Antoni Walewski

Antoni Walewski
Data i miejsce urodzenia

18 maja 1805
Humniska

Data i miejsce śmierci

3 grudnia 1876
Kraków

profesor nauk historycznych
Specjalność: historia powszechna
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Profesura

16 kwietnia 1851

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek krajowy czynny

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Okres zatrudn.

1851-1871

Antoni Walewski (ur. 18 maja 1805 w Humniskach lub w Brzozowie[1], zm. 3 grudnia 1876) – historyk polski, profesor historii powszechnej Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, a następnie Akademii Umiejętności.

Syn Adama Walewskiego i Marii z domu Golik. Zdał maturę w 1824 w gimnazjum w Przemyślu, rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Lwowskim, które kontynuował do wybuchu powstania listopadowego. Walczył w powstaniu, zaś po jej upadku znalazł się w Paryżu na emigracji, gdzie związał się z obozem księcia Czartoryskiego.

W wyniku decyzji ministra Aleksandra von Bacha w 1851 Walewski objął nie mając doktoratu Katedrę Historii Powszechnej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Odczytano to jako sygnał dosyć złowrogi, zwiastujący podporządkowanie nauki historycznej bieżącym względom politycznym[1]. Powszechnie znienawidzony i niepopularny, cierpiący ponadto na osłabienie wzroku i głosu, złożył Walewski 11 kwietnia 1871 roku prośbę do Ministerium o przeniesienie go na emeryturę, co nastąpiło z początkiem kolejnego roku akademickiego. Po utworzeniu Akademii Umiejętności został wybrany jako jej członek czynny. Do roku 1875 pełnił funkcję prezesa Komisji Historycznej. Zmarł w zupełnym opuszczeniu[2]. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (grób nie zachował się)[3].

Dzieła

  • Pogląd na sprawę Polski ze stanowiska monarchii i historii (Lwów 1848–1849),
  • Historia wyzwolenia Polski za panowania Jana Kazimierza[4][5] (2 tomy, Kraków 1866–1868),
  • Historja wyzwolonej Rzplitej wpadającej pod jarzmo domowe za panowania Jana Kazimierza[6] (2 tomy, Kraków 1870–1872),
  • Dzieje bezkrólewia po skonie Jana III (tom 1 Kraków 1874),
  • Filozofia dziejów polskich i metoda ich badania (Kraków 1875)[7],

Z twórczością Walewskiego, lojalistyczną wobec Habsburgów, polemizował Józef Szujski[8], jak i przeciwnik Szujskiego Henryk Schmitt[9].

Przypisy

  1. ↑ a b prof. Antoni Walewski
  2. ↑ Krzysztof Baczkowski W służbie dworu Habsburskiego. Antoni Walewski (1805–1876)
  3. ↑ Lista pamięci. uj.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-25)]..
  4. ↑ Historya wyzwolenia Polski za panowania Jana Kaźmierza (1655-1660). T. 1, polona.pl [dostęp 2019-07-17].
  5. ↑ Historya wyzwolenia Polski za panowania Jana Kaźmierza (1655-1660). T. 2, polona.pl [dostęp 2019-07-17].
  6. ↑ Historya wyzwolonéj Rzeczypospolitéj wpadającej pod jarzmo domowe za panowania Jana Kaźmierza (1655-1660). T. 1, polona.pl [dostęp 2019-07-17].
  7. ↑ Filozofija dziejów polskich i metoda ich badania, polona.pl [dostęp 2019-07-17].
  8. ↑ Profesor Antoni Walewski – (nie)sławny ultralojalista z Humnisk.
  9. ↑ Rozbiór krytyczny pomysłów historyozoficznych i odkryć dziejowych pana Antoniego Walewskiego, członka czynnego Krakowskiéj Akademii Umiejętności, Lwów 1875.

Linki zewnętrzne

Dzieła: