Antoni Wieczorkiewicz (komunista)

Antoni Wieczorkiewicz

podporucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	13 czerwca 1895 Goryń
Data i miejsce śmierci	29 marca 1925 Kołosowo
Przebieg służby
Lata służby	1918−1923
Siły zbrojne	Wojsko Polskie

Antoni Wieczorkiewicz (ur. 13 czerwca 1895^[1] w Goryniu, zm. 29 marca 1925 w Kołosowie koło Stołpców) – podporucznik piechoty Wojska Polskiego, działacz Komunistycznej Partii Robotniczej Polski.

Życiorys

Pierwsze przejawy działalności rewolucyjnej objawił podczas służby wojskowej w 1918 roku, po zakończeniu służby przeszedł do Polskiej Organizacji Wojskowej. W latach 1918–1919 był komendantem Milicji Ludowej w Kozienicach, od 1919 roku ponownie w Wojsku Polskim. Uczestniczył w II powstaniu śląskim, w latach 1919−1923 był członkiem organizacji wojskowej Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. 3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. Pełnił służbę w 34 pułku piechoty w Białej Podlaskiej.

W dniu 2 sierpnia 1923 roku został aresztowany wraz z nieznanym mu osobiście por. Walerym Bagińskim za działalność komunistyczną i organizację zamachów bombowych, które miały miejsce w kwietniu i maju 1923 w Warszawie i Krakowie. Do przewinień Wieczorkiewicza i Bagińskiego dodano również pomoc w przygotowaniach do wysadzenia prochowni w Cytadeli Warszawskiej. Zdarzenie to miało miejsce 13 października 1923 (w czasie gdy obaj oskarżeni byli osadzeni w więzieniu), a śmierć poniosło 25 żołnierzy. Zarówno Bagiński jak i Wieczorkiewicz zostali skazani przez sąd na karę śmierci, którą zamieniono zgodnie z okazanym przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego prawem łaski na 15 lat pozbawienia wolności. Po latach proces okazał się prowokacją, a oskarżyciel i świadek Józef Cechnowski donosicielem policyjnym. Wyrok utrzymano w mocy. Na początku 1925 roku Wieczorkiewicza i Bagińskiego jako działaczy komunistycznych przeznaczono do zaproponowanej przez rząd rosyjski operacji wymiany więźniów politycznych. Skazańcy mieli zostać wymienieni za więzionego przez NKWD byłego konsula RP w Gruzji sędziego Łaszkiewicza z rodziną. Podczas transportu więźniów do punktu granicznego w Kołosowie konwojujący ich policjant Józef Muraszko zastrzelił obu więźniów.

W PRL Antoni Wieczorkiewicz był patronem głównej ulicy warszawskiej dzielnicy Rembertów.

29 marca 1960 roku Minister Obrony Narodowej nadał Oficerskiej Szkole Uzbrojenia w Olsztynie imię por. Walerego Bagińskiego i ppor. Antoniego Wieczorkiewicza^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik oficerski 1923
• Andrzej Garlicki. Po słowie do kłębka. „Polityka”. 40 (2524), s. 76-78, 2005-10-08. POLITYKA Sp. z o.o. S.K.A. (pol.). [dostęp 2014-07-31]. 
• Włodzimierz Kalicki: 8 lutego 1925 Jak garbaty, to z bombą (pol.). W: Gazeta Wyborcza Duży Format [on-line]. Agora S.A., 2009-02-10. [dostęp 2014-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-25)].
• Encyklopedia Warszawy, PWN Warszawa 1975
• Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Warszawa 1968, s. 187

Zobacz też

• Mord na członkach misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża w 1919 roku