Antonio Banderas

Antonio Banderas
Ilustracja
Antonio Banderas
Imię i nazwisko

José Antonio Domínguez Banderas

Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1960
Malaga

Zawód

aktor, piosenkarz, scenarzysta

Współmałżonek

Ana Leza
(1987-1996; rozwód)
Melanie Griffith
(1996-2015; rozwód)

Lata aktywności

od 1979

Strona internetowa

Antonio Banderas, właściwie José Antonio Domínguez Banderas[1] (ur. 10 sierpnia 1960 w Maladze) – hiszpański aktor, reżyser, producent filmowy, model i piosenkarz. Jeden z największych i najpopularniejszych gwiazd kina hiszpańskiego i amerykańskiego oraz symbol męskiego seksapilu[2]. Występował w produkcjach hiszpańskich, europejskich jak i amerykańskich takich jak Zabójcy (1995), Evita (1996), Wywiad z wampirem (1994), Filadelfia (1993), Desperado (1995), Maska Zorro (1998), Mali agenci (2001), Wytańczyć marzenia (2006) czy Niezniszczalni 3 (2014). Laureat Złotej Palmy w Cannes dla najlepszego aktora za rolę w filmie Ból i blask Pedro Almodovara[3]. Za ten sam film nominowany do Oscara w kategorii dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[4].

18 października 2005 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6801 Hollywood Boulevard[5][6].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Maladze[7] w rodzinie rzymskokatolickiej jako syn nauczycielki doñi Any Banderas (zm. 4 listopada 2017 w wieku 84 lat[8]) i policjanta Guardia Civil José Domíngueza (zm. 2 lutego 2008 w wieku 87 lat). Dorastał wraz z młodszym bratem Francisco Javiarem Banderasem „Chico”.

Początkowo chciał zostać zawodowym piłkarzem, ale zakończył treningi po tym, jak w wieku 14 lat złamał nogę[9]. Kiedy rok później zobaczył na scenie musical Hair, postanowił, że zostanie aktorem. W 1974 ukończył School of Dramatic Art w Madrycie[10].

Kariera

Opuścił szkołę i w wieku 19 lat udał się do Madrytu w celu rozpoczęcia kariery w hiszpańskim przemyśle filmowym. W 1980 związał się z hiszpańskim Teatrem Narodowym[11]. Z powodu cenzury politycznej za rządów Francisco Franco został aresztowany przez hiszpańską policję za udział w sztuce Bertolta Brechta i całą noc spędził na policji[12]. Podczas pracy z małym zespołem teatralnym, z którym dawał występy na ulicy, miał trzy lub cztery takie aresztowania. Dorabiał jako kelner, pracował w sklepie i małym kinie La Movida Madrileña, a także jako model (174 cm wzrostu)[13] dla firmy Ralph Lauren i domu mody Gucci.

Po debiucie na scenie w sztuce Los Tarantos (1981) i na ekranie w filmie Sztuczne rzęsy (Pestanas postizas, 1982), zagrał w pięciu obrazach Pedro Almodóvara: komedii Labirynt namiętności (Laberinto de pasiones, 1982) u boku Imanola Ariasa, dreszczowcu Matador (Matador, 1986) z Carmen Maurą jako nadpobudliwy i wrażliwy Ángel Giménez, melodramacie Prawo pożądania (La Ley del Deseo, 1987) w roli heteroseksualnego wdającego się w miłość homoseksualną nieprzewidywalnego Antonia Beníteza, komediodramacie Kobiety na skraju załamania nerwowego (Mujeres al borde de un ataque de nervios, 1988) jako słodki Carlos oraz dramacie kryminalnym Zwiąż mnie (!Átame!, 1990) w roli zdesperowanego Ricky’ego.

W 1991 roku pojawił się na planie filmu dokumentalnego z trasy koncertowej Madonny W łóżku z Madonną (Madonna: Truth or Dare). Po raz pierwszy wystąpił w hollywoodzkiej produkcji – dramacie muzycznym Królowie mambo (The Mambo Kings, 1992) u boku Armanda Assante. W dramacie Jonathana Demme’a Filadelfia (Philadelphia, 1993) zagrał partnera prawnika-nosiciela wirusa HIV (Tom Hanks). Ogromnym sukcesem okazała się rola wędrowca-samotnika, muzyka z futerałem na gitarę wypełnionym bronią, który przemierza Meksyk w poszukiwaniu morderców swej ukochanej w gangsterskim filmie akcji Roberta Rodrigueza Desperado (1995). W filmie muzycznym będącym adaptacją musicalu Andrew Lloyda Webbera i Tima Rice’a Evita (1996) z Madonną jako narrator ujawnił swoje zdolności wokalne. Pochlebne recenzje przyniosła mu kreacja Alejandro Murriety, czyli Zorro w filmie przygodowym Martina Campbella Maska Zorro (The Mask of Zorro, 1998) z Anthonym Hopkinsem i Catherine Zetą-Jones.

