Antropopresja

Antropopresja – ogół działań człowieka (zarówno planowych i przypadkowych) mających wpływ na środowisko przyrodnicze^[1].

Antropopresja może być scharakteryzowana poprzez różne skale intensywności i zasięgu przestrzennego, co ma najczęściej aspekt negatywny, np.: hałas, zanieczyszczenie powietrza i wód, wyrąb lasów, wypas nadmiernej liczby zwierząt.

Czynniki antropopresji, czyli czynniki antropogeniczne – czynniki związane z każdą formą pośredniego lub bezpośredniego wpływu człowieka na środowisko i bytujące w nim rośliny i zwierzęta. Na terenach użytkowanych rolniczo jest to całokształt działalności związanej z produkcją roślinną i zwierzęcą. Działalność rolnicza, podporządkowana nadrzędnemu celowi, tj. maksymalizacji produkcji, często prowadzi do degradacji środowiska (np. w wyniku nadmiernej chemizacji). W rezultacie działalności pozarolniczej również zachodzą niekorzystne zmiany, np. zmniejszanie powierzchni użytków rolnych na korzyść gospodarki komunalnej i zabudowy przemysłowej, skażenie atmosfery, wody i gleby przez przemysł, zachwianie stosunków wodnych w glebie wskutek pogłębiania rzek lub wadliwej melioracji. Na terenach użytkowanych rolniczo jest to całokształt działalności związanej z produkcją roślinną i zwierzęcą, a na terenach uprzemysłowionych - z przemysłem.

Rodzaje antropopresji – konkretne oddziaływania człowieka na środowisko, np. zanieczyszczenie wody, emisja hałasu, zaśmiecanie, wycinanie lasu, emisja zanieczyszczeń powietrza.

Skutkami antropopresji są rozmaite przemiany środowiska, zwane ogólnie jego degradacją np.zatrucie wody, wyjałowienie gleby, zniszczenie pokrywy roślinnej. Innymi efektami antropopresji może być np. zaburzenie funkcjonowania stad zwierząt. Aby temu zapobiegać, stosuje się:

• ochronę środowiska w postaci zakładania parków narodowych, rezerwatów, oczyszczania środowiska
• umiejętne gospodarowanie np. zalesianie, rekultywacja, racjonalne użytkowanie gleb.

Przypisy

Bibliografia

• Podgórski Zbigniew: Antropopresja wywołana funkcjonowaniem młynów wodnych na przykładzie wschodniej części Kotliny Grudziądzkiej, Dolina Dolnej Wisły. Wrocław : Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2004. Czasopismo Geograficzne, 2004, 75, 1-2. Literatura s. 77-81.
• RyszardR. Janikowski RyszardR., Zarządzanie antropopresją., Warszawa: Difin, 2004, ISBN 83-7251-456-9, OCLC 749411960 .
• Geochemiczne, hydrochemiczne i biochemiczne zmiany środowiska przyrodniczego na obszarach objętych antropopresją : geochemiczne zmiany w środowisku gruntowo-wodnym pod wpływem związków toksycznych : materiały IV konferencji naukowej, Kraków - AGH, 9 grudnia 1997 (red. materiałów konferencyjnych Zenon Kłapyta, Jerzy Fijał) ; Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Zakład Mineralogii, Petrografii i Geochemii. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie. Komitet Nauk Mineralogicznych przy VII Wydziale Polskiej Akademii Nauk. Kraków : CPPGSMiE PAN, 1997. ISBN 83-86286-93-8.
• Klimko Ryszard: Antropopresja w geosystemie miasta Piły i jego otoczeniu: Poznań : UAM, 1991. ISBN 83-232-0327-X.
• Burdzik Tomasz: Przemiany przestrzeni a społeczny wymiar miasta, w: Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko, T. XIII, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, Sosnowiec 2012, ss. 18-24, ISSN 1895-6785