Antoni Wieczorek

Antoni Wieczorek

(c) Bundesarchiv, Bild 183-23613-1575 / Wlocka / CC-BY-SA 3.0 Antoni Wieczorek na zawodach w Oberhofie w 1954
Data i miejsce urodzenia	8 maja 1924 Szczyrk
Data i miejsce śmierci	16 sierpnia 1992 Zlaté Moravce
Klub	LKS Szczyrk

Antoni Wieczorek (ur. 8 maja 1924 w Szczyrku, zm. 16 sierpnia 1992 w Zlatych Moravcach) – polski skoczek narciarski, olimpijczyk. Trener kadry narodowej skoczków. Skakał i jeździł na nartach do 48. roku życia^[1]. Od 1948 mąż Cecylii Gajdzik^[2]. Rok później narodził się ich syn Stanisław, późniejszy skoczek i zjazdowiec, pracownik naukowy AWF w Katowicach.

Przebieg kariery

Jego matka, Anna z domu Pilarz, pracowała w Bielsku jako włókniarka, ojciec Józef był rolnikiem i cieślą^[1]. Antoni miał trójkę braci – Jana, Szymona i Bronisława oraz trzy siostry – Marię, Annę i Julię^[2]. Narciarstwo zaczął uprawiać w wieku 10 lat, startował w konkurencjach alpejskich: zjazdach i kombinacji. Później przerzucił się na skoki. W 1938 roku ukończył Szkołę Podstawową im. Tadeusza Kościuszki. Zaczął też przyuczać się do zawodu kelnera^[2]. Na przełomie lat 1940/1941 wyjechał ze wsi. W latach 1941–1945 pracował ze starszym bratem w Zakładach Chemicznych w Monowicach, a mieszkał w Oświęcimiu koło obozu koncentracyjnego^[2]. Od 1946 wielokrotnie zdobył tytuły mistrza i wicemistrza Śląska, a w 1948 pokonał w Zakopanem Stanisława Marusarza. Nie zmieścił się jednak w kadrze olimpijskiej na igrzyska w Sankt Moritz. Wraz z Tadeuszem Kozakiem i Mieczysławem Gąsienicą-Samkiem pojechał na „Wielki Tydzień Skoków” na mamucią skocznię w Planicy. Na niej, 15 marca 1948, jako pierwszy Polak w historii osiągnął granicę 100 metrów (z podpórką)^[1]. W kolejnych seriach lądował na 99 m i 100 m. W kolejnych latach skoczył tam 101 m. W latach 1950–1952 prowadził schronisko na Skrzycznem^[1]. W 1951 wygrał pierwsze zawody i ustalił rekord na skoczni narciarskiej w Krakowie^[3]. W 1952 wziął udział w konkursie na najdłuższy skok na Krokwi. Udział wzięli m.in. Stanisław Marusarz, Jan Furman i Jan Kula. W I serii osiągnął 69,5 metra, w kolejnych był już najlepszy – 74 m i 76,5 m^[1]. Łączna nota wyniosła 324 pkt. Wygrał też zawody w Oberhofie, gdzie poprawił rekord skoczni (na 75 metr). Na igrzyskach w Oslo na Holmenkollen (oddał dwa skoki na 60,5 m i miał notę 191 pkt.) zajął 24. miejsce^[4]. Zaczął planować budowę obiektu w Szczyrku, na którym możliwe byłyby skoki po 110 m.

W 1954 ustanowił rekord Krokwi – 91 m, a jego rywal, Marusarz, nie ustał lotu na 92,5 m. Wieczorek liczył na wysokie miejsce podczas mistrzostw świata w Falun, ale na tę imprezę Polacy nie pojechali. Miał jechać na olimpiadę w Cortinie d’Ampezzo, lecz przed wyjazdem doznał ciężkiego upadku na Krokwi^[1]. W 1958 podczas Tygodnia Sportów Zimowych w Oberhofie na skoczniach w Schmiedefeld i Brotterode był lepszy od wielu znanych skoczków i zajął trzecie miejsce, przed Harrym Glaßem i Harrym Lesserem. Zakwalifikował się do reprezentacji na mistrzostwa w Lahti, ale na pierwszym treningu doznał ciężkiego upadku i w konkursie zajął odległe 35. miejsce.

Na grudniowych zawodach w 1961 w Seefeld był drugi, ustanawiając rekord tej skoczni. W sezonie 1961/1962 wziął udział w Turnieju Czterech Skoczni i zajął w nim 5. pozycję z notą 839,4 pkt., tracąc niewiele do podium^[5]. W Oberstdorfie był 13^[6], w Innsbrucku 5.^[7], w Garmisch-Partenkirchen 26^[8], a w Bischofshofen 9.^[9] Przed MŚ w Zakopanem uważany był za kandydata do medalu, na treningach skakał bardzo dobrze, lecz doznał ciężkiego upadku na treningu i nie wystartował^[1]. Nie wrócił już do startów^[2].

Po zakończeniu kariery

Do 1966 Wieczorek był trenerem w LZS Szczyrk, a w latach 1967–1969 opiekował się kadrą narodową^[1]. Zbudował skocznie na Zbójnickiej, Jeziorze i Skalitem, a także igielitową skocznię w Biłej. W latach 70. i 80. pracował w Szkole Sportowej w Szczyrku. Zginął w wypadku samochodowym w Złotych Morawcach na Słowacji, 16 sierpnia 1992 roku, wracając z wakacji, które spędzał na południu Europy^[1][2].

Obecnie co roku organizowane są zawody w skokach narciarskich o Memoriał Olimpijczyków ze Szczyrku: Antoniego Wieczorka, Antoniego Łaciaka, Józefa Huczka i Stefana Przybyły. Ich organizatorem jest Stowarzyszenie Rekreacyjno-Sportowe „Sokół” w Szczyrku. W 1992 w Szczyrku otwarto skocznię Antoś, nazwaną tak na cześć Łaciaka i Wieczorka, o punkcie konstrukcyjnym umiejscowionym na 15 m.

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

1952 Oslo

–

24. miejsce

Starty A. Wieczorka na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca
24.	24 lutego	1952	Oslo	Holmenkollen	indywid.	60,5 m	60,5 m	191,0 pkt	35,0 pkt	Arnfinn Bergmann

Mistrzostwa świata w narciarstwie klasycznym

• Indywidualnie

1958 Lahti

–

35. miejsce

Turniej Czterech Skoczni

4. Turniej Czterech Skoczni
				klas.
–	–	37	–	?
10. Turniej Czterech Skoczni
				klas.
13	5	26	9	5

Sukcesy krajowe

• mistrz Polski w skokach: 1954, 1955^[10]
• wicemistrz Polski w skokach: 1951, 1958, 1960, 1961^[10]

Przypisy

Bibliografia

• Antoni Wieczorek. Sports-Reference.com. [dostęp 2012-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 września 2011)]. (ang.).
• Wojciech Szatkowski: Puchar Świata w skokach narciarskich 2004 – Antoni Wieczorek. archiwum.watra.pl. [dostęp 2011-04-15]. (pol.).
• Legendy polskiego sportu, cz. 1 Białe szaleństwo, Aniela Tajner, fundacja „Gloria Victoribus”, 1991, s. 69–71
• BogdanB. Tuszyński BogdanB., Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2006, HenrykH. Kurzyński, Warszawa: Fundacja Dobrej Książki, [2007?], s. 632, ISBN 978-83-86320-10-3, OCLC 749704893 .