Aparat Webera

Aparat Webera, narząd Webera – układ wzmacniający zdolność odbierania dźwięków większości ryb otwartopęcherzowych. Nazwa upamiętnienia niemieckiego anatoma i fizjologa Ernsta Heinricha Webera, który opisał ten narząd w 1820[1].

Aparat Webera składa się z szeregu zmodyfikowanych elementów kostnych i więzadeł przedniego odcinka 4–5 zrośniętych kręgów, łączących pęcherz pławny z uchem wewnętrznym w celu przenoszenia dźwięku; towarzyszą temu modyfikacje w obszarze czaszki zawierającym narządy słuchu i równowagi[1]. Drgania odbierane przez ciało ryby są przekazywane do ścian pęcherza pławnego, a stąd na ścianę błędnika i dalej nerwem słuchowo-równoważnym do ośrodków mózgowych, gdzie są odbierane jako wrażenia dźwiękowe[2].

Obecność aparatu Webera jest cechą diagnostyczną kladu Otophysi obejmującego ryby otwartopęcherzowe z wyjątkiem piaskolcokształtnych[1]. Jego budowa różni się w poszczególnych grupach otwartopęcherzowych. Wyróżniane są dwa zasadnicze typy budowy: prosty (np. u piskorzowatych) i odwrócony (np. u sumowatych)[2].

W składzie tego narządu wyróżnia się przestrzeń śródchłonkową błędnika, szczelinę przedlimfatyczną komory słuchowej, kostki aparatu Webera w zmiennej liczbie i komorę powietrzną pęcherza pławnego, która może być wolna lub zamknięta w puszcze kostnej. Połączenie błędnika ze ścianą pęcherza zapewniają kości czółenka (scaphium), kostki ryglowej (claustrum), kostki wstawkowej (intercalarium)) i trójdzielnej (tripus). Kostka trójdzielna jest największą z nich, przyrośniętą bezpośrednio do ściany komory pęcherza pławnego[3][2].

Ryby dysponujące aparatem Webera mogą odczuwać znikomo małe zmiany ciśnienia rzędu 30 mmHg (ok. 40 hPa)[3][2].

Zobacz też

  • Zasada synorganizacji

Przypisy

  1. ↑ a b c J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.) 
  2. ↑ a b c d Wincenty Kilarski: Anatomia ryb. Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2012. ISBN 978-83-09-01080-7.
  3. ↑ a b Wincenty Kilarski: Zarys anatomii i histologii ryb doskonałokostnych. Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 2007. ISBN 978-83-60111-20-8.