Antykapitalizm

Piramida systemu kapitalistycznego (1911)

Antykapitalizm – termin oznaczający sprzeciw wobec kapitalizmu. Ściślej, odnosi się do osób i organizacji zabiegających o zastąpienie go innym systemem. Pojęcie odnosi się do wielu różnych ideologii czy ruchów, nierzadko walczących również między sobą. Pewne postawy ideologiczne dążą jedynie do częściowego zniesienia kapitalizmu, inne do jego całkowitej likwidacji.

Antykapitalizm głoszą:

  • Socjaldemokracja – dąży do częściowej likwidacji kapitalizmu, mającego odzwierciedlenie w działaniach danego państwa[1].
  • Marksizm – kolektywna kontrola środków produkcji, następnie całkowita likwidacja kapitalizmu i państwa.
    • Socjalizm – centralnie planowana gospodarka, dążenie do wolności i równości społeczeństwa pod względem majątkowym. Forma przejściowa między kapitalizmem a komunizmem[2].
    • Komunizm – wyższe stadium socjalizmu; system całkowicie egalitarny, sprzeciwiający się prywatnej własności środków produkcji[3].
  • Anarchokomunizm – opowiada się za całkowitą likwidacją państwa i prywatnej własności środków produkcji, z pominięciem okresu przejściowego, będącego częścią marksizmu.
  • Wrogość wobec kapitalizmu spotyka się również wśród niektórych ruchów skrajnie prawicowych, w tym narodowo-radykalnych[4], faszystowskich i nazistowskich[5]. Dla skrajnej prawicy kapitalizm i socjalizm to dwa wcielenia materializmu.

Zobacz też

Przypisy

Media użyte na tej stronie