Antonio Pollaiuolo

Antonio Pollaiuolo

Podobizna na ilustracji w Żywotach najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów Giorgio Vasariego z 1568 roku
Data urodzenia	ok. 1429-1432
Data śmierci	4 lutego 1498
Dziedzina sztuki	malarstwo, złotnictwo
Epoka	włoski renesans quattrocenta

Antonio Pollaiuolo znany także jako Antonio di Jacopo, Antonio del Pollaiolo (ur. ok. 1429-1432, zm. 4 lutego 1498) – włoski złotnik, malarz, grafik i rzeźbiarz renesansowy, tworzący w epoce quattrocenta.

Twórczość

Starszy brat malarza Piera Pollaiuolo, z którym prowadził we Florencji pracownię. Obrazy bracia wykonywali wspólnie – Antonio prawdopodobnie robił szkice, a Piero wykańczał dzieła. Antonio złotnictwa miał uczyć się u Ghibertiego, rzeźby u Donatella, a malarstwa u Uccella (Vasari podaje natomiast, że malarstwa uczył go brat).

W liście z 1494 roku Antonio Pollaiuolo napisał o namalowanych wraz z bratem w 1460 roku obrazach dla Piera de'Medici, przedstawiających czyny Herkulesa. Dzieła te nie zachowały się do dziś. Znane są jedynie dwa małe obrazki, przypisywane Antoniowi i uważane za inspirowane tymi zaginionymi obrazami. Są to: Herkules pokonujący Anteusza (10,5×16 cm) i Herkules walczący z hydrą (17×12 cm). Już na podstawie tych dwóch ekspresyjnych dzieł widać, że artysta był zainteresowany ruchem i anatomią. Vasari napisał:

Był on pierwszym, który zajął się w sposób tak nowoczesny anatomią, dokonując licznych sekcji ciała ludzkiego, by zobaczyć ich budowę wewnętrzną; pokazał, jak należy szukać mięśni oraz jaki miały kształt i układ w postaci. Te poszczególne studia postaci złożyły się na sławną "Bitwę nagich postaci"^[1].

Owa Bitwa to miedzioryt z ok. 1470-1475, ukazujący dziesięciu walczących ze sobą, nagich młodzieńców, potwierdzający szczególną skłonność Antonia Pollaiuolo do oddawania ruchu i dramatyzmu. Jego innym dziełem jest oraz ze św. Sebastianem o kompozycji piramidalnej. Punkt widzenia umieszczony jest wysoko. W tle, za sceną męczeństwa Sebastiana, Pollaiuolo w drobiazgowy sposób ukazał pejzaż. Uwagę poświęcił także oddaniu napięciu mięśni, towarzyszącemu napinaniu łuku. Wedle tradycji był pierwszym artystą (przed Leonardem da Vinci) przeprowadzającym sekcje zwłok aby lepiej poznać mięśnie człowieka.

Jemu lub Pierowi przypisuje się pełnego elegancji Dawida z głową Goliata (Staatliche Museen) o wysublimowanej kolorystyce. Za ich wspólne dzieło uważa się Tobiasza z archaniołem Rafałem, cechującego się wyrafinowaniem i ozdobnością.

Antoniowi Pollaiuolo przypisuje się autorstwo rzeźb Romulusa i Remusa, dołączonych w XV w. do rzeźby wilczycy kapitolińskiej.

Dzieła

ilustracja	tytuł	czas powstania	technika i wymiary	miejsce przechowywania
	Herkules pokonujący Anteusza[2]	ok. 1460-1470	tempera na desce	Galeria Uffizi, Florencja
	Apollo i Dafne	prawdopodobnie 1470-80[3]	olej na desce, 29,5 × 20 cm	National Gallery w Londynie
	Męczeństwo św. Sebastiana razem z Pierem del Pollaiolo	ukończony 1475	olej na płótnie, 291,5 × 202,6 cm	National Gallery w Londynie
	Bitwa nagich mężczyzn	prawdopodobnie 1465[4]	sztych, 38,4 × 58,9 cm	Metropolitan Museum of Art
	Herkules walczący z hydrą[2]	ok. 1475	tempera na desce	Galeria Uffizi, Florencja
	Tobiasz z archaniołem Rafałem	3. trzydziestolecie XV w.	deska	Galleria Sabauda w Turynie

Przypisy

Bibliografia

• Adam Bochnak, Historia sztuki nowożytnej, t. I, Warszawa-Kraków: PWN, 1985.
• Renesans w sztuce włoskiej, red. R. Toman, 2007.
• Zygmunt Waźbiński, Malarstwo quattrocenta, Warszawa: Wyd. Artystyczne i Filmowe, 1972.

Linki zewnętrzne

• Obrazy i rzeźby artysty (ang.)