Antonina Rożniatowska

Antonina Rożniatowska

Antonina Rożniatowska, przed 1894 r.
Data i miejsce urodzenia	1860 Berdyczów
Data i miejsce śmierci	21 czerwca 1895 Kraków
Miejsce spoczynku	Cmentarz Rakowicki
Zawód, zajęcie	Rzeźbiarka

Medalion z grobu Antoniny Rożniatowskiej, Cmentarz Rakowicki.

A. Rożniatowska, Lotus.

Fr. nagrobka malarza Stanisława Chlebowskiego z Cmentarza Rakowickiego z medalionem autorstwa Antoniny Rożniatowskiej.

Antonina Rożniatowska (ur. 1860 w Berdyczowie, zm. 21 czerwca 1895 w Krakowie) – jedna z pierwszych polskich rzeźbiarek.

Życiorys

Była córką Ludwika i Ludwiki z domu Jachimowicz. Od 1880 mieszkała w Krakowie. Uczyła się rzeźby na Wyższych Kursach dla Kobiet im. A. Baranieckiego pod kierunkiem Stanisława Lipińskiego oraz Marcelego Guyskiego^[1].

Rzeźbiła w marmurze, terakocie, brązie i gipsie. Wykonała dwa posągi Heleny Modrzejewskiej w gipsie w roli Ofelii w 1885 oraz siedzący naturalnej wielkości w 1887. Była autorką 20 popiersi, między innymi Adriana Baranieckiego (1892) dla Muzeum Techniczno-Przemysłowego^[2], Marcelego Guyskiego, śpiewaczki Józefiny Roszkówny, Józefa Blizińskiego (1893 w glinie dla Muzeum Narodowego, 1894 w brązie dla Teatru Słowackiego). Wykonywała rzeźby o tematyce religijnej (Madonna w marmurze kararyjskim z 1884 oraz Mater Dolorosa w terakocie z 1887), rodzajowe (Wajdeolta z 1881^[3], Prządka ukraińska z 1883, Panienka z kotkiem^[4] do wiersza Michała Bałuckiego Raz ujrzałem ją z 1888, Dziewczyna z kurą z 1883) oraz symboliczne (Kwiat Lotosu z 1894^[5]). Wykonała również dwa swoje autoportrety: gipsowe popiersie i medalion z 1894. Jej kompozycje cechuje spokojna forma z cechami neoklasycyzmu. Swoje prace wystawiała w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych od 1883, brała udział w dorocznych konkursach w warszawskiej Zachęcie w latach 1888, 1890 i 1894. Uczestniczyła w Pierwszej Wystawie Sztuki Polskiej w Krakowie zorganizowanej w 1887. Na wystawie sztuki współczesnej we Lwowie otrzymała srebrny medal. Prowadziła wykłady z modelowania dla początkujących na Wyższych Kursach dla Kobiet. Na wystawie pośmiertnej w 1895 TPSP w Krakowie zgromadziło 52 prace artystki. W zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie oprócz prac artystki znajduje się jej portret z 1892 autorstwa Matyldy Meleniewskiej.

Antonina Rożniatowska zmarła w Krakowie w wieku 35 lat, została pochowana na Cmentarzu Rakowickim w Kw XIIB północnej przy alei głównej^[6]. Na nagrobku znajduje się medalion portretowy autorstwa Tadeusza Błotnickiego.

Bibliografia

• Dariusz Kaczmarzyk, Antonina Rożniatowska [hasło w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 32, wyd. Ossolineum, 1989-1991.
• Encyklopedia Krakowa, PWN, 2000.
• Kraków, w pierwszych dniach grudnia 1885 r., "Bluszcz. Pismo tygodniowe ilustrowane dla kobiet" nr 51, Warszawa, 11 (23) grudnia 1885 r., 407 [3]

Linki zewnętrzne

• Portret A. Rożniatowskiej. katalog.muzeum.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
• Antonina Rożniatowska w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. zbiory.mnk.pl.
• Antonina Rożniatowska. M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego.
• Rzeźba polska XIX wieku w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.
• Rożniatowska Antonina. polskaniezwykla.pl.
• Karolina Grodziska. Kultura. „Gazeta Wyborcza”, s. 6, 1999-04-08. Kraków. 

Przypisy