Zadebiutował jako reżyser komediodramatu Wariatka z Alabamy (Crazy in Alabama, 1999) z Melanie Griffith, Davidem Morse, Lucasem Black, Cathy Moriarty, Meatem Loafem, Robertem Wagnerem i Elizabeth Perkins.

Użyczył głosu Kotu w Butach w filmie Shrek 2 (2004), jego sequelach Shrek Trzeci (2007) i Shrek Forever (2010) oraz spin-offie Kot w butach (2011).

W serialu National Geographic Geniusz: Picasso (Genius: Picasso, 2017) wcielił się w postać Pabla Picassa u boku Geoffreya Rusha (Albert Einstein), Michaela McElhattona (Philipp Lenard), Ralpha Browna (Max Planck), Roberta Lindsaya (Hermann Einstein), T.R. Knighta (J. Edgar Hoover) i Emily Watson (Elsa Einstein). Za rolę starzejącego się reżysera w Bólu i blasku (2019) Pedro Almodóvara otrzymał nagrodę aktorską na 72. MFF w Cannes.

Życie prywatne

27 lipca 1987 poślubił Anę Lezę, z którą rozwiódł się w 1996. 14 maja 1996 ożenił się z Melanie Griffith, z którą ma córkę Stellę del Carmen (ur. 24 września 1996 w Marbella)[14]. Jest ojczymem Alexandra Bauera i Dakoty Mayi Johnson. 4 grudnia 2015 doszło do rozwodu[15].

Został honorowym legionistą Hiszpańskiej Legii Cudzoziemskiej i przez kilka lat w każdy Wielki Czwartek brał udział w ceremonii Traslado del Cristo de la Buena Muerte, podczas której legioniści wynosili ze swojego kościoła garnizonowego w Maladze na wyprostowanych dłoniach potężny krucyfiks, śpiewając hymn Legii „El novio de la muerte”[16].

Nagrody i nominacje

RokNagrodaKategoriaFilmRezultat
1987GOYANajwiększa nadzieja – najlepszy aktorMatadorNominacja
1991Najlepszy aktorZwiąż mnieNominacja
1997Najlepszy aktorZbyt wieleNominacja
Złoty GlobNajlepszy aktor w komedii lub musicaluEvitaNominacja
1998European Film AwardsNajlepszy aktor europejskiMaska ZorroWygrana
1999Złoty GlobNajlepszy aktor w komedii lub musicaluNominacja
ALMA AwardWybitny aktor filmu fabularnegoWygrana
European Film AwardsWybitny aktor filmu fabularnegoWariatka z AlabamyWygrana
2000ALMA AwardWybitny aktor filmu fabularnegoTrzynasty wojownikWygrana
Wybitny reżyser filmu fabularnegoWariatka z AlabamyWygrana
Złote LwyNominacja
2004EmmyNajlepszy aktor w serialu lub filmie telewizyjnymPancho Villa we własnej osobieNominacja
Złoty GlobNajlepsza rola męska w serialu lub filmie telewizyjnymNominacja
2005MTV Movie AwardNajlepsza rola komediowaShrek 2Nominacja
2019Złota PalmaNajlepsza pierwszoplanowa rola męskaBól i blaskWygrana
2020OscarNajlepsza pierwszoplanowa rola męskaNominacja

