Antoni Wąsik

Antoni Wąsik (ur. 24 lutego 1886 w Warszawie, zm. 19 maja 1956) – polski działacz socjalistyczny i związkowy. Zesłaniec syberyjski i więzień stalinowski. Ojciec działacza PPS na emigracji Stanisława Wąsika.

Życiorys

Urodził się 24 lutego 1886 w Warszawie, w rodzinie Teodora i Teofili z Waśkiewiczów[1]. Od 1904 członek Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1905 jako uczeń organizował strajk szkolny w Gimnazjum Praskim w Warszawie. Skazany na zesłanie na Syberię, na którym przebywał od 1907 do 1911. W Tobolsku zdał egzamin maturalny[2]. Od 1911 pracował w Odessie, m.in. jako sekretarz Rady Zjazdów Przedstawicieli Przemysłu i Handlu Południowej Rosji, sekretarz następnie wiceprzewodniczący Rady do Spraw Obrony Państwa na okręg odesski. W okresie I wojny światowej działał w PPS Lewicy w Odessie. Uczestnik rewolucji lutowej 1917, został wybrany członkiem rady miejskiej w Odessie[3]. Powrócił do kraju w lutym 1923. W okresie międzywojennym działacz PPS, członek komitetu dzielnicowego Praga, po 1928 członek i wiceprzewodniczący okręgowego komitetu robotniczego PPS w Warszawie. Członek Rady Naczelnej PPS od 1928 do 1934 oraz od 1937.

Działacz związkowy, sekretarz generalny Związku Robotników Przemysłu Spożywczego w Polsce, a od 1929 do 1937 jednocześnie przewodniczący związku[4]. Od 1929 do 1939 członek Wydziału Wykonawczego Komisji Centralnej Związków Zawodowych. W 1938 był członkiem Rady Nadzorczej Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej[5]. W okresie 1939–1945 członek PPS-WRN, kierował Komitetem ds.związków zawodowych. Od 1945 r. współpracownik Kazimierza Pużaka. 6 lipca 1946 został aresztowany pod zarzutami współpracy z oddziałami zbrojnymi Mariana Bernaciaka „Orlika”. Wiceminister bezpieczeństwa Henryk Wachowicz (członek „lubelskiej” PPS) korzystając z nieobecności ministra Stanisława Radkiewicza wypuścił Wąsika z więzienia. Po kilku godzinach Radkiewicz uchylił tę decyzję ponownie aresztując Wąsika[6]. W październiku 1946, Wąsik został skazany przez Najwyższy Sąd Wojskowy na 6 lat więzienia. W kwietniu 1948 na polecenie gen. Romana Romkowskiego oraz płk. Józefa Różańskiego został zwolniony z więzienia „ze względu na zły stan zdrowia”[7].

Zmarł 19 maja 1956[8].

Odznaczenia

  • Medal Niepodległości (16 marca 1937)[9]

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 335. [dostęp 2021-11-25].
  2. ↑ Maria Wiśniewska, Władysławiacy, „Kronika Warszawy” 2/2008.
  3. ↑ Tadeusz Jabłoński, W Związku Robotników Przemysłu Spożywczego w Polsce, [w:] PPS. Wspomnienia z lat 1918–1939, Tom 1, Warszawa 1987, s. 269–270.
  4. ↑ Tadeusz Jabłoński, W Związku Robotników Przemysłu Spożywczego w Polsce, op cit. s. 270.
  5. ↑ Sprawozdanie Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej z działalności w roku 1938. Warszawa: Spółka Nakładowo-Wydawnicza „Robotnik”, 1939, s. 4.
  6. ↑ W wyniku tej decyzji Wachowicz złożył dymisję z funkcji wiceministra MBP.
  7. ↑ Zygmunt Woźniczka, Procesy polityczne działaczy PPS-WRN w latach 1946–1948, [w:] Rok 1948. Nadzieje i złudzenia polskich socjalistów, Pod red. Marii E.Ożóg, Rzeszów 2000, s. 49–50.
  8. ↑ Wąsik Antoni data śmierci 19.05.1956 » Zmarły « www.nekrologi-baza.pl [dostęp 2021-11-25] (pol.).
  9. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

  • Zygmunt Zaremba, Listy 1946–1967, Olena Zaremba-Blatonowa (oprac.), Andrzej Friszke (oprac.), Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Studiów Politycznych, 2000, ISBN 83-86759-84-4, OCLC 830278391.