Antypody

Mapa antypodów z perspektywy ogólnoświatowej.

Antypody (gr. αντίποδες (antipodes) – „naprzeciw stopy”) – punkt na powierzchni Ziemi, który w stosunku do określonego punktu jest położony dokładnie po drugiej stronie planety^[1], tj. na drugim końcu jej średnicy. Potocznie termin ten używany jest w szerszym znaczeniu i używany jest w stosunku do wszystkich obszarów na półkuli południowej.

Termin ten pojawił się u Platona w dialogu Timajos 63a:

Gdyby nawet była w środku wszechświata jakaś bryła zrównoważona, nie ruszyłaby się w żadnym kierunku ku obwodowi, dlatego że naokoło niej ze wszystkich stron wszystko jest podobne. A gdyby nawet ktoś obiegał naokoło niej po kole, to często by zajmował pozycje przeciwne, jak antypodowie, i tę samą część wszechświata nazywałby raz górą, raz dołem. Bo całość, jak mówimy w tej chwili, przecież jest kulista, więc nikt rozumny nie powie, że pewne jej miejsce to dół, a inne góra. (tłum. Władysław Witwicki)

Przez analogię termin antypody jest stosowany również do innych planet.

Wzór i przykłady

Aby ustalić gdzie znajdują się antypody danego miejsca należy najpierw znać jego współrzędne geograficzne. Antypody mają szerokość geograficzną o tej samej wartości liczbowej, ale przeciwnej półkuli (północna – południowa). Z kolei długość geograficzna antypodów ma wartość liczbową dopełniającą do 180°, również przeciwnej półkuli (wschodnia – zachodnia). Np. antypody Krakowa (50°N, 20°E), znajdują się w punkcie o współrzędnych geograficznych 50°S, 160°W – na Oceanie Spokojnym ok. 1400 km na wschód od najbliższego lądu – wyspy Rangatira/South East Island w archipelagu Wysp Chatham.

Mapa antypodów – z perspektywy półkuli wschodniej. Kolorem żółtym i błękitnym zaznaczone są antypody lądów na morzach i oceanach (i odwrotnie), zaś pomarańczowym antypody lądów na lądach (jedynie ok. 4% lądów ma swoje lądowe antypody)

Miasta świata i ich antypodyczne odpowiedniki

Antypody miast (dokładne lub niemal dokładne) :

• Segowia (Hiszpania) - Masterton (Nowa Zelandia)
• Palembang (Indonezja) – Neiva (Kolumbia)
• A Coruña (Hiszpania) – Christchurch (Nowa Zelandia)
• Padang (Indonezja) – Esmeraldas (Ekwador)
• Valdivia (Chile) – Wuhai (Chiny)
• Hamilton (Nowa Zelandia) – Córdoba (Hiszpania)
• Timbuktu (Mali) – Suva (Fidżi)
• Tauranga (Nowa Zelandia) – Jaén (Hiszpania)
• Whangarei (Nowa Zelandia) – Tanger (Maroko)
• Ułan Ude (Rosja – Buriacja) – Puerto Natales (Chile)

Miasta o populacji ≥ 1 mln – antypody w promieniu 100 km od centrum miasta:

• Xi’an (Chiny) – Rancagua lub San Bernardo (Chile)
• Auckland (Nowa Zelandia) – Sevilla i Málaga (Andaluzja, Hiszpania)
• Tianjin (Chiny) – Bahía Blanca (Argentyna)
• Szanghaj (Chiny) – Salto (Urugwaj)
• Tajpej (Republika Chińska/Tajwan) – Asunción (Paragwaj)
• Hongkong (Chiny) – Humahuaca (Argentyna)
• Montpellier (Francja) – Waitangi -Wyspy Chatham (Nowa Zelandia)
• Pekin (Chiny) – Bahía Blanca (Argentyna)

Film

Antypodom został poświęcony film dokumentalny Niech żyją antypody! (¡Vivan las antípodas!, 2011, reż. Wiktor Kossakowski), który zawiera porównawcze reportaże z kilku przeciwległych miejsc na Ziemi (Szanghaj – Entre Ríos, Bajkał – Patagonia, Hiszpania – Nowa Zelandia, Botswana – Hawaje)^[2].

Zobacz też

• Wyspy Antypodów, Terra Australis
• Wirgiliusz z Salzburga
• twierdzenie Borsuka-Ulama o antypodach
• antychton

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Lokalizator antypodów