Antoni Tyczyński

Antoni Tyczyński
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1856
Krzemienica

Data i miejsce śmierci

15 kwietnia 1925
Leżajsk

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1882

Antoni Tyczyński (ur. 13 czerwca 1856 w Krzemienicy, zm. 15 kwietnia 1925 w Leżajsku) – polski duchowny rzymskokatolicki, dziekan łańcucki, wicedziekan leżajski, działacz społeczny, oświatowy i gospodarczy.

Życiorys

Szkołę powszechną ukończył w Łańcucie, gimnazjum w Rzeszowie, a Seminarium Duchowne w Przemyślu. Święcenia kapłańskie uzyskał w 1881[1] i pierwsze lata posługi kapłańskiej spędził w Rzeszowie.

W 1886[2][3] został skierowany do wsi Albigowa na probostwo. Zastał tutaj 1-klasową szkołę, która w 1887 umieścił w nowym budynku jako szkołę 2-klasową dla 108 uczniów, w 1904 czyniąc ją 4-klasową dla 316 uczniów. W 1891 założył Kółko Rolnicze zostając jego prezesem, ochronkę dla dzieci, które można było w niej pozostawić na okres np. wzmożonych prac polowych oraz Czytelnię Towarzystwa Wiedzy Rolniczej. W latach 1895-1897 wystawił we wsi nowy murowany kościół według projektu Sławomira Odrzywolskiego. W 1898 uruchomił Szkołę Koszykarską dla 10 uczniów. W 1899 dzięki pożyczce otrzymanej we Lwowie udało się powiększyć liczbę uczniów do 50 osób oraz wybudować dla szkoły nowy budynek. Wyroby koszykarskie były nagradzane złotymi medalami na wystawach w Łańcucie w 1904, na wystawie kościelnej w 1909 oraz na wystawie w Pradze w 1913. W 1900 dzięki poparciu posła na Sejm Krajowy Bolesława Żardeckiego przeniósł do Albigowej utworzoną w 1898 w Gorliczynie Szkołę Gospodyń Wiejskich, w której pod okiem zawodowej szwaczki funkcjonowała między innymi pracownia ludowych strojów kobiecych. W 1901 powołał do życia Kasę Oszczędnościowo-Pożyczkową zorganizowaną na wzór Kas Stefczyka. W 1902 na własny koszt wystawił budynek mleczarni wyposażony bezpłatnie w maszyny do przerobu mleka przez Galicyjskie Towarzystwo Gospodarcze. W 1904 utworzył Spółkę Drenarską, nadepnie otworzył przytułek dla bezdomnych, a w 1911 doprowadził do otwarcia sklepu Kółka Rolniczego, który nie tylko handlował produktami spożywczymi, ale również nasionami, maszynami, środkami do ochrony roślin, jak również stanowił rodzaj wiejskiego klubu, gdzie można było się spotkać i podyskutować. Otwarcie sklepu było jedna z ostatnich inicjatyw księdza Tyczyńskiego w Albigowej, w 1912 został przeniesiony na stanowisko prepozyta do Leżajska.

W Leżajsku w 1916 podjął się misji założenia ochronki wraz z placówką opiekuńczo-wychowawczą. Do poprowadzenia placówki wystarał się o siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP NP ze Starej Wsi. Dla sióstr i ich misji zapisał w swoim testamencie kamienicę wraz z ogrodem niestety z obciążoną hipoteką, której przed śmiercią nie zdążył oddłużyć. Został pochowany na cmentarzu w Leżajsku.

Upamiętnienie

W 1927 Szkole Powszechnej w Albigowej nadano imię księdza Antoniego Tyczyńskiego, przywrócone powtórnie w 1998, co połączono z odsłonięciem tablicy pamiątkowej. Tablica pamiątkowa znajduje się również przy wejściu głównym kościoła parafialnego w Albigowej, a na cmentarzu w Leżajsku w 2000 nad grobem kapłana pojawił się nowy pomnik ufundowany wspólnymi siłami przez parafian Albigowej i Leżajska.

Przypisy

  1. ↑ Schematismus universi venerabilis cleri saecularis et regularis Dioecisis Rit. Lat. Premisliensis pro Anno Domini 1917, Premisliae 1916, s. 127.
  2. ↑ Ibidem.
  3. ↑ Dziennik Polski Dla Albigowej

Bibliografia

  • Stefan Inglot, Ksiądz Tyczyński w Albigowej.
  • Zarys dziejów wsi Albigowa 1384-1990, red. Tadeusz Ulman, Rzeszów 1997.