Antoni Dobry

Antoni Dobry
Antoni Klemens Teodor Maria Józef Jan Ewangelista Jan Nepomucen Franciszek Ksawery Alojzy
król Saksonii
Ilustracja
Wizerunek herbu
król Saksonii
Okres

od 5 maja 1827
do 6 czerwca 1836

Poprzednik

Fryderyk August I Wettyn

Następca

Fryderyk August II Wettyn

Dane biograficzne
Dynastia

Wettynowie

Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1755
Drezno

Data i miejsce śmierci

6 czerwca 1836
Pillnitz

Ojciec

Fryderyk Krystian Wettyn

Matka

Maria Antonina Wittelsbach

Żona

Maria Karolina Sabaudzka
od 24 października 1781
do 28 grudnia 1782

Żona

Maria Teresa Habsburg-Lotaryńska
od 18 października 1787
do 7 listopada 1827

Dzieci

Maria Ludwika, Fryderyk August, Maria Joanna, Maria Teresa

Odznaczenia
Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia) Order Korony Rucianej (Saksonia) Order Zasługi Cywilnej (Saksonia) Order Złotego Runa (Austria) Order Orła Białego Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty)

Antoni, Klemens Teodor Maria Józef Jan Ewangelista Jan Nepomucen Franciszek Ksawery Alojzy Saski, niem. Anton Clemens Theodor Maria Joseph Johann Evangelista Johann Nepomuk Franz Xaver Aloys von Sachsen, zw. Dobrym, niem. der Gütte (ur. 27 grudnia 1755 w Dreźnie, zm. 6 czerwca 1836 w Pillnitz) – król Saksonii w 1827–1836.

Życiorys

Urodził się jako piąty syn z dziewięciorga dzieci Fryderyka Krystiana (1722–1763), księcia elektora Saksonii i Marii Antoniny Wittelsbach (1724–1780). Spośród licznego rodzeństwa tylko pięcioro z nich dożyło wieku dojrzałego: siostry Maria Amelia (1757–1831), Maria Anna (1761–1820) oraz bracia Fryderyk August (1750–1727), Karol (1752–1782) i Maksymilian (1759–1838). W 1782 po objęciu rządów przez najstarszego i śmierci drugiego z braci został następcą tronu saskiego.

24 października 1781 poślubił Marię Karolinę Sabaudzką (1764–1782), królewnę Sardynii, córkę Wiktora Amadeusza III (1726–1796) i Marii Antoniny Burbon (1729–1785). Młoda żona Antoniego zmarła w wyniku zarażenia ospą nie wiele ponad rok od zawarcia małżeństwa. Ponownie ożenił się 18 października 1787 z Marią Teresą Habsburżanką (1767–1827), cesarzówną austriacką, córką Leopolda II (1747–1792) i Marii Ludwiki Burbon (1745–1792). Z małżeństwa tego pochodzi czworo dzieci, wszystkie zmarłe we wczesnym dzieciństwie: Maria Ludwika (14 marca 1795 – 25 kwietnia 1796), Fryderyk August (ur. i zm. 5 kwietnia 1796), Maria Joanna (5 kwietnia 1798 – 30 października 1799) i Maria Teresa (ur. i zm. 15 października 1799).

W 1827 objął rządy w państwie. Utrzymał władzę dozgonnie, pomimo wystąpień rewolucyjnych w 1830–1831.

Panowanie

Przeżył obu swoich starszych braci i 5 maja 1827 objął rządy po zmarłym Fryderyku Auguście I. Okazał się nieudolnym władcą, oddając szereg prerogatyw monarszych swoim ministrom i tajnym radcom, zwłaszcza z kręgu Detleva von Einsiedela. Kraj pod jego zarządem był terytorium eksploatacji przemysłowej, jednak w przestarzałych strukturach społecznych. Powodowało to postępujące ubożenie Saksończyków. Na wieść o rewolucji lipcowej we Francji, jesienią 1830 doszło do wystąpień chłopów i rzemieślników. 13 września t.r. rząd von Einsiedela podał się do dymisji, a jego miejsce zajął Bernhard von Lindenau. Rewolucjoniści domagali się, aby rządy nad państwem objął młodszy przedstawiciel dynastii, bliższy poglądom liberalnym. Wobec tego Antoni powołał na współregenta swojego bratanka Fryderyka Augusta (1797–1854) i przyjął zrzeczenie się następstwa tronu przez jego ojca Maksymiliana. 4 września 1831 Królestwo Saksonii przyjęło konstytucję, unowocześniając swój ustój. Król pozostał suwerennym władcą, zachowując wszystkie dotychczasowe prawa, jednak ustawa zasadnicza zobowiązała go do współpracy uchwałodawczej i odpowiedzialności wykonawczej przed Radą Stanu.

W 1834 ratyfikował przystąpienie Saksonii do Niemieckiego Związku Celnego, umożliwiając zniesienie ceł przewozowych na granicach i rozwój zacofanego gospodarczo kraju.

Król Antoni wspierał rozwój nauki, zwłaszcza technicznej. W listopadzie 1827 powołał Wilhelma Gotthelfa Lohrmanna na stanowisko głównego inspektora Salonu Metematyczno-Fizycznego. W następnym roku (1828) założył Techniczny Instytut Edukacyjny w Dreźnie.

Odznaczenia

Galeria

Genealogia

Prapradziadkowie

elektor Saksonii
Jan Jerzy III Wettyn
(1647-1691)
∞ 1666
Anna Zofia Oldenburg
(1647-1717)

margragia Bayreuth
Krystian Ernest Hohenzollern
(1644-1712)
∞ 1671
Zofia Luiza Wirtemberska
(1642-1702)

cesarz rzymsko-niemiecki
Leopold I Habsburg
(1640-1705)
∞ 1676
Eleonora Magdalena Wittelsbach
(1655-1720)

książę Brunszwiku-Lüneburg
Jan Fryderyk Welf
(1625-1679)
∞ 1668
Benedykta Wittelsbach
(1652-1730)

elektor Bawarii
Ferdynand Maria Wittelsbach
(1636-1679)
∞ 1650
Henrietta Adelajda Sabaudzka
(1636-1676)

król Polski
Jan III Sobieski
(1626-1696))
∞ 1665
Maria Kazimiera d’Arquien
(1641-1716)

Pradziadkowie

król Polski
August II Mocny (1670-1733)
∞ 1693
Krystyna Eberhardyna Hohenzollern (1671-1727)

cesarz rzymsko-niemiecki
Józef I Habsburg (1678-1711)
∞ 1699
Wilhelmina Amalia Brunszwicka (1673-1742)

elektor Bawarii
Maksymilian II Emanuel Wittelsbach (1662-1726)
∞ 1695
Teresa Kunegunda Sobieska (1676-1730)

Dziadkowie

król Polski August III Sas (1696-1763)
∞ 1719
Maria Józefa Habsburg (1699-1757)

Maria Amalia Habsburg (1701-1756)
∞ 1722
cesarz rzymski Karoll VII Wittelsbach (1697-1745)

Rodzice

elektor Saksonii Fryderyk Krystian Wettyn (1722-1763)
∞ 1747
Maria Antonina Wittelsbach (1724-1780)

Antoni Klemens Wettyn (1755-1836), król Saksonii

Przypisy

  1. Marta Męclewska: Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008. Wyd. pierwsze. Warszawa: ARX REGIA Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego w Warszawie, 2008, s. 185-186. ISBN 978-83-7022-178-2.
  2. Federico Bona: I Cavalieri dell'Ordine Supremo del Collare o della Santissima Annunziata (wł.). W: Blasonario subalpino [on-line].

Media użyte na tej stronie

Order of the Most Holy Annunciation BAR.svg
Order of the Most Holy Annunciation ribbon
Saxony 1831 Pewter Medal for the 1st Constitution, obverse.jpg
Medallion d. = 47 mm.

Anton, King of Saxony 1827 - 1836 & Regent Friedrich August 1830 - 1836

Conjoined heads r., around: "ANTON KOENIG UND FRIEDRICH AUGUST MITREGENT VON SACHSEN"/ 2 lines on scroll of the Constitution: "AM 4. SEPTBR. 1831", around: "* VEREINTEN SICH MIT DEN GETREUEN STAENDEN ZU NEUER VERFASSUNG DES STAATS *". Slg. Merseburg 2177 (Ag and Cu); Forrer III, p.196

Condition : EXTREMELY FINE+.
Arms of Saxony.svg
Autor: Glasshouse, Licencja: CC BY-SA 4.0
Shield of the Prussian Province of Saxony
D-SAX Militaer St-Heinrich Orden BAR.svg
Baretka: Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia).
(Militär-Sankt-Heinrichs-Orden)
Coat of Arms of the Kingdom of Saxony 1806-1918.svg
Autor: Glasshouse, using elements by Sodacan, Trondivers and katepanomegas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Coat of Arms of the Kingdom of Saxony 1806-1918
Anton af Sachsen.jpg
Konung Anton av Sachsen (1755-1836)
Chorągiew królewska króla Zygmunta III Wazy.svg
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Chorągiew królewska z okresu panowanie dysastii Wazów (1587-1668) w Polsce
Xavier de Saxe Famille.png
Autor: M. Serredjouhri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Family of the Prince Xavier of Saxony
SAX Order of Merit ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Order of Merit (before 1849 - Civil Merit Order) ribbon bar. Kingdom of Saxony.