Antraknoza fasoli

Objawy na strąku

Antraknoza fasoli (ang. anthracnose of bean[1]) – grzybowa choroba fasoli (Phaseolus) wywoływana przez Colletotrichum lindemuthianum. Należy do grupy antraknoz[2].

Występowanie i szkodliwość

Choroba jest szeroko rozprzestrzeniona na świecie, zwłaszcza na obszarach o klimacie umiarkowanym. W Polsce jest pospolita i pojawia się na różnych gatunkach fasoli. Powoduje zmniejszenie wielkości nasion oraz plonu. Wyrządzane szkody są zależne od warunków pogodowych oraz uprawianych odmian. W szczególnie sprzyjających chorobie warunkach plon może się zmniejszyć o kilkadziesiąt procent[3]. Choroba w niewielkim tylko stopniu poraża fasole tyczne, gdyż woda szybko z nich ścieka[4].

Objawy

Wzdłuż nerwów liści oraz na przylegających do nich tkankach pojawiają się rdzawobrunatne przebarwienia. Podobne, ale mające postać smug przebarwienia pojawiają się także na ogonkach liściowych i na łodygach. Na strąkach mają postać owalnych, wklęsłych plam z czerwonobrunatną obwódką. Patogen rozprzestrzenia się również na nasiona. Powstają na nich podobne plamy jak na strąkach. Przy niewielkim natężeniu choroby plamy na nasionach są żółte, lub niewidoczne. W środkowej części plam na strąkach liściach i łodygach powstają drobne beżowe wypukłości. Są to acerwulusy, w których wytwarzane są zarodniki konidialne[3].

Gdy do siewu użyte zostanie zakażone ziarno, patogen atakuje wyrastające z niego siewki. Brunatnieją one i zamierają zaraz po wykiełkowaniu, lub chorują – na podliścieniowej części łodygi oraz na liścieniach pojawia się na nich zgorzel. Ma postać brunatnych, wklęsłych plam otoczonych ciemnobrunatną obwódką[3].

Epidemiologia

Choroba przezimowuje głównie w porażonych nasionach, oraz w niewielkim stopniu na pozostałych w ziemi resztkach roślin fasoli. Są one źródłem infekcji pierwotnej. Choroba rozprzestrzenia się także przez zarodniki konidialne wytwarzane w acerwulusach. Roznoszone są przez krople wody podczas deszczu lub deszczowania i są źródłem infekcji wtórnych. Młode części rośliny są bardziej podatne na zakażenie. Chorobie sprzyja duża wilgotność powietrza i temperatura; optymalna dla rozwoju choroby wynosi około 20 °C, ale choroba rozwija się przy temperaturze od 13 do 26 °C[3].

Ochrona

Zapobiega się chorobie i zwalcza ją poprzez:

  • uprawianie odpornych odmian fasoli,
  • płodozmian. Przerwy w uprawie fasoli na tym samym polu powinny wynosić co najmniej 4 lata,
  • zaorywanie pozostałych po zbiorze resztek fasoli,
  • zaprawianie nasion. Można do tego celu stosować fungicydy ditiokarbaminianowe (mankozeb), benzimidazolowe (karbendazym) i oksatinokaroksyamidowe (mankozeb) lub biopreparaty (np. sok z grejpfruta),
  • w razie potrzeby opryskiwanie roślin biopreparatami lub fungicydami (Kaptan 50 WP, Dithane 75 WG. Miedzian i inne)[3][4].

Przypisy

  1. ↑ EPPO Global Database [dostęp 2022-08-06].
  2. ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  3. ↑ a b c d e Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Choroby roślin uprawnych, t. 2, Poznań: PWRiL, 2011, s. 290,291, ISBN 978-83-09-01077-7.
  4. ↑ a b Gerard Meudec, Jean-Yves Prat, Denis Retournard, Choroby i szkodniki warzyw, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Delta W-Z”, ISBN 83-7175-543-0.

Media użyte na tej stronie

Colletotrichum lindemuthianum.jpg
Autor: David B. Langston, University of Georgia, Bugwood.org, Licencja: CC BY 3.0
Bean anthracnose

Colletotrichum lindemuthianum on lima bean

Large, brick red to brown, irregular shaped splotches on pods. Small, thin lesions of the same color can be seen on stems. Causes irregular seed development.