Antonio Stradivari

Ten artykuł od 2010-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Antonius Stradivarius

Antonio Stradivari

Data i miejsce urodzenia	ok. 1643 Cremona
Data i miejsce śmierci	18 grudnia 1737 Cremona
Zawód, zajęcie	lutnik
Narodowość	włoska

Antonio Stradivari w swej pracowni

Antonio Stradivari, Antonius Stradivarius (ur. 1643 lub 1644 w Cremonie, zm. 18 grudnia 1737 tamże) – włoski lutnik, przedstawiciel kremońskiej szkoły lutniczej, jeden z najwybitniejszych budowniczych instrumentów w historii lutnictwa.

Życiorys

Rozpoczął naukę jako rzeźbiarz. W latach 60. XVII w. miał kontakt z instrumentami Nicoli Amatiego. Mało prawdopodobne, że był jego uczniem. Najwcześniejszy instrument, który przetrwał do dziś, pochodzi z roku 1666. Pod wpływem Amatiego pozostał do lat 80., kiedy to jego styl zaczął się zmieniać. Poszukiwania i eksperymenty, m.in. wydłużone skrzypce z lat 90., charakteryzują ten okres. Początek XVIII stulecia to wybór dojrzałej i konsekwentnej formy. Z pierwszych 20 lat XVIII wieku pochodzą najznakomitsze okazy Stradivariego. Najsłynniejszym instrumentem Stradivariego są skrzypce „Mesjasz”, które od ukończenia w roku 1716 pozostały w posiadaniu Stradivariego i prawie niedotknięte zębem czasu dotrwały do naszych czasów. Jedyne zmiany w instrumencie wykonał XIX-wieczny francuski lutnik Jean-Baptiste Vuillaume. Obecnie wystawione są w angielskim muzeum Ashmolean w Oksfordzie. Pod koniec życia nadal eksperymentował. Niesłabnąca inspiracja 90-letniego lutnika owocowała co roku kilkoma instrumentami. Z tego okresu pochodzą takie sławy, jak wiolonczela „de Munck” (1730) lub skrzypce ‘ex-Kreisler’. Wraz ze swoimi uczniami i synami wykonał ponad 1000 instrumentów smyczkowych (głównie skrzypiec, a także altówki i wiolonczele). Popularnie nazywa się jego instrumenty stradivariusami, co jest nawiązaniem do treści jego karteczek rozpoznawczych.

Instrumenty

Stradivariusy uważane są za największe osiągnięcia lutnicze, stanowiły one wzór dla instrumentów wielu późniejszych lutników. Muzycy jednak wolą grać na innych skrzypcach, głównie współczesnych, gdy nie wiedzą, który z instrumentów został wykonany przez Stradivariusa^[1]. Wiele instrumentów zyskało prawdziwą sławę i własną nazwę, np. Mesjasz, Delphin, Herkules (własność E. Ysaÿa), The Emperor (własność J. Kubelíka). Pierwszym instrumentem, który przebił się do Europy był instrument używany przez Viottiego z 1709 roku.

Większość sławnych wirtuozów grała na instrumentach Stradivariego bądź Guarneriego del Gesù. Na instrumentach Stradivariego grali Polacy, m.in. Wieniawski, Lipiński, Młynarski, Huberman (którego skrzypce skradziono w latach 30. XX wieku i odnaleziono w 80., następnie odrestaurowane przez Londyńską firmę J&A Beare, obecnie warte kilka milionów funtów są własnością skrzypka Joshui Bella). Instrumenty te noszą imiona od swoich sławnych właścicieli. Na skrzypcach z 1717 roku zwanych Sasserno, grywał Henryk Wieniawski. Na skrzypcach Gibson z 1713 grał Bronisław Huberman. Skrzypce Stradivarius miał w swojej kolekcji Michał Kleofas Ogiński (później nabył je wirtuoz francuski Ch. Lafont). Instrument Stradivariego, pochodzący z kolekcji łódzkiego fabrykanta, po wojnie został ukradziony przez Rosjan. Grał na nim Igor Ojstrach (władze ZSRR nigdy nie zwróciły skrzypiec do Polski). Można odnotować, że bezpośrednio od Stradivariego zamówił w roku 1715 skrzypce król Polski August II. Skrzypce są obecnie znane pod nazwą „Polski Król”.

Ceny stradivariusów nieustannie rosną – kształtuje je rynek dzieł sztuki. Obecnie posiadaczem największej liczby oryginalnych instrumentów Stradivariego oraz kolekcji innych włoskich instrumentów jest Stewart Pollens.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Lista najdroższych skrzypiec na świecie, w tym: The Lady Tennant (1699), „The Hammer Stradivarius” (1707), „The Molitor Stradivarius” (1697), „The Lady Blunt” (1721), „The Messiah Stradivarius” (1716); Portal Polskie Lutnictwo, 31 sierpnia 2015