Antropocentryzm

Antropocentryzm (z gr. anthropos – człowiek i gr. kentron – środek koła[1]) – pogląd filozoficzny i religijny, według którego człowiek stanowi centrum i cel Wszechświata[2]. Prekursorami antropocentryzmu poznawczego byli sofiści, od których pochodzi określenie – „człowiek jest miarą wszechrzeczy[3].

Antropocentryzm można przedstawić z trzech punktów widzenia[4]:

  • w znaczeniu teoriopoznawczym termin ten oznacza styl filozofowania polegający na przyjmowaniu ludzkiej perspektywy – tzn. analizowaniu wszystkich zjawisk z punktu widzenia odbioru ich przez człowieka i odrzucaniu rozumowań wychodzących poza ludzką percepcję jako poznawczo nieuprawnionych lub pozbawionych praktycznego znaczenia.
  • w znaczeniu ontologicznym antropocentryzm zakłada, że człowiek jest centrum Wszechświata, który jest celowo tak skonstruowany, aby umożliwić istnienie człowieka. W skrajnej postaci antropocentryzm przyjmuje, że celem istnienia Wszechświata jest człowiek, i że stanowi on ostateczny i najdoskonalszy produkt ewolucji Wszechświata.
  • w znaczeniu etycznym określa człowieka jako jedyny byt, który posiada wartości moralne.

Formy antropocentryzmu

Zobacz też

Przypisy

  1. Encyklopedia Humanisty. Wydawnictwo IBIS, Poznań 2010, s.22.
  2. antropocentryzm. sjp.pwn.pl.
  3. H. James Birx: Encyclopedia of Anthropology. Sage, 2005, s. 83. ISBN 978-0-7619-3029-7.
  4. Serenella Iovino, Roberto Marchesini, Eleonora Adorni: Relations. Beyond Anthropocentrism - Vol. 4, No. 2 - November 2016. LED Edizioni Universitarie, 2016, s. 176-177. ISBN 978-88-7916-803-8.