopedią wiedzy, również o Zarzeczu i jego dziejach. Na poświęconej mu tablicy w kościele parafialnym w Zarzeczu określono go mianem „kustosza pamięci narodowej”.

Odznaczenia (pośmiertnie)

  • Medal Wojska (Londyn, 1948)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 (Londyn, 1985)
  • Krzyż Armii Krajowej (Londyn, 1988)

Przypisy

  1. Lista Krzystka » Szoja Mieczysław, listakrzystka.pl [dostęp 2017-11-16] (pol.).

Bibliografia

  • J. Mazur, Antoni Szoja, [w:] Przeszli przez tę ziemię czyniąc dobro, Stalowa Wola 2012, s. 70.