Antoniusz i Kleopatra

Pierwsza strona dramatu w folio z 1623

Antoniusz i Kleopatra (ang. Antony and Cleopatra) – tragedia Williama Shakespeare’a w pięciu aktach powstała w latach 1606–1607.

Pierwsza inscenizacja tej sztuki miała miejsce prawdopodobnie w 1606 roku^[1]. Po raz pierwszy wydana została drukiem w 1623 roku, w Pierwszym Folio.

Bibliografia

Tworząc Antoniusza i Kleopatrę, Shakespeare opierał się na różnorodnych źródłach – z pewnością jednym z nich jest Żywot Marka Antoniusza pochodzący z Żywotów sławnych mężów Plutarcha, w tłumaczeniu Thomasa Northa z 1597 roku^[2].

Przegląd treści

Akcja utworu toczy się w Italii, a także w Egipcie, po śmierci Cezara, obejmuje okres dziesięciu lat. W dziele przedstawiony został historyczny spór pomiędzy Antoniuszem i Kleopatrą a Oktawianem Augustem. Shakespeare zachował podstawowe fakty historyczne, jednak część z nich zmodyfikował na potrzeby utworu – taki zabieg zastosował, obarczając Kleopatrę winą za porażkę w bitwie pod Akcjum, mimo że historia nie stwierdza tego jednoznacznie^[3].

Postaci

• Marek Antoniusz – ambitny żołnierz, myśląc, że Kleopatra nie żyje, sam popełnia samobójstwo
• Oktawiusz Cezar – przybrany syn Cezara, pogromca Antoniusza
• Kleopatra – królowa Egiptu; popełnia samobójstwo nie chcąc dostać się w ręce Cezara
• Emiliusz Lepidus – członek triumwiratu uwięziony przez Oktawiusza
• Sekstus Pompejusz – syn Pompejusza Wielkiego
• Wentydiusz
• Eros
• Eufroniusz
• Agryppa
• Dolabella
• Wróżbiarz
• Mardian
• Demetriusz i Filo
• Oktawia

Ekranizacje

Po raz pierwszy ten dramat Shakespeare’a został przeniesiony na ekran w 1972 roku. Reżyserem był Charlton Heston, który zagrał także rolę Antoniusza. W 1981 roku w studiach BBC powstał film telewizyjny Antoniusz i Kleopatra; jego reżyserem był Jonathan Miller, zaś w głównych rolach wystąpili Colin Blakely i Jane Lapotaire.

Zobacz też

• ekranizacje dzieł Williama Shakespeare’a
• chronologia powstawania dzieł Williama Shakespeare’a

Przypisy

Bibliografia

• Leslie Dunton-Downer, Alan Riding: Szekspir. Warszawa: Hachette Livre, 2005. ISBN 83-7184-496-4.

Linki zewnętrzne

• Tekst utworu (ang.)
• Wszystkie polskie XIX-wieczne przekłady Antoniusza i Kleopatry wraz z omówieniami okoliczności ich powstania dostępne są w repozytorium cyfrowym Polski Szekspir UW.
• Polskie wydania dramatu w bibliotece Polona
• Antoniusz i Kleopatra w tłumaczeniu Władysława Tarnawskiego w bibliotece Wolne Lektury