Aphrophora pectoralis

Aphrophora pectoralis
Matsumura, 1903
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

cykadokształtne

Nadrodzina

Cercopoidea

Rodzina

pienikowate

Podrodzina

Aphrophorinae

Plemię

Aphrophorini

Rodzaj

Aphrophora

Gatunek

Aphrophora pectoralis

Synonimy
  • Aphrophora costalis Matsumura, 1903
  • Aphrophora harimaensis Matsumura, 1904
  • Aphrophora salicis forneri Haupt, 1919
  • Aphrophora maculata Edwards, 1920
  • Cercopis pectoralis (Matsumura, 1903)
  • Omalophora moriokana (Matsumura, 1942)
  • Omalophora obliquella Matsumura, 1942
  • Omalophora oiwakeanus Matsumura, 1942

Aphrophora pectoralisgatunek pluskwiaka z podrzędu cykadokształtnych i rodziny pienikowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Europy Zachodniej po Sachalin i Wyspy Japońskie. Żeruje na wierzbach.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1903 roku przez Shōnena Matsumurę. Jako miejsce typowe wskazano Sapporo w Japonii[1]. W 1997 roku Tadashi Komatsu w ramach rewizji japońskich przedstawicieli rodzaju Aphrophora dokonał redeskrypcji tego gatunku i zsynonimizował z nim kilka innych taksonów[2].

Morfologia

Imago

Pluskwiak o długim i smukłym ciele[2], w przypadku samców osiągającym długość od 9,3[3] do 10,5 mm[2], a w przypadku samic od 9,8 do 11,3 mm[3]. Długość ciała jest od 3,4 do 3,7 raza większa od szerokości głowy, a szerokość ciała od 1,2 do 1,3 raza większa od jej szerokości[2]. Ubarwienie ciała może być jednolicie jasnożółte do szarawożółtego[2] lub cechować się wydłużoną, jasnożółtawą łatą na każdej pokrywie, biegnącą wzdłuż nasadowych 2/5 jej krawędzi kostalnej (przedniej)[2][3]. Ponadto u niektórych osobników wierzchołkowe części pokryw są przezroczyste. Zwykle spód ciała ma zabarwienie ciemniejsze niż wierzch[2].

Powierzchnia głowy i przedplecza jest gładka z wyraźnie zaznaczonym żeberkiem podłużnym, biegnącym przez ich środek. Głowa jest w obrysie trójkątna i ma szerokość od 3,8 do 4 razy większą od długości i nieco większą od szerokości przedniego brzegu przedplecza. Frontoklipeus jest nieco nabrzmiały, od 1,1 do 1,4 raza dłuższy niż szeroki. Przedni brzeg ciemienia załamany jest pod kątem 112–114°. Przedplecze jest 1,4 raza szersze niż dłuższe[2]. Śródplecze jest mniej lub bardziej spłaszczone, bez wyniesionych brzegów[3]. Pokrywy są od 2,9 do 3 razy dłuższe niż szerokie, u wierzchołków wysmuklone. Użyłkowanie na pokrywach jest stosunkowo dobrze zaznaczone[2]. Na powierzchni pokryw występują włoski o długości większej niż średnice obecnych na niej punktów[3]. Odnóża pary tylnej mają golenie od 1,5 do 1,7 raza dłuższe niż pary przedniej. Golenie tylnej pary są ponadto od 2 do 2,2 raza dłuższe niż uda[2].

Genitalia samca mają pygofor o stronie brzusznej dwukrotnie dłuższej niż grzbietowa i haku pozbawionym dysku. Rurka analna jest dwukrotnie dłuższa niż szeroka. Długość płytki subgenitalnej wynosi od ½ do 3/5 długości pygoforu mierzonej pośrodku jego brzusznej strony. W widoku grzbietowym przedwierzchołkowa część edeagusa jest rozszerzona na boki, osiągając od 2/5 do ½ szerokości konektywy. Wierzchołek edeagusa jest nierozdwojony. Stylus ma ząbek wewnętrzny prosty i znacznie dłuższy od zewnętrznego[2].

Biologia i ekologia

(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Przypominająca ślinę piana, pod osłoną której żerują larwy

Owad ten zasiedla chłodne stanowiska, w tym pobrzeża wód płynących i stojących, polany leśny, skraje lasów i położone w dolinach łąki. Dociera do wysokości 1200 m n.p.m.[3]. Zarówno postacie dorosłe, jak i larwalnefitofagami ssącymi soki roślin. Roślinami pokarmowymi są przede wszystkim wierzby[2][3], w tym Salix babylonica, Salix daiseniensis, Salix yuhkii[2], wierzba biała, wierzba purpurowa, wierzba iwa, wierzba szara, wierzba uszata, wierzba wiciowa i wierzba czarniawa[3]. Postacie dorosłe spotyka się również na innych roślinach, co do których nie wiadomo, czy służą za pokarm. Wymienić można tu bylice, brzozy, olsze, modrzewie i sosny[2].

W ciągu roku występuje jedno pokolenie. Postacie dorosłe obserwuje się od czerwca. Kopulują głównie w sierpniu i wrześniu. Jaja składane są przez samice na szczytowych częściach gałązek wierzb we wrześniu i październiku. Stanowią stadium zimujące. Larwy klują się w kwietniu lub maju. Zwykle żerują gromadnie chronione przez masy piany. Czasem współwystępują w takich masach z larwami A. intermedia. W czerwcu w pianie tej ma miejsce ostatnia wylinka przed osiągnięciem dorosłości[2][3].

Rozprzestrzenienie

Gatunek palearktyczny. W Europie znany z Wielkiej Brytanii (z południowej i środkowej Anglii[4]), Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Austrii, Włoch, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Rumunii, Bułgarii, Czarnogóry, Serbii oraz europejskiej części Rosji[5]. W Azji występuje na Syberii, Ałtaju, Rosyjskim Dalekim Wschodzie, Sachalinie, w północnych Chinach, Korei i Japonii, w tym na Hokkaido, Honsiu, Sikoku i Kiusiu[2].

Przypisy

  1. Matsumura Shonen. Monographie der Cercopiden Japans. „Journal of the College of Agriculture, Tohuku Imperial University, Sapporo”. 2, s. 15-52, 1903. 
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p Tadashi Komatsu. A revision of the froghopper genus Aphrophora Germar (Homoptera, Cercopoidea, Aphrophoridae) from Japan. Part 2. „Japanese Journal of Entomology”. 65 (2), s. 369-383, 1997. 
  3. a b c d e f g h i Werner E. Holzinger, Ingrid Kammelander, Herbert Nickel: The Auchenorrhyncha of Central Europe / Die Zikaden Mitteleuropas. Vol. 1: Fulgoromorpha, Cicadomorpha excl. Cicadellidae. Leiden, Boston: Brill, 2003, s. 493-497. ISBN 90-04-12895-6.
  4. Tristan Bantock, Joseph Botting: Aphrophora pectoralis. [w:] British Bugs. An online identification guide to UK Hemiptera [on-line]. [dostęp 2022-05-17].
  5. Aphrophora pectoralis Matsumura, 1903. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-05-17].

Media użyte na tej stronie

Aphrophora pectoralis 01.JPG
Autor: AfroBrazilian, Licencja: CC BY-SA 3.0
Aphrophora pectoralis. Found in Bērzi village near Bauska city, Latvia
Cercopoidea (2009-06-28).jpg

Ten plik został załadowany za pomocą narzędzia Commonist.