Filmografia

RokFilmRolaReżyser
1982Sztuczne rzęsy (Pestañas postizas)Antonio JuanEnrique Belloch
Labirynt namiętności (Laberinto de pasiones)SadecPedro Almodóvar
1983Y del seguro... líbranos Señor!PipiAntonio del Real
1984Sprawa Almery (El caso Almería)Juan LuquePedro Costa
Pan Galindez (El señor Galíndez)EduardoRodolfo Kuhn
Szczudła (Los zancos)AlbertoCarlos Saura
1985Dwór Faraona (La corte de Faraón)Fray JoséJosé Luis García Sánchez
Réquiem por un campesino españolPacoFrancesc Betriu
Caso CerradoPresoSteven Feldman
1986Układanka (Puzzle)AndrésLluís Josep Comerón
27 godzin (27 horas)RafaMontxo Armendáriz
Matador (Matador)ÁngelPedro Almodóvar
Delirios de amorkochanek JaimeCristina Andreu
1987Así como habían sidoDamiánAndrés Linares
Prawo pożądania (La ley del deseo)Antonio BenítezPedro Almodóvar
1988Kobiety na skraju załamania nerwowego (Mujeres al borde de un ataque de nervios)Carlos
Kobieta twojego życia (La Mujer de tu vida: La mujer feliz)Antonio LópezGonzalo Suárez, José Miguel Ganga
El placer de matarLuisFélix Rotaeta
Bâton RougeAntonioRafael Monleón
1989Bajarse al moroAlbertoFernando Colomo
El actoCarlosHéctor Faver
Biała gołębica (La Blanca Paloma)MarioJuan Miñón
Si te dicen que caíMarcosVicente Aranda
1990Zwiąż mnie (!Átame!)RickyPedro Almodóvar
Pod wiatr (Contra el viento)JuanPaco Periñán (w napisach: Francisco Periñán)
1991W łóżku z Madonną (Madonna: Truth or Dare, In Bed with Madonna)w roli samego siebieAlek Keshishian, Mark Aldo Miceli
Terranova (Terra Nova)AntonioCalogero Salvo
1992Królowie mambo (The Mambo Kings)Néstor CastilloArne Glimcher
1993Benito (Il Giovane Mussolini, TV)Benito MussoliniGianluigi Calderone
Dom dusz (The House of the Spirits)Pedro Tercero GarcíaBille August
Zniewaga (¡Dispara!)MarcosCarlos Saura
Filadelfia (Philadelphia)Miguel ÁlvarezJonathan Demme
1994Wywiad z wampirem (Interview with the Vampire: The Vampire Chronicles)wampir ArmandNeil Jordan
De amor y de sombraFranciscoBetty Kaplan
1995:Zabójcy (Assassins)Miguel BainRichard Donner
Nigdy nie rozmawiaj z nieznajomym (Never Talk to Strangers)Tony RamirezPeter Hall
DesperadoEl Mariachi (Manito)Robert Rodriguez
Cztery pokoje (Four Rooms)mąż (odc. „The Misbehavers”)Robert Rodriguez
Rapsodia Miami (Miami Rhapsody)AntonioDavid Frankel
Zbyt wiele (Two Much)Art DodgeFernando Trueba
1996EvitaChe GuevaraAlan Parker
1998Maska Zorro (The Mask of Zorro)Alejandro Murrieta/ZorroMartin Campbell
1999Kumpel do bicia (Play It to The Bone)César DomínguezRon Shelton
Trzynasty wojownik (The 13th Warrior)Ahmad ibn FadlanJohn McTiernan
Parada oszustów (The White River Kid)Morales PittmanArne Glimcher
2001Mali agenci (Spy Kids)Gregorio „Greg” CortezRobert Rodriguez
Grzeszna miłość (Original Sin)Luís VargastMichael Cristofer
Pytanie do Boga (The Body)ks. Matt GutiérrezJonas McCord
2002FridaDavid Alfaro SiqueirosJulie Taymor
Mali agenci 2: Wyspa marzeń (Spy Kids 2: Island of Lost Dreams)Gregorio „Greg” CortezRobert Rodriguez
Ballistic (Ballistic: Ecks vs. Sever)agent Jeremiah EcksWych Kaosayananda
Femme FataleNicolas BardoBrian De Palma
2003Pewnego razu w Meksyku: Desperado 2 (Once Upon a Time in Mexico)El MariachiRobert Rodriguez
Mali agenci 3D: Trójwymiarowy odjazd (Spy Kids 3: Game Over)Gregorio „Greg” Cortez
Mroczna Argentyna (Imagining Argentina)Carlos RuedaChristopher Hampton
Pancho Villa we własnej osobie (And Starring Pancho Villa as Himself)Pancho VillaLarry Gelbart
2004Shrek 2Kot w butach (dubbing)Andrew Adamson, Kelly Asbury, Conrad Vernon
2005Legenda Zorro (The Legend of Zorro)Don Alejandro de la Vega/ZorroMartin Campbell
2006Wytańczyć marzenia (Take the Lead)Pierre DulaineLiz Friedlander
Miasto śmierci (Bordertown)Alfonso DiazGregory Nava
2007Shrek TrzeciKot w butach (dubbing)Chris Miller, Raman Hui
2008Niewinna (The Other Man)RalphRichard Eyre
Centralne biuro uwodzenia (My Mom's New Boyfriend)Tommy Lucero/MartinezGeorge Gallo
2009Złodziejski kodeks (Thick as Thieves)Gabriel MartinMimi Leder
2010Poznasz przystojnego bruneta (You Will Meet a Tall Dark Stranger)Greg ClementeWoody Allen
Shrek Forever (Shrek Forever After)Kot w butach (dubbing)Mike Mitchell
2011Kot w butach (Puss in boots)Kot w butach (dubbing)Chris Miller
Skóra, w której żyję (La piel que habito)dr LedgardPedro Almodóvar
Mali agenci 4D: Wyścig z czasem (Spy Kids: All the Time in the World)Gregorio CortezRobert Rodriguez
Ścigana (Haywire)RodrigoSteven Soderbergh
2012Ruby SparksMortJonathan Dayton i Valerie Faris
2013Maczeta zabija (Machete Kills)El CamaleónRobert Rodriguez
Rysiek Lwie Serce (Justin y la espada del valor)Sir Clorex (głos)Manuel Sicilia
2014Niezniszczalni 3 (The Expendables 3)GalgoPatrick Hughes
2015SpongeBob: Na suchym lądzieBurgerobrody (głos)Paul Tibbitt
2016AltamiraMarcelino Sanz de SautuolaHugh Hudson
2017Czarny motyl (Black Butterfly)Paul LopezBrian Goodman
Ochroniarz (Security)Eduardo „Eddie” DeaconAlain Desrochers
Acts of VengeanceFrank ValeraIsaac Florentine
2018To właśnie życie (Life Itself)Pan SaccioneDan Fogelman
2019Ból i blask (Dolor y gloria)Salvador MalloPedro Almodóvar
Pralnia (The Laundromat)Ramón FonsecaSteven Soderbergh
LamborghiniFerruccio LamborghiniBobby Moresco
2020Doktor Dolittle (Dolittle)Król RassouliStephen Gaghan
2021Boscy (Competencia oficial)Félix RiveroMariano Cohn i Gastón Duprat
Bodyguard i żona zawodowca (The Hitman's Wife's Bodyguard)Aristotle PapadopolousPatrick Hughes

Przypisy

  1. Patronato | Fundación Lágrimas y Favores. fundacionlagrimasyfavores.org. [dostęp 2017-08-10]. (hiszp.).
  2. Antonio Banderas - Najnowsze informacje. Wirtualna Polska. [dostęp 2012-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)]. (pol.).
  3. „Ból i blask” pedro Almodovara hiszpańskim kandydatem do Oscara, Wprost, 6 września 2019 [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  4. Evan Real, Oscars: Antonio Banderas and Scarlett Johansson Among First-Time Nominees, Hollywood Reporter, 13 stycznia 2020 [dostęp 2020-03-28] (ang.).
  5. Antonio Banderas. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-28]. (ang.).
  6. Kevin Patrick Day: Hollywood Star Walk: Antonio Banderas. „Los Angeles Times”, 2010-03-01. [dostęp 2022-08-28]. (ang.).
  7. Antonio Banderas. ČSFD.cz. [dostęp 2017-08-02]. (cz.).
  8. La madre de Antonio Banderas ha muerto a los 84 años. informalia.eleconomista.es. [dostęp 2017-11-21]. (hiszp.).
  9. Antonio Banderas (10 de Agosto de 1960). Filmow. [dostęp 2017-08-02]. (port.).
  10. Antonio Banderas Biography (1960-). Film Reference. [dostęp 2017-08-02]. (ang.).
  11. Antonio Banderas. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-08-02]. (ang.).
  12. Spanisch Actors: Antonio Banderas. don Quijote UK. [dostęp 2017-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-03)]. (ang.).
  13. Personalidade: Antonio Banderas (Espanha). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-02]. (port.).
  14. Heidi Parker, Jessica Rach (2017-05-31): Stella Banderas shows off her bikini body in Italy. „Daily Mail”. [dostęp 2017-08-02]. (ang.).
  15. Kathy Ehrich: Melanie Griffith to Receive $65,000 Monthly Spousal Support as Antonio Banderas Divorce Is Finalized. „People”, 8 grudnia 2015. [dostęp 2017-08-02]. (ang.).
  16. Jueves Santo (2013-03-28): La Legión ensalza al Cristo de la Buena Muerte en su traslado. „El Mundo”. [dostęp 2017-08-02]. (hiszp.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Antonio Banderas 3 (49491445488).jpg
Autor: John Mathew Smith & www.celebrity-photos.com from Laurel Maryland, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
Fords theater Wash D.C. 